Đại biểu đề xuất bỏ những quy định chi tiết về cấp, đổi thẻ căn cước
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, đề nghị cơ quan soạn thảo mạnh dạn cắt bỏ những quy định không cần thiết, nhất là thủ tục 'xác nhận thông tin cư trú'.
Chiều 31-10, Quốc hội thảo luận tại tổ về một số dự án luật liên quan lĩnh vực an ninh, quốc phòng trong đó có dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự.
Các luật này gồm: Luật Cảnh vệ; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật Cư trú; Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Đường bộ; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ
Mạnh dạn cắt bỏ những quy định không cần thiết
Phát biểu tại tổ, đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội (đoàn Hà Nội), cho rằng đây là những đạo luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tác động trực tiếp đến tổ chức, hoạt động của hệ thống chính trị và công tác bảo đảm an ninh, quốc phòng của đất nước.
Theo bà Thủy, lần sửa đổi này tập trung vào hai mục tiêu chính. Thứ nhất, điều chỉnh, bổ sung các quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo tinh thần các nghị quyết của Trung ương.
Thứ hai, khắc phục những hạn chế, bất cập đã bộc lộ trong quá trình thi hành các luật hiện hành.
Bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội (đoàn Hà Nội). Ảnh: TRỌNG PHÚ
Trong các luật được sửa đổi, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đặc biệt quan tâm đến Luật Cư trú và Luật Căn cước. Theo bà, việc sửa đổi Luật Cư trú lần này chưa thể hiện rõ tinh thần phân cấp, phân quyền và chưa mạnh dạn cắt bỏ những quy định chi tiết không cần thiết.
Ví dụ, nhiều điều khoản vẫn quy định tỉ mỉ về hồ sơ đăng ký thường trú, tách hộ, điều chỉnh thông tin cư trú hay đăng ký tạm trú. “Những nội dung này cần được quy định khái quát hơn, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết để bảo đảm linh hoạt” - bà đề nghị.
Đại biểu Thủy dẫn chứng, Chỉ thị 24 ngày 13-9-2025 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 02 của Ban Chỉ đạo Trung ương về chuyển đổi số đã nêu rất rõ việc triển khai 25 dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên ứng dụng VNeID, trong đó Bộ Công an có tới 10 thủ tục liên quan đến cư trú.
Từ ngày 1-10, các trung tâm hành chính công không còn tiếp nhận hồ sơ giấy với các thủ tục này. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Cư trú hiện nay, tinh thần “toàn trình, không hồ sơ giấy” vẫn chưa được phản ánh đầy đủ.
“Nếu không điều chỉnh, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng ‘nửa vời’. Nộp hồ sơ điện tử nhưng vẫn phải in giấy, ký tay rồi quét tải lên. Như vậy thì chuyển đổi số sẽ không triệt để” - bà Thủy góp ý.
Đại biểu cũng đề nghị tiếp tục đơn giản hóa điều kiện đăng ký tạm trú, bảo đảm mục tiêu quản lý cư trú chứ không phải quản lý sở hữu nhà ở. Theo bà, quy định hiện hành về “chỗ ở hợp pháp” còn nhiều vướng mắc, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, nơi nhiều người dân có nhà đất nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận.
“Luật Cư trú chỉ nên tập trung vào quản lý dân cư, ai ở đâu thì đăng ký ở đó, phục vụ công tác quản lý, thống kê, an sinh. Các điều kiện về nhà ở, quyền sở hữu nên được điều chỉnh bằng luật khác” - bà Thủy nói.
Cần bỏ thủ tục “xác nhận thông tin cư trú”
Đáng chú ý, nữ đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị bỏ hẳn thủ tục xác nhận thông tin về cư trú, một thủ tục được xem là “bước trung gian” khi chuyển từ sổ hộ khẩu giấy sang cơ sở dữ liệu điện tử.
“Khi Luật Cư trú được ban hành năm 2021, cơ sở dữ liệu dân cư còn mới nên chúng ta bổ sung thủ tục này để chuyển dần thói quen xã hội. Tuy nhiên đến nay, toàn bộ thông tin cư trú đã được cập nhật đầy đủ, người dân và cơ quan chức năng có thể tra cứu trực tuyến. Vì vậy, việc xác nhận thủ công là không còn cần thiết” - đại biểu Thủy phân tích.
Theo bà, thủ tục này đang trở thành “gánh nặng hành chính mới”, người dân phải đi lại nhiều lần, cơ quan quản lý cư trú mất thêm thời gian xử lý, trong khi thông tin có thể tra cứu tức thời trên hệ thống.
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội (đoàn Hà Nội). Ảnh: TRỌNG PHÚ
“Nếu tiếp tục duy trì, người dân vẫn sẽ phải cung cấp giấy xác nhận cư trú, tức là vẫn làm thủ tục hành chính mà lẽ ra đã có thể bỏ hoàn toàn nhờ dữ liệu điện tử" - bà nói.
Bà Thủy cho biết ngay cả khi thực hiện trực tuyến, thời gian xử lý vẫn kéo dài 1-2 ngày, không tương xứng với mục tiêu số hóa. “Do vậy, cần mạnh dạn bỏ quy định này trong lần sửa luật tới, để thực sự cắt giảm thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân và phù hợp với tinh thần chuyển đổi số mà Chính phủ đang chỉ đạo” - đại biểu đề nghị.
Cùng với Luật Cư trú, đại biểu Thủy cũng đề nghị rà soát, bãi bỏ các quy định quá chi tiết trong Luật Căn cước, đặc biệt là những quy trình, hồ sơ liên quan đến cấp và đổi thẻ căn cước, xác thực thông tin cá nhân.
Những nội dung này, theo bà, đã được Chính phủ xác định là phải điện tử hóa hoàn toàn, không tiếp nhận hồ sơ giấy. Vì vậy, luật chỉ nên quy định nguyên tắc, thẩm quyền, phạm vi quản lý, còn chi tiết kỹ thuật nên giao Chính phủ quy định.
“Đó mới là cách thể hiện rõ tinh thần đổi mới tư duy lập pháp để bảo đảm linh hoạt, kịp thời, phù hợp với thực tiễn chuyển đổi số quốc gia” - bà Thủy khẳng định.
