Đá bạc màu hé lộ bí ẩn về một sao Hỏa từng ẩm ướt như rừng nhiệt đới

Một tảng đá trắng bị tẩy trắng trên sao Hỏa. Trên Trái Đất, những tảng đá như thế này chỉ hình thành sau hàng triệu năm trong điều kiện ấm áp và ẩm ướt. Nguồn: NASA

Các nhà nghiên cứu cho biết những tảng đá màu sáng kỳ lạ mà tàu thăm dò Perseverance của NASA phát hiện trên bề mặt sao Hỏa hóa ra là kaolinite, một loại đất sét giàu nhôm, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment.

Trên Trái Đất, kaolinite gần như luôn hình thành trong điều kiện rất nóng và ẩm, như ở các khu rừng mưa nhiệt đới. Loại khoáng này thường xuất hiện trong các đá đã bị rửa trôi hết các khoáng khác sau hàng triệu năm mưa đều đặn. Trong khi đó, sao Hỏa ngày nay nổi tiếng là khô, lạnh và không có nước lỏng trên bề mặt.

Adrian Broz, chuyên gia đất tại Đại học Purdue (Mỹ) và tác giả chính của nghiên cứu, phát biểu trong tuyên bố rằng: “Vì vậy khi bạn thấy kaolinite ở một nơi như sao Hỏa, nơi cằn cỗi, lạnh và chắc chắn không có nước lỏng trên bề mặt, điều đó cho thấy nó từng có nhiều nước hơn hiện nay.”

Broz và nhóm của ông so sánh cấu trúc kaolinite trên sao Hỏa — đã được phân tích bằng nhiều thiết bị trên tàu Perseverance — với mẫu trên Trái Đất lấy từ Nam Phi và San Diego. Các mẫu đá dường như rất tương đồng, gợi ý chúng hình thành theo cách tương tự.

Hình ảnh vệ tinh bề mặt sao Hỏa dường như cho thấy các mỏ kaolinite lớn hơn ở nơi khác trên hành tinh. Tuy nhiên, tàu Perseverance và các robot thăm dò khác vẫn chưa đến những vùng đó để khảo sát trực tiếp.

“Cho đến khi chúng ta thực sự tiếp cận được những lớp đá lộ lớn này bằng tàu thăm dò, những tảng đá nhỏ này là bằng chứng duy nhất thu thập trực tiếp trên mặt đất,” Briony Horgan, nhà khoa học hành tinh tại Đại học Purdue và đồng tác giả nghiên cứu, nói trong tuyên bố.

Sự hiện diện của kaolinite trên sao Hỏa củng cố giả thuyết rằng Hành tinh Đỏ từng là một ốc đảo ẩm ướt trong quá khứ xa xôi, mặc dù thời điểm và cách thức hành tinh này khô cằn vẫn còn tranh luận.

Các giả thuyết hàng đầu cho rằng hành tinh mất nước vào khoảng 3 tỷ đến 4 tỷ năm trước, khi từ trường của nó suy yếu đến mức gió Mặt Trời có thể tước khí quyển. Quá trình này được cho là phức tạp và nhiều yếu tố.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng việc khảo sát các lớp đất sét cổ có thể cung cấp thêm manh mối về cách và khi nào sao Hỏa bị mất nước, cũng như những gợi ý về khả năng từng có điều kiện phù hợp cho sự sống. Ông Broz khẳng định: “Tất cả sự sống đều sử dụng nước.”

Theo Livescience

Hải Yến