Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nhưng vẫn có trọng tâm, trọng điểm

Chưa khai thác hết cơ hội từ hiệp định

Phát biểu tại Diễn đàn, bà Phan Thị Thắng, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết: Sau 5 năm thực hiện Hiệp định thương mại tự do Việt Nam -Châu Âu (EVFTA), kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU tăng liên tục.

Cụ thể, kim ngạch tăng từ 48,9 tỷ USD vào năm thứ nhất lên gần 78 tỷ USD vào năm thứ năm Hiệp định có hiệu lực. Mức tăng trưởng bình quân hơn 10%, trong đó, xuất khẩu sang thị trường EU tăng 11,7%, nổi bật là nhóm ngành hàng nông nghiệp, xuất khẩu hạt tiêu tăng hơn 3,6 lần, cà phê tăng 3,2 lần, gạo và rau quả tăng gấp 2,4 lần so với giai đoạn trước khi hiệp định có hiệu lực.

EVFTA góp phần thúc đẩy giao thương, đa dạng hóa thị trường. Quan trọng hơn nữa, hiệp định này còn hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư và hợp tác với các nước EU trong các lĩnh vực như kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng, phát triển bền vững.

Đại biểu trao đổi tại diễn đàn

Theo ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương: 5 năm qua là “thời gian vàng” để các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng cơ hội khai thác hiệp định EVFTA, đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU.

Tuy nhiên, Việt Nam chưa khai thác tối đa cơ hội này ở 27 nước của EU mà chỉ tập trung vào vài thị trường truyền thống như: Đức, Pháp, Hà Lan.

Sắp tới, doanh nghiệp Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường ngay trong khối EU nhưng cũng phải có trọng tâm, trọng điểm.

“Một thị trường 2,64 nghìn tỷ mà lại có những mức thuế 0%. Có những mặt hàng nếu không có hiệp định này thì là 15%, là 20% thuế, thủy sản có mặt hàng 13% thuế, thế mà chúng ta lại đi tìm thị trường khác. Tại sao chúng ta không tập trung vào thị trường này, vì riêng quy mô thị trường thủy sản của EU đã là 31 tỷ USD, mà thủy sản xuất khẩu của chúng ta chỉ khoảng 1 tỷ USD”

Đại biểu tham dự diễn đàn

Để xuất khẩu sang thị trường Châu Âu thì phải đáp ứng các tiêu chí về sản xuất xanh, năng lượng sạch. Trong khi, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam chuyển đổi sản xuất xanh cần nguồn lực về vốn và luôn khó khăn ở khâu này.

Về vốn để chuyển đổi sản xuất xanh, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, ông Đỗ Đức Tưởng chuyên gia năng lượng của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) cho biết:

“Chúng tôi hỗ trợ, ví dụ như là việc xây dựng quy trình để sàng lọc những dự án phù hợp với các tiêu chí mà trong Chương trình về chuyển dịch năng lượng công bằng đưa ra và hỗ trợ cho các dự án đó kết nối với các đơn vị tài chính. Trong quá trình thực hiện việc đó, chúng tôi nhận thấy có những tổ chức tài chính, các ngân hàng như: AFD, KfW, ADB, Ngân hàng Phát triển Châu Âu…rất muốn vào Việt Nam và tham gia vào quá trình tài trợ cho các dự án xanh ở Việt Nam”

Nhiều cơ hội cho nông sản

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Châu Âu cũng rất quan tâm tiềm năng của ngành nông nghiệp Việt Nam. Ông Johan Van den Ban, Tổng Giám đốc điều hành De Heus Việt Nam và Châu Á cho biết, doanh nghiệp đã xây dựng chiến lược phát triển bền vững và trách nhiệm với cộng đồng Việt Nam.

Chuỗi cung ứng của De Heus được thiết kế theo mô hình khép kín trong chuỗi giá trị thực phẩm – từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng.

Mục tiêu của doanh nghiệp là đưa nông sản Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu của 100 triệu người tiêu dùng trong nước, mà còn giảm nhập khẩu nguyên liệu và cung ứng thực phẩm cho thế giới. Tuy nhiên, không một doanh nghiệp nào có thể thực hiện chuyển đổi này một mình mà cần có những chính sách đồng bộ của Chính phủ để xây dựng chuỗi cung ứng cho thế giới.

Ông Johan Van den Ban, Tổng Giám đốc điều hành De Heus Việt Nam và Châu Á

Còn về phía doanh nghiệp xuất khẩu, bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, hiện nay điều kiện quan trọng nhất để xuất khẩu vào thị trường EU là phát triển bền vững. Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ và vừa còn nhiều hạn chế cần cải thiện.

Bà Lan kiến nghị:“Trong hành trình này (phát triển bền vững-PV) chúng ta không thể đi một mình được mà chúng ta phải có sự phối hợp với Châu Âu. Phối hợp ở đây là Chính phủ sẽ có những đối thoại với châu Âu để tiến trình đó diễn ra cụ thể và rõ ràng cho từng ngành. Chúng ta cần có sự chuẩn bị ra sao khi mà sự cạnh tranh càng lớn thì ai đi đầu trong việc chuyển đổi như vậy người đó sẽ thắng trong thị trường”.

Lệ Hằng- CTV Kim Hương /VOV-TP.HCM