Đại biểu Lê Thanh Vân: 'Chiếc áo thể chế' đã quá chật, cần may mới
Theo đại biểu Lê Thanh Vân, việc các ngành, địa phương xin cơ chế đặc thù cho thấy 'chiếc áo thể chế' đã quá chật hẹp nên cần rà soát đồng bộ để may cái áo mới cho thích hợp.
Sáng 1-11, phát biểu tại buổi thảo luận về các vấn đề kinh tế - xã hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân cho biết rất tâm đắc và tán thành với nhiều giải pháp trong kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 – 2025.
Đại biểu Vân góp ý thêm năm nhóm nhân tố tác động mạnh mẽ đến việc tăng trưởng bền vững.
Thứ nhất, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Ông Vân đề nghị Chính phủ cần tập trung vào hai nhóm thu hút, trọng dụng nhân tài và xây dựng phát triển đội ngũ doanh nhân dân tộc.
Về thu hút, trọng dụng nhân tài, đại biểu đánh giá cao Chính phủ đang chuẩn bị xây dựng dự thảo về vấn đề này và mong sớm đi vào vận hành và sớm trở thành đạo luật để có quy tắc xử sự chung cho toàn xã hội.
Về doanh nhân dân tộc, ông Vân mong Quốc hội đưa được một đoạn “hồn cốt” tinh thần Nghị quyết 41/2023 của Bộ Chính trị về phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân trong tình hình mới vào trong Nghị quyết chung của Kỳ họp, Chính phủ cũng sớm có giải pháp thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Đặc biệt, ông Vân đề nghị bổ sung chế tài để xử lý vi phạm nhưng không hình sự hóa quan hệ kinh tế.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân. Ảnh: QH
Thứ hai về cải cách thể chế, theo vị đại biểu, cần coi thể chế như một nguồn lực và cần sớm thành lập Ban Chỉ đạo trung ương về cải cách thể chế, coi đây là một điểm đột phá quan trọng.
Trong thể chế cần đặc biệt quan tâm ba nhóm thể chế về kinh tế, gồm xác lập bình đẳng trong phân phối nguồn lực xã hội không kể công và tư; bảo vệ chế độ hợp đồng, bảo vệ tài sản; giải quyết tốt quan hệ giữa Nhà nước – thị trường.
“Việc các ngành, địa phương xin cơ chế đặc thù cho thấy "chiếc áo thể chế" của chúng ta đã quá chật hẹp nên cần rà soát đồng bộ để may cái áo mới cho thích hợp, thay vì vá víu, thay cúc áo” - ông Vân đề nghị.
Tiếp theo, vị đại biểu này cho rằng cần tiếp cận, làm chủ khoa học, công nghệ tiên tiến, đặc biệt tập trung vào ba ngành mũi nhọn là Khoa học dữ liệu (công nghệ số, áp dụng AI vào tất cả các quá trình từ vận hành, bộ máy hành chính đến ứng dụng quá trình sản xuất kinh doanh); công nghệ sinh học (sinh học phân tử, tế bào gốc, chế biến thực phẩm) và công nghệ môi trường (phục vụ cho xử lý rác thải và kiểm soát môi trường).
Nhóm giải pháp thứ tư mà đại biểu Vân đề xuất đó là cần sử dụng có hiệu quả đồng vốn.
“Vừa rồi Hội nghị Trung ương 8, Tổng Bí thư có khen Chính phủ và Thủ tướng, bài học kinh nghiệm đó là dồn sức để tập trung vốn giải quyết cho công trình trọng điểm”- ông Vân nêu bài học và cho rằng cần phát huy trong việc xử lý kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế theo ba hướng.
(1) Giảm chi thường xuyên để tăng chi cho đầu tư, phát triển; (2) Dùng toàn bộ tăng thu của các năm liên tiếp, tập trung cho đầu tư cơ sở hạ tầng; (3) Sau khi kết thúc các Chương trình mục tiêu quốc gia thì không nên tiếp tục nữa mà dành toàn bộ cho đầu tư phát triển.
Cuối cùng, ông Vân cho rằng cần phải chấn hưng văn hóa và đạo đức dân tộc với ba nhóm đi đầu. Gồm giới lãnh đạo, quản lý đi đầu trong dẫn dắt về đạo đức văn hóa; thầy cô giáo trong nhà Trường và cha mẹ trong gia đình.
“Ba nhóm người này mà dẫn đầu về văn hóa đạo đức thì tôi tin thế hệ thanh niên chúng ta sẽ có ứng xử với đạo đức văn hóa tốt hơn” - đại biểu Vân nhận định.
