Đại biểu Quốc hội đề xuất tiếp tục tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi

Quang cảnh phiên thảo luận tại Quốc hội chiều 30-10

Chiều 30-10, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình thực hiện, dự toán ngân sách nhà nước; phương án phân bổ ngân sách trung ương và kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu tại đây, GS. Nguyễn Thiện Nhân (ĐBQH đoàn TP HCM) cho rằng, Việt Nam hiện đối mặt hai thách thức lớn: nguy cơ mất cân đối quỹ hưu trí trong tương lai và yêu cầu đạt tốc độ tăng trưởng 10% mỗi năm trong 20 năm tới.

Theo ông, đột phá tăng năng suất lao động và đảm bảo ổn định quy mô lao động là hai giải pháp cốt lõi, trong đó tăng tuổi nghỉ hưu là chính sách mang tính chiến lược để bảo đảm nguồn lực lao động và an sinh xã hội lâu dài.

Giai đoạn 2021-2025, năng suất tăng 5,1% thì lao động phải tăng 1,14%/năm để GDP đạt 6,3%. Nhưng từ năm 2025, quy mô lao động đạt đỉnh và bắt đầu giảm. “Dự báo giai đoạn 2026-2030, lực lượng lao động chỉ tăng 0,7%/năm, trong khi để đạt GDP 10%, cần tăng ít nhất 1,45%. Nếu không có biện pháp bù đắp, tốc độ tăng trưởng thực tế chỉ đạt 7-8%/năm” – ông Nhân nêu rõ.

ĐB Nguyễn Thiện Nhân phát biểu

Vị ĐBQH đoàn TP HCM cũng chỉ ra, hiện tuổi nghỉ hưu trung bình của Việt Nam là 59 đối với nam, 54 tuổi với nữ và đang trong lộ trình tăng dần lên 62 với nam (hoàn thành năm 2028) và 60 với nữ (hoàn thành năm 2035). Nếu Việt Nam tiếp tục nâng tuổi nghỉ hưu lên 65 như nhiều nước, lực lượng lao động sẽ thêm được hơn 5 triệu người mỗi năm.

“Nếu chúng ta tăng tuổi hưu có lộ trình (ví dụ như trong vòng 10 năm), thì yêu cầu tăng lao động hàng năm để GDP đạt con số 10%/năm hoàn toàn có khả năng đáp ứng. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị sớm có một lộ trình tăng tuổi hưu trước năm 2035, để đảm bảo tất cả 5 triệu lao động này được sử dụng” - GS. Nguyễn Thiện Nhân nói.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề xuất sớm thông qua Luật Dân số, đưa mức sinh từ 1,91 con/phụ nữ hiện nay trở lại mức thay thế 2,1 trước năm 2035, giúp ổn định lực lượng lao động.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cũng đề xuất sớm có đề án cải cách toàn diện chính sách bảo hiểm xã hội. Lấy dẫn chứng từ trường hợp của Hàn Quốc và Trung Quốc, ông Nhân phân tích, mặc dù Việt Nam vẫn đang có tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc nhóm cao trên thế giới, song thực tế từ kinh nghiệm các nước chỉ ra rằng, ngay cả khi tăng trưởng kinh tế cao hàng chục năm vẫn không đảm bảo là người về hưu có mức lương sống đàng hoàng.

Nguyên nhân của thực trạng này là do mức sinh thấp dưới mức thay thế kéo dài sẽ khiến số người lao động giảm đi, trong khi đó số người già ngày càng tăng lên. Vì vậy, quỹ hưu trí đứng trước tình trạng: Số người đóng vào quỹ ngày càng giảm, số người nhận tiền hưu trí ngày càng tăng. Dần dần dẫn tới mất cân đối và bị vỡ quỹ.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ: vào năm 2000, cứ 7 người ở tuổi lao động thì có 1 người nghỉ hưu. Đến 2025, cứ 4,3 người lao động có 1 người hưu và đến năm 2045 là 2,4 người lao động thì một người nghỉ hưu… Và nếu áp dụng quy luật như ở Hàn Quốc, khi lao động đạt đỉnh mà bị vỡ quỹ, thì chúng ta có nguy cơ vỡ quỹ vào khoảng năm 2072.

Tiến Hưng