Đại biểu bức xúc việc người dân phải photo sổ đỏ để 'làm sạch dữ liệu đất đai'

Chiều 29/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Phát biểu ý kiến, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) nói rằng, nhìn lại cả nhiệm kỳ và dài hơn là 2 - 3 nhiệm kỳ gần đây, có những cái vấn đề được nói đi nói lại, bàn đi bàn lại rất nhiều lần nhưng không có sự cải thiện gì đáng kể, thậm chí có phần còn ngược lại.

Dẫn cụ thể, ông Đồng nhắc đến thị trường bất động sản với giá nhà tăng phi mã. Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, giá bất động sản tại Hà Nội và Tp.HCM tăng nhanh, nằm ở top 8 trong số 220 thành phố lớn trên thế giới về mức độ đắt đỏ so với thu nhập của người dân.

"Mỗi người dân có thu nhập trung bình phải mất trên 30 năm tiết kiệm mới có thể mua được một căn nhà có mức giá trung bình ở 2 thành phố này", ông Đồng nói.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng phát biểu tại hội trường (Ảnh: Media Quốc hội).

Thứ hai, về thị trường vàng, theo ông Đồng, đây cũng là vấn đề được Quốc hội nhiều khóa đề cập, nhưng đến nay vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ổn định kinh tế, tài chính, tiền tệ. Dù Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra nhiều giải pháp, song nhìn chung vẫn trong tình trạng loay hoay ứng phó, mà hiệu quả can thiệp dường như càng ngày càng xa rời mục tiêu quản lý ban đầu.

"Câu hỏi đặt ra là, bản chất của các vấn đề này nằm ở thể chế hay khâu tổ chức thực hiện? Nếu là do thể chế, thì cần nhìn lại rằng tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về cơ chế đặc biệt để xử lý những khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật gây ra, đồng thời trao quyền cho Chính phủ được điều chỉnh một số nội dung của luật, nghị quyết do Quốc hội ban hành.

Vậy cơ chế đặc biệt này đã được sử dụng như thế nào? Nếu thực sự được vận hành hiệu quả, thì những vấn đề tồn tại lẽ ra đã phải được giải quyết dứt điểm. Còn nếu chưa, thì cần tiếp tục rà soát, đánh giá và có thể phải sửa đổi, hoàn thiện để tăng tính khả thi", ông Đồng đặt vấn đề.

Ông Đồng cũng chia sẻ, bản thân khá ngạc nhiên khi ở Hà Nội, người dân được yêu cầu phải cung cấp bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và căn cước công dân. Có nơi, cấp xã, phường còn ra thông báo, nếu người dân không nộp các giấy tờ này đúng thời hạn thì quyền lợi của họ sẽ không được giải quyết.

"Thú thực dù không phải là người trong cuộc, nhưng khi đọc những thông tin đó, tôi cảm thấy rất bức xúc. Bởi cả 2 loại giấy tờ nói trên đều do Nhà nước cấp, đều đã có trên hệ thống quản lý của cơ quan Nhà nước.

Thế nhưng, người dân vẫn phải in, photo, nộp lại; cán bộ thì phải đi từng nhà phát phiếu thu thập thông tin. Người dân nếu thực hiện thì vừa tốn thời gian, vừa lo ngại về việc bảo mật, lưu trữ thông tin cá nhân; còn nếu không thực hiện thì lại sợ bị đánh giá, bị gây khó khăn khi giải quyết thủ tục hành chính khác", đại biểu nói.

Ông cũng nhắc đến việc các cơ quan chức năng giải thích việc thu thập này nhằm "làm sạch dữ liệu quốc gia về đất đai", bởi vì vẫn còn những trường hợp người sử dụng đất chuyển nhượng, thừa kế bằng giấy viết tay, hoặc chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý, dẫn đến dữ liệu bị sai lệch.

Ông Đồng cho rằng, chỉ cần tuyên truyền và yêu cầu cung cấp thông tin đối với các trường hợp thuộc diện này, đồng thời hướng dẫn họ hoàn thiện hồ sơ đúng quy định thay vì yêu cầu toàn bộ người dân phải nộp bản sao sổ đỏ và căn cước công dân.

"Phần lớn người dân chỉ có một căn nhà, một cuốn sổ đỏ. Việc phát sinh thêm thủ tục như vậy không những không giúp "làm sạch" dữ liệu, mà còn tạo thêm phiền hà, tốn kém thời gian, nhân lực, giấy tờ", ông Đồng nói.

Vị đại biểu nhấn mạnh, việc làm sạch dữ liệu đất đai là cần thiết, nhưng cách làm và cách truyền đạt cho người dân cũng phải hợp lý, thấu tình đạt lý.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng, nhiều bất cập trong thực tiễn cuộc sống đang trực tiếp tác động đến người dân, phản ánh rõ việc chính sách và thực thi chính sách vẫn còn khoảng cách. Do đó, gốc rễ vẫn nằm ở chỗ chính sách ban hành phải dễ hiểu, dễ thực thi, dễ kiểm soát.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Ảnh: Media Quốc hội).

Trong phiên thảo luận sáng nay, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng, người sở hữu bất động sản dù là cá nhân hay tổ chức trong hay ngoài nước sẽ phải cung cấp đầy đủ thông tin, định danh, địa chỉ, diện tích, loại hình, số lượng, thời hạn và tình trạng pháp lý của tài sản.

Từ đó, dữ liệu sẽ được cập nhật vào hệ thống thông tin quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản vận hành thông suốt từ Trung ương đến địa phương, kết nối với dữ liệu dân cư, đất đai, doanh nghiệp, tín dụng, thuế.

Song theo ông Hòa, việc người dân phải photo quyền sử dụng đất để tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai thể hiện sự bất cập trong quản lý đất đai và nhà ở, làm mất thời gian đi lại của người dân.

"Cần phải có giải pháp thực hiện tốt nhất để không gây phiền hà, tiền của và thời gian của người dân", ông Hòa nói.

Nguyễn Thu Huyền