Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị bắt tại sân bay

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị bắt giữ tại Manila sau lệnh truy nã của ICC. Ảnh: AP

Theo hãng tin AP, ông Duterte bị bắt giữ tại Sân bay Quốc tế Ninoy Aquino tại Manila sau khi trở về từ Hong Kong (Trung Quốc) theo lệnh của ICC – nơi đang tiến hành đang điều tra các cáo buộc liên quan tới việc ông thực hiện các vụ giết người hàng loạt trong cuộc đàn áp ma túy bất hợp pháp.

Thông báo chính thức từ Văn phòng của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos cho biết, cả Văn phòng Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) tại Manila và cựu Tổng thống Rodrigo Duterte đều đã nhận được bản sao chính thức lệnh bắt giữ của ICC. Thông báo cũng cho biết ông Duterte “đang bị chính quyền giam giữ” và cựu lãnh đạo 79 tuổi vẫn khỏe mạnh và đã được các bác sĩ của chính phủ kiểm tra.

Trước đó ngày 10/3, ông Duterte tuyên bố tại Hong Kong rằng ông sẵn sàng bị bắt nếu ICC ban hành lệnh. Ông cũng bảo vệ cuộc chiến chống ma túy của mình, đồng thời phủ nhận việc ra lệnh cho cảnh sát giết những nghi phạm ma túy trừ khi phải tự vệ.

ICC bắt đầu điều tra các cáo buộc giết người liên quan tới các chiến dịch trấn áp ma túy dưới thời ông Duterte từ ngày 1/11/2011, khi ông vẫn là Thị trưởng thành phố Davao ở phía nam Philippines, cho đến ngày 16/3/2019. Theo dữ liệu được ICC trích dẫn, kể từ khi ông đắc cử tổng thống, ước tính có khoảng 12.000 đến 30.000 thường dân đã thiệt mạng do liên quan đến các hoạt động chống ma túy.

Năm 2019, ông Duterte rút Philippines khỏi Quy chế Rome - một động thái bị các nhà hoạt động nhân quyền chỉ trích là nhằm mục đích trốn tránh trách nhiệm. Tới cuối năm 2021, chính quyền cựu Tổng thống Duterte đã có động thái đình chỉ cuộc điều tra của ICC với lập luận rằng chính quyền Philippines đã xem xét các cáo buộc tương tự và ICC không có thẩm quyền.

Tuy nhiên vào năm 2023, các thẩm phán phúc thẩm tại ICC đã phán quyết rằng cuộc điều tra có thể được tiếp tục và bác bỏ các phản đối của chính quyền cựu Tổng thống Duterte. Có trụ sở tại The Hague, Hà Lan, ICC có thể can thiệp khi các quốc gia không muốn hoặc không có khả năng truy tố những nghi phạm trong các tội ác quốc tế nghiêm trọng nhất bao gồm diệt chủng, tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.

Vào năm 2022, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr., người kế nhiệm ông, đã quyết định không tái gia nhập ICC. Tuy nhiên, chính quyền của ông đã tuyên bố sẽ hợp tác nếu ICC yêu cầu cảnh sát quốc tế bắt giữ ông Duterte thông qua cơ chế Thông báo Đỏ. Cơ chế này là một yêu cầu đối với các cơ quan thực thi pháp luật trên toàn thế giới để xác định vị trí và tạm thời bắt giữ một nghi phạm tội phạm.

Ngân Hà