Đại biểu Quốc hội đề xuất triển khai sách giáo khoa điện tử từ năm 2030

Phiên thảo luận tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội ngày 17/11. Ảnh: Quochoi.vn

Giảm lãng phí bằng mô hình sách mượn - nghiên cứu sách giáo khoa điện tử

Thảo luận tại Tổ 1 (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội), đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh nêu, nếu mỗi năm học sinh được cấp miễn phí một bộ sách giáo khoa mới rồi sau đó bị bỏ lại, gây lãng phí lớn. Đại biểu cho rằng cần tính toán lại hình thức hỗ trợ, chuyển sang cho học sinh mượn sách từ thư viện trường thay vì cấp mới hằng năm.

Từ vấn đề này, đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh đề nghị Chính phủ giao Bộ GD&ĐT nghiên cứu biên soạn một bộ sách giáo khoa điện tử, triển khai theo lộ trình đến năm 2030. Theo đại biểu, việc chuyển sang mô hình điện tử không chỉ phù hợp với định hướng chuyển đổi số toàn diện mà còn giúp thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền trong khả năng tiếp cận công nghệ.

Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh cho rằng chi phí đầu tư ban đầu cho hạ tầng số, thẩm định và biên soạn sách điện tử sẽ không nhỏ, nhưng về lâu dài sẽ tiết kiệm ngân sách và giảm gánh nặng chi phí học tập cho phụ huynh. Hình thức này cũng giúp hạn chế đáng kể chi phí in ấn, vận chuyển, lưu kho mỗi năm.

Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh thảo luận tại tổ. Ảnh: Quochoi.vn

Ngoài ra, sách giáo khoa điện tử còn có khả năng cập nhật nội dung nhanh chóng, tích hợp video, hình ảnh và các bài tập tương tác, giúp học sinh hứng thú hơn và dễ tiếp cận nội dung học tập mọi lúc, mọi nơi khi có kết nối internet. Theo đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh, đây cũng là cơ hội để đội ngũ giáo viên nâng cao năng lực công nghệ thông tin, đổi mới phương pháp giảng dạy cho phù hợp với môi trường số.

Lo ngại về mô hình “một bộ sách chuẩn”

Trong phần phát biểu của mình, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường hoan nghênh việc nghị quyết cụ thể hóa định hướng đặt giáo dục ở vị trí quyết định tương lai đất nước. Tuy nhiên, đại biểu bày tỏ băn khoăn trước đề xuất giao Bộ GD&ĐT viết và cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất cho cả nước.

Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, nếu cơ quan quản lý vừa xây dựng chương trình vừa biên soạn bộ sách “chuẩn”, rất có thể sách sẽ trở thành tài liệu “kinh điển”, khiến giáo viên và học sinh phụ thuộc, từ đó hạn chế tư duy mới và sáng tạo - điều mà giáo dục Việt Nam đang cần thúc đẩy.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cho rằng, Bộ có thể cung cấp một bộ sách dùng chung như phương tiện học tập để bảo đảm sự tiếp cận đồng đều, nhưng không nên áp đặt đó là bộ sách duy nhất.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường thảo luận tại tổ. Ảnh: Quochoi.vn

Đề cập đến nguồn lực, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cho biết trong Nghị quyết 71 đã nêu các chỉ tiêu tối thiểu về chi ngân sách cho giáo dục. Tuy nhiên, trong dự thảo nghị quyết lần này, ông chưa thấy các mức cụ thể đối với chi đầu tư hay chi cho chuyển đổi số.

Theo phân tích của đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, phần lớn chi thường xuyên của ngành hiện nay chủ yếu dành để trả lương, trong khi đội ngũ giáo viên chiếm khoảng 70% số người hưởng lương từ ngân sách. Điều này khiến nguồn lực cho đầu tư nâng cao chất lượng dạy - học gần như không còn. Vì vậy, đại biểu đề nghị nghị quyết phải làm rõ các tỷ lệ tối thiểu cho đầu tư, nhất là đầu tư chuyển đổi số trong giáo dục.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Nghị quyết mới sẽ tạo hành lang pháp lý vượt trội, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, nhân lực, tài chính và quản trị, qua đó huy động hiệu quả nguồn lực, thúc đẩy tự chủ đại học và nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Dự thảo tập trung vào 6 nhóm chính sách lớn, gồm phát triển nhân lực giáo dục; đổi mới chương trình và cơ chế giáo dục; chuyển đổi số; hội nhập quốc tế; tài chính và đầu tư. Nội dung nổi bật là đề xuất miễn phí sách giáo khoa cho học sinh phổ thông vào năm 2030; miễn học phí, giáo trình môn Giáo dục quốc phòng và an ninh; và cho phép phát triển mạnh chuyển đổi số, nền tảng giáo dục thông minh...

Hồng Thái