Đặc sắc lễ Đonghe Phka và ước vọng của đồng bào Khmer
Vào những ngày này, đồng bào Khmer Nam bộ đang tưng bừng đón chào Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây, lễ hội mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer.
“Chôl” nghĩa là “Vào” và “Chnăm Thmay” là “Năm Mới” - lễ này được xem là lễ trọng của đồng bào với rất nhiều những hoạt động ý nghĩa, đặc sắc.
Có thể kể đến Chôl sangkran Thmây còn gọi là lễ rước Đại lịch; lễ Đắp núi cát (Puôn phnôm khsach); Lễ tắm Phật Lơng săk… Với lễ rước bông (Đonghe Phka), đồng bào gửi gắm vào lễ vật những ước mong một năm mới no đủ, sung túc…
Lễ hội rước bông có từ lâu đời được đồng bào Khmer gìn giữ phát huy và tổ chức trọng thể hằng năm trong dịp mừng năm mới. Lễ hội góp phần bảo tồn, gìn giữ văn hóa truyền thống, tăng cường tình đoàn kết cộng đồng.
Để lễ hội vui tươi, nhiều sắc màu, các thôn sóc sẽ cử người tạo tác những cây bông thật đặc sắc. Có thể là hoa tươi, hoa giấy, hoa thủ công, thậm chí là bằng tiền mặt… Yêu cầu chung là phải khéo léo, thạo cách chế tác cây bông, lựa chọn nguyên liệu làm sao cho thật lạ, độc, khác hẳn với cây bông của người khác.
“3 năm xảy ra dịch bệnh, chúng tôi không tổ chức được Tết Chôl Chnăm Thmây, năm nay tốt hơn, chúng tôi rước lễ với khí thế rộn ràng. Nhiều người chọn tiền để làm cây bông với mong muốn đóng góp chút công đức để xây dựng ngôi chùa khang trang. Còn cây bông của tôi có ý nghĩa là cầu cho gia đạo bình an, mùa màng bội thu”, bà Thị Gia, ấp Sóc Lớn, xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước bày tỏ.
Lễ rước bông Đonghe Phka không chỉ là một sinh hoạt văn hóa đơn thuần mà còn lời cảm ơn mẹ thiên nhiên đã ban cho dân làng mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu. Còn đồng bào Khmer thì gửi vào lễ hội ước muốn, khao khát một cuộc sống ấm no hạnh phúc, con người và vạn vật sinh sôi, nảy nở.
Đi kèm đám rước bông không thể thiếu đội trống Sa dăm, đội Rô băm, các tiết mục hoạt cảnh vô cùng đặc sắc. Buôn sóc rộn ràng tươi vui với đoàn người rước hàng trăm cây bông, những phụ kiện có màu sắc tươi, lấp lánh theo bước chân của cư dân phum sóc di chuyển đến điểm cuối là ngôi chùa làng. Những cây bông mang theo ước nguyện, lòng thành kính của gia đình, dòng họ, cộng đồng...
Sư cả Thạch Nê, trụ trì chùa Sóc Lớn, xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh chia sẻ: “Đonghe Phka là một sinh hoạt rất đặc sắc trong dịp Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào đi từng nhà, biểu diễn văn nghệ, đem niềm vui cho gia chủ. Những cây bông dù có giá trị vật chất lớn hay đơn thuần là những bông hoa vườn nhà thì chúng tôi đều trân quý, vì đó là tấm lòng của người con Phật mong góp chút công sức để xây chắc ngôi Tam bảo. Còn nhà chùa cũng sẽ cầu nguyện cho nhân gian được bình an, dịch bệnh sớm đẩy lùi, cuộc sống của đồng bào no đủ hơn”.