Đã nghèo gặp eo vì tranh chấp con bò mang tên 'Chị Đẹp'

Theo hồ sơ, nguyên đơn là ông Nguyễn Thái Bắc (sinh năm: 1948; Địa chỉ: xã Phú Phong, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh). Ông sở hữu đàn bò 6 con (gồm 2 con bò mẹ, 1 con bò con gần ba tuổi, 1 bò con đực hơn một tuổi và 2 bò con đực mới sinh. Bị đơn là anh Hồ Đức Lộc (sinh năm: 1983; xã Phú Gia, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) cũng có một con bò con giống cái đem về nuôi vào dịp trước tết 2018. Con bò của ông Lộc và một con bò trong bầy của ông Bắc có đặc điểm giống nhau: gần bằng tuổi, lông vàng và cùng chăn thả rông trên cùng khu rừng.

Đàn bò của ông Bắc thường xuyên chăn thả trong khu rừng ở xã, trong đó có con bò con đang tranh chấp. Về nguồn gốc, con bò con của ông Bắc do con bò mẹ của gia đình ông sinh ra vào ngày 30/11/2015, hiện nay gia đình ông còn có cả bò mẹ và bò chị của con bò đang tranh chấp. Còn con bò của anh Lộc có được từ nguồn vốn vay của Nhà nước hỗ trợ nông dân khó khăn chăn nuôi vào ngày 01/11/2017. Con bò cái màu vàng, 6 tháng tuổi, có xoáy trên lưng sau chỗ ngồi.

Ảnh: Mang nợ vì ngộ nhận con bò (minh họa).

Sau khi mua do không có chuồng nên anh Lộc gửi nhốt chung cùng đàn bò của một hộ trong xóm, hộ này cũng chăn thả trên rừng cùng đàn bò của ông Bắc. Sau khi thả không được bao lâu thì con bò con lạc mất, nhiều lần anh Lộc vào rừng tìm nhưng không thấy nên đã báo sự việc với UBND xã là bò của anh đã mất. Ngày 07/8/2018, ông Bắc lùa đàn bò của gia đình vào rừng thả như thường lệ. Sáng ngày 18/8/2018, anh Lộc vào rừng và thấy 1 con bò con màu vàng giống cái gần 3 tuổi, nghĩ đó là con bò của mình nên bắt lại, lúc này ông Bắc đang đi chữa bệnh ở Đồng Nai.

Chiều ngày 18/8/2018 vợ ông Bắc là bà Hồ Thị Tính đang phơi đậu ngoài sân thì thấy có con bò con chạy vào chuồng nhà mình, sau đó anh Lộc vào đuổi ra nhưng do bận nên bà không nghĩ đó là con bò con nhà mình. Đến sáng ngày 19/8/2018 bà Tính ra đồng sớm đi trâu phiên thì thấy đàn bò nhà đã về ăn nằm ở cánh đồng, bà kiểm tra thì thấy thiếu con bò con lông vàng mang tên “Chị Đẹp”. Bà Tính nghĩ lại trước đó vào trưa ngày 18/8 bà thấy anh Lộc vào chuồng đuổi về chính là con bò nhà Mình. Khi bà sang nhà anh Lộc thì thấy con bò con lông vàng nhà mình đang bị anh Lộc giữ. Đến ngày 28/8/2018, ông Lộc đã làm đơn đề nghị UBND xã giải quyết và được hướng dẫn khởi kiện đến Tòa án.

Khoảng 9 giờ 30 phút ngày 26/9/2018 khi vợ chồng ông Bắc đang trồng chuối trong vườn thì con bò nói trên đi cùng với đàn bò mà anh Lộc đang chăn đến ngõ nhà ông nó tách khỏi đàn và vào chuồng. Gia đình ông Bắc đã báo sự việc với cán bộ xóm, chính quyền địa phương và giữ nguyên con bò lại ở trong chuồng. Đến 14 giờ 30 phút ngày, Ban Công an xã đã mời gia đình ông Bắc và anh Lộc lên làm việc, giao anh Lộc được tạm nuôi con bò trên.

Quyết không để mất “Chị Đẹp”, ông Bắc làm đơn ra TAND huyện Hương Khê yêu cầu ông Lộc phải trả lại con bò. Anh Lộc cho rằng, con bò là của mình thả trên rừng nên theo bầy bò nhà ông Bắc. Anh cũng khẳng định, bò nhà anh màu lông vàng đậm hơn bò ông Bắc và trước khi thả vào rừng có cột ở cổ dây vải xanh đọt chuối làm dấu. Trong khi ông Bắc khẳng định, bò của ông có tên “Chị đẹp”, lông màu vàng, sừng ngắn, miệng ngắn, có 01 xoáy chính giữa trán và 1 xoáy trên lưng ngang xuống bụng. Ngoài ra có đặc điểm riêng đó là có 1 mụn cóc phía trên mắt trái đã được ông chữa lành và phía sau đuôi được ông cắt một nhúm lông đuôi khi ông thả vào rừng để làm dấu bò của nhà ông.

Quá trình giải quyết vụ án, ông Bắc và anh Lộc đều thống nhất giá trị con bò đang tranh chấp là 12 triệu đồng và đề nghị Tòa án trưng cầu giám định huyết thống mẹ con giữa bò đang tranh chấp và hai bò mẹ liên quan (bò mẹ của nguyên đơn và bò mẹ của ông Phan Trọng H – là mẹ của con bò nhà anh Lộc). Chi phí giám định là 11 triệu đồng, ông Bắc đã nộp, tuy nhiên anh Lộc không nộp phí giám định theo yêu cầu nên Tòa án ra quyết định trưng cầu giám định.

Kết quả giám định huyết thống ngày 25/02/2019: “Dữ liệu từ kết quả xét nghiệm ADN cho thấy, 28/28 market được xét nghiệm có sự cho nhận. Không loại trừ khả năng bò mẹ giả định chính là bò mẹ sinh học của bò con. Xác suất có mối quan hệ mẹ con là 99,99%”.Tòa án tiến hành xác minh về thu nhập, chi phí công chăn dắt gia súc tại địa phương theo hình thức nuôi nhốt trong chuồng tận dụng thức ăn dư thừa, rơm rạ trong gia đình cho ăn là 10.000đ/ngày/con.

Kết luận này cho thấy con bò đang tranh chấp mà bị đơn Lộc đang được giao quản lý có mối quan hệ huyết thống mẹ con với bò mẹ của nguyên đơn Bắc. Xét thấy kết luận giám định này là hoàn toàn khách quan, phù hợp với lời trình bày của nguyên đơn, phù hợp với các tình tiết sự việc khách quan đã diễn ra và phù hợp với lời trình bày của một số người làm chứng sinh sống tại địa phương. Từ nhận định trên, có cơ sở xác định con bò tranh chấp mà bị đơn đang quản lý là thuộc quyền sở hữu hợp pháp của nguyên đơn theo quy định tại Điều 166, 221, 579, 580 Bộ luật Dân sự. Anh Lộc là người được Công an xã giao tạm nuôi con bò ông Bắc nên được hưởng quyền chăm nuôi theo quy định pháp luật là có căn cứ.

Từ những căn cứ trên, HĐXX- TAND huyện Hương Khê đã tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Bắc, buộc anh Lộc phải trả lại con bò cái lông vàng cho ông Bắc. Chấp nhận yêu cầu chi phí công chăn dắt bò của anh Lộc với giá 10.000đ/ngày, thời gian từ ngày được giao đến ngày xét xử sơ thẩm là 187 ngày, tổng cộng 1.870.000 đồng. Do nguyên đơn là người thắng kiện nên, anh Lộc buộc có nghĩa vụ trả cho nguyên đơn chi phí giám định là 11.000.000 đồng và chịu 300 ngàn đồng tiền án phí. Việc cấn trừ nghĩa vụ các khoản, anh Lộc phải trả cho ông Bắc số tiền 9.130.000 đồng. Nếu không thực hiện nghĩa vụ, anh Lộc sẽ bị cưỡng chế theo quy định.

Do nhận vơ bò của mình, anh Lộc buộc vừa phải trả bò, vừa phải trả số tiền hơn 9 triệu đồng, gấp nhiều lần số tiền anh vay vốn Nhà nước để mua bò chăn nuôi. Từ chỗ mong đổi đời, nay anh Lộc vừa nợ Nhà nước, vừa nợ nguyên đơn, anh cũng không biết khi nào mới có nổi số tiền để thực hiện nghĩa vụ bản án. Đã nghèo, gặp eo vì sự ngộ nhận của mình.

Tên nhân vật đã thay đổi.

Văn Kỳ