Đã có phương án hồi sinh sông Tô Lịch

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung vừa có chuyến kiểm tra hiện trường và chỉ đạo tiến độ thi công Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá (xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì). Đây là dự án có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cải thiện môi trường của TP Hà Nội.

Xử lý 100% nước thải

Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình cấp nước, thoát nước và môi trường TP Hà Nội, dự án có quy mô xây dựng trên lưu vực khoảng 4.874 ha, công suất 270.000 m3/ngày đêm cho 7 quận, huyện (Tây Hồ, Ba Đình, Đống Đa, Cầu Giấy, Hai Bà Trưng và một phần huyện Thanh Trì, quận Hà Đông). Dự án có tổng chiều dài cống các loại khoảng 52,621 km, đường kính từ 400-2.400 mm. Dự kiến tổng thể dự án cơ bản hoàn thành đúng tiến độ trong năm 2022.

Hà Nội đã có nhiều giải pháp để hồi sinh sông Tô Lịch nhưng chưa thành công

Dự án gồm 4 gói thầu xây lắp. Cụ thể, gói thầu số 1 (xây dựng nhà máy xử lý nước thải Yên Xá công suất 270.000 m3/ngày đêm) khởi công từ ngày 17-1-2019, đến hết tháng 1-2020 đã hoàn thành khoan 4.623/5.444 cọc PHC (đạt 85%), 8.260/8.260 cọc CDM (đạt 100%)... Trong năm 2019, về cơ bản tiến độ thực hiện của nhà thầu đáp ứng theo kế hoạch.

Đối với gói thầu số 2 (xây dựng hệ thống cống bao cho sông Tô Lịch và cống chính) với tổng chiều dài 21,666 km (gần 13 km đi ngầm). Nhà thầu Nhật Bản đã trúng thầu thi công gói thầu này, hiện đã thực hiện xong các thủ tục liên quan, khảo sát và lập hồ sơ thiết kế. Thời gian khởi công dự kiến cuối quý I/2020 và hoàn thành trong 48 tháng.

Với gói thầu số 3 (xây dựng hệ thống cống bao cho sông Lừ) với tổng chiều dài 7,662 km. Ban Quản lý dự án đã yêu cầu nhà thầu nghiên cứu để có giải pháp đẩy nhanh tiến độ và rút ngắn thời gian hoàn thiện công trình.

Đối với gói thầu số 4 (xây dựng hệ thống cống cho một phần khu vực Hà Đông và khu đô thị mới) đã thi công từ tháng 12-2019.

Ông Nguyễn Đức Chung cho biết đây là công trình trọng điểm của TP nhằm thu gom xử lý nước thải sinh hoạt của người dân 7 quận, huyện. Việc thực hiện thi công cống ngầm dưới đáy sông Tô Lịch sẽ thuận lợi cho việc đẩy nhanh tiến độ, tiết kiệm ngân sách và không ảnh hưởng đến giao thông trong quá trình xây dựng. "Khi nhà máy xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành, toàn bộ nước thải sinh hoạt xả xuống sông Tô Lịch sẽ được xử lý 100%, góp phần làm sống lại con sông này, như mong mỏi của người dân" - ông Nguyễn Đức Chung khẳng định.

Không được phép lùi tiến độ

Cũng theo ông Nguyễn Đức Chung, nếu thay đổi biện pháp thi công, chắc chắn dự án sẽ hoàn thành trong năm 2021. Tiến độ thi công sớm ngày nào tốt cho TP ngày đấy. Đối với các gói thầu thi công đường gom nước thải cho sông Tô Lịch có thể đẩy nhanh triển khai ngay cuối tháng 2-2020. Đề nghị ban quản lý dự án và nhà thầu lưu ý đặc thù thời tiết của Việt Nam, vào mùa mưa sẽ khó khăn trong thi công cống ngầm dưới đáy sông. Các bên liên quan cần tranh thủ mùa khô để đẩy nhanh tiến độ, thi công 3 ca, làm đồng loạt ở tất cả ban gói thầu để rút ngắn thời gian hoàn thành dự án.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND TP cũng giao Sở Xây dựng nghiên cứu, cải tạo, xây dựng ven sông tạo đường đi bộ và hành lang xanh 2 bên tuyến đường; Sở Giao thông Vận tải nghiên cứu xây dựng cầu đi bộ từ Ngã Tư Sở đến Thịnh Liệt, kết nối 2 bên bờ sông, tạo thuận lợi cho việc đi lại, cũng như kết nối cảnh quan 2 bên bờ sông; các sở: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính phân công cán bộ chuyên trách bảo đảm tiến độ giải ngân nguồn vốn ODA theo tiến độ dự án. "Dự án chỉ có thể về đích sớm hơn chứ không được phép lùi tiến độ" - ông Nguyễn Đức Chung chỉ đạo.

Một lãnh đạo Công ty TNHH Thoát nước Hà Nội cho biết khi Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành, nguồn nước thải sinh hoạt sẽ được tách riêng để xử lý, như vậy nếu không bổ cập nước thì sông Tô Lịch sẽ cạn nước. Hiện, đơn vị này đã đề xuất ý tưởng để các nhà khoa học xây dựng phương án và sẽ đề xuất UBND TP Hà Nội xem xét, phê duyệt thực hiện dự án đầu tư xây dựng trạm bơm bổ cập nước hồ Tây và cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch. Trạm bơm này bổ cập giúp duy trì ổn định mực nước hồ Tây, liên tục cải thiện chất lượng nước hồ, bảo đảm sự phát triển ổn định, bền vững cho các loài thủy sinh trong hồ. Việc cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch cũng sẽ được điều tiết nước từ hồ Tây qua 2 cửa xả. Khi kết hợp các kế hoạch này hứa hẹn sẽ hồi sinh được dòng sông Tô Lịch.

Nhiều sông khác đang ô nhiễm

TS Đào Trọng Tứ, Giám đốc Trung tâm Phát triển bền vững tài nguyên nước và Thích nghi biến đổi khí hậu, cho rằng ở Hà Nội có nhiều con sông lớn, quan trọng chứ không chỉ có sông Tô Lịch, tập trung vào việc chỉ hồi sinh mỗi sông Tô Lịch là chưa hợp lý. Các con sông khác ở Hà Nội như: sông Nhuệ, sông Đáy, sông Kim Ngưu... cũng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Bài và ảnh: BẠCH HUY THANH