Đà tăng trưởng liên tục của các hãng PC bị gián đoạn vì chiến tranh

Các lo ngại về lạm phát, gián đoạn chuỗi cung ứng, nhu cầu và hành vi tiêu dùng thay đổi sau khi dịch Covid giảm bớt và tác động của cuộc chiến tranh đã khiến các hãng máy tính cắt giảm sản lượng sau hai tăng trưởng 13-14% mỗi năm. Ảnh: AP

Sự bùng nổ của dịch Covid đầu năm 2020 dẫn đến nhu cầu học tập và làm việc từ xa gia tăng, tạo cú hích cho nhu cầu máy tính cho đến quí 1-2022 này. Nhưng cuộc tấn công của Nga vào Ukraine vào cuối tháng 2 đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, khiến kế hoạch của các hãng PC cho các quí sắp tới bị xáo trộn.

Tổng số lô PC có thể sẽ giảm trong quí 2 năm nay – ít nhất ở mức một con số so với cùng kỳ năm trước. Đây là sự điều chỉnh từ mức tăng trưởng nhẹ được dự báo trong tháng 2 trước khi cuộc chiến nổ ra. Theo dữ liệu của IDC, thị trường PC đã tăng trưởng hơn 13-14% trong hai năm liên tiếp 2020-2021 – tỷ lệ đáng chú ye1 trong một thị trường trưởng thành hay đang bão hòa hiện nay.

Gokul Hariharan, trưởng bộ phận nghiên cứu công nghệ, truyền thông và viễn thông châu Á – Thái Bình Dương của ngân hàng JPMorgan, đưa ra dự báo rằng thị trường PC sẽ giảm 6% trong năm nay từ mức 340 triệu chiếc trong năm 2021.

Cắt giảm 20-40% năng lực sản xuất

Hiện các hãng đang phải chịu áp lực hàng tồn kho ở ở các thị trường châu Âu và lo ngại lạm phát gia tăng. Một số hãng hàng đầu như HP, Dell và Asustek Computer đã yêu cầu các nhà thầu giảm sản lượng trong những quí tới, trong khi các hãng nhỏ hơn đã giảm 20% đơn đặt hàng cho quí 2 tới – các nguồn tin nói với Nikkei Asia.

“Chúng tôi bắt đầu nhận được thông báo từ một số khách hàng về việc chế tạo ít linh kiện và bộ phận hơn từ giữa tháng 2. Và chúng tôi đã liên lạc thường xuyên với khách hàng trong suốt tháng qua về tình hình biến động của thị trường sau chiến tranh… Một trong những ưu tiên của khách là quản lý cẩn thận mức tồn kho tại các kênh bán lẻ”, giám đốc điều hành của một nhà cung cấp cho các hãng HP, Dell, Lenovo, Acer và Asustek cho biết.

Apple, công ty hàng đầu trong ngành công nghiệp điện tử tiêu dùng, đã cắt giảm đơn đặt hàng cho iPhone SE mới ra mắt của mình lên tới 3 triệu thiết bị trong quí 2 này do những bất ổn từ cuộc chiến Ukraine.

Một nhà quản lý của một hãng PC hàng đầu của Mỹ nói với Nikkei Asia: “Một tháng trước, dự báo nội bộ của chúng tôi vẫn cho thấy mức tăng trưởng nhẹ so với năm ngoái. Nhưng bây giờ chúng tôi thực sự không nhìn thấy đà tăng trưởng đó và trong hai quý tiếp theo. Chúng tôi dự báo mức tăng trưởng sụt giảm trong năm nay”.

Giám đốc điều hành của một nhà thầu của Asustek và Microsoft cho biết cuộc chiến đã gây ra sự gián đoạn lớn đối với thị trường tiêu dùng của Nga và Ukraine, vốn có tổng dân số gần 190 triệu người. “Các giao dịch tài chính đang hỗn loạn và các nhà cung cấp thương hiệu đang chịu áp lực hàng tồn kho trong khu vực. Chúng tôi đang chứng kiến sự điều chỉnh ngắn hạn đối với chuỗi cung ứng”.

HP, Dell, Apple và Samsung đã thông báo ngừng bán hàng và dịch vụ tại thị trường Nga kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Dù không thông báo công khai, Acer, Asustek và MSI cũng đã tạm ngừng bán hàng tại Nga. Dữ liệu từ IDC cho thấy, thị trường Nga chiếm 2%, tương đương 7 triệu chiếc, trên thị trường PC toàn cầu vào năm 2021.

“Chúng tôi đã bắt đầu nhận thấy tác động lan tỏa đối với các thị trường xung quanh Ukraine. Hành vi của người tiêu dùng đã bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Chúng tôi đã yêu cầu các nhà cung cấp giảm 15-20% lượng linh kiện trữ sẵn trong quí 2 tới”, một giám đốc điều hành của một hãng PC chơi game cho biết”.

Tuy nhiên, các hãng như Lenovo và Acer vẫn chưa cắt giảm dự báo cả năm cho các nhà cung cấp vì ngành này vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng chip và linh kiện. Các nguồn tin cho biết, nếu họ cắt giảm đơn đặt hàng đáng kể vào thời điểm hiện tại, họ sẽ khó có thể đảm bảo nguồn cung cấp trở lại sau này. Một số nhà sản xuất cũng hy vọng rằng nhu cầu sẽ phục hồi nếu xung đột ở Ukraine sớm được giải quyết.

Ngoài những bất ổn về nhu cầu và sự thiếu hụt chip, ngành công nghiệp PC cũng đang chịu sự gián đoạn hậu cần liên tục, chi phí nguyên vật liệu tăng và chính sách “zero COVID” ở Trung Quốc, trung tâm sản xuất chính của ngành.

“Chúng tôi đang vật lộn với tình trạng thiếu chip, những bất ổn của chiến tranh, hậu cần và tình trạng phong tỏa tạm thời một nửa thành phố ở Thâm Quyến và Thượng Hải. Cứ như cơn ác mộng này đến cơn ác mộng khác”, một nhà quản lý của hãng lớn chuyên sản xuất PC theo hợp đồng.

Hành vi tiêu dùng thay đổi

JP Morgan chỉ ra rằng thị trường máy tính giáo dục và tiêu dùng tổng quát đã thay đổi do trẻ đã đến trường và nhân viên đã đến văn phòng làm việc. “Động lực tăng trưởng chính của thị trường PC trong hai năm qua là máy tính tiêu dùng và máy tính giáo dục. Nhưng Chromebook dành cho giáo dục đã chậm lại vào giữa năm ngoái và tiếp tục duy trì ở mức yếu. Nhu cầu PC của người tiêu dùng và chơi game cũng giảm nhẹ”, nhà phân tích Hariharan nói.

Các nguồn tin nói với Nikkei Asia rằng máy tính dành cho mục đích giáo dục dự kiến sẽ bị ảnh hưởng lớn nhất. Các lô hàng Chromebook được Google cấp phép có thể giảm còn 20 triệu chiếc trong năm nay, giảm hơn 40% so với con số của năm ngoái. Bởi hầu hết các hãng PC đã chuyển sang máy tính thương mại cao cấp và đắt tiền hơn để duy trì tỷ suất lợi nhuận trong bối cảnh thiếu chip toàn cầu và chi phí gia tăng.

Nhu cầu dự kiến sẽ suy yếu ở mức độ thấp hơn đối với máy dùng để chơi game và các mục đích tiêu dùng khác, trong khi nhu cầu sử dụng cho mục đích kinh doanh có khả năng phục hồi nhưng không mạnh như các hãng dự tính trước cuộc chiến.

Hãng sản xuất card đồ họa và game MSI cho biết quí 2 là thời điểm hoạt động thấp nhất trong năm nay do chiến tranh. Chủ tịch Joseph Hsu nói với các nhà đầu tư rằng doanh số bán hàng đã chậm lại ở một số nước châu Âu và mức tồn kho của MSI hiện tại là “khá cao”.

Nhu cầu trong khu vực doanh nghiệp có thể không thể bù đắp tất cả sự suy giảm trong lĩnh vực tiêu dùng… Nếu môi trường kinh tế vĩ mô yếu hơn xuất hiện, thì chúng ta có thể thấy ngân sách cho máy tính xách tay của doanh nghiệp cũng bắt đầu giảm trong tương lai – nhà phân tích của JP Morgan giải thích.

Ricky Hồ