Đại biểu Quốc hội nêu ý kiến về thu thuế chuyển nhượng vàng miếng
Trong Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Chính phủ đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng.
Chiều 5-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Theo tờ trình của Chính phủ, đối với các giao dịch vàng miếng, trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo và tiếp thu ý kiến của các cơ quan liên quan, dự thảo Luật đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ và giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.
Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Cần Thơ) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng
Thảo luận nội dung này, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn TP Cần Thơ) cho biết đây là vấn đề "rất nóng và cử tri cũng rất quan tâm". Cụ thể, dự thảo Luật quy định về thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng, hướng tới mục tiêu kiểm soát đầu cơ, minh bạch hóa thị trường vàng.
Tuy nhiên, chính sách này cần được triển khai với sự phân biệt rõ ràng giữa hoạt động đầu cơ và hoạt động tích trữ để không ảnh hưởng đến những người dân mua vàng chỉ nhằm mục đích tiết kiệm. Bởi theo đại biểu Lam, tâm lý, thói quen của người dân Việt Nam thường khi có tiền thì tiết kiệm mua vàng để dành, để tiết kiệm cho sinh hoạt gia đình chứ không có mục đích đầu cơ.
"Việc quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế chỉ phát huy hiệu quả khi chính sách được triển khai với lộ trình rõ ràng, minh bạch" - đại biểu Lam nhấn mạnh.
Theo đại biểu Lê Thị Thanh Lam, cần xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép các tổ chức kinh doanh vàng, sàn giao dịch hoặc ngân hàng thương mại thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay cho người giao dịch, giúp giảm gánh nặng thủ tục cho cá nhân; đồng thời cũng tích hợp khai báo thuế điện tử thông qua hệ thống dữ liệu thuế quốc gia để đồng bộ thông tin, nâng cao khả năng giám sát và tăng tính minh bạch, hiệu quả trong thực thi chính sách.
Liên quan đến cơ sở tính thuế đối với tài sản mới quy định tại điểm d khoản 10 điều 3 và điều 20: "Thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập khác của cá nhân cư trú quy định tại điểm d khoản 10 điều 3 Luật này được xác định bằng giá chuyển nhượng nhân (x) với thuế suất 0,1%", đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) kiến nghị sửa đổi cơ sở tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng và tài sản số từ "giá chuyển nhượng" sang thu nhập từ "chênh lệch giá".
"Hiện nay thuế thu nhập cá nhân áp dụng dựa trên lợi ích thực tế thu được. Tính thuế trên giá chuyển nhượng thì sẽ có nguy cơ đánh thuế luôn cả phần vốn. Việc này sẽ vi phạm nguyên tắc công bằng khi áp thuế" - đại biểu Đào Chí Nghĩa lưu ý.
Phải đảm bảo người dân "có đủ sống hay không thì mới tính đến phần thuế"
Một vấn đề quan trọng của dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) được các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận là mức giảm trừ gia cảnh. Theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng; điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (đoàn Cần Thơ) phát biểu
Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (đoàn Cần Thơ) đề xuất việc tính thuế phải dựa trên thu nhập thực tế sau khi trừ chi phí sinh hoạt tối thiểu và phải đảm bảo người dân "có đủ sống hay không thì mới tính đến phần thuế".
Đại biểu dẫn số liệu thu ngân sách năm 2023-2024 cho thấy, thuế thu nhập cá nhân chỉ chiếm 9-10% tổng thu ngân sách. Như vậy, thuế thu nhập cá nhân không phải nguồn thu chính. "Vì vậy, nếu triết lý của chúng ta là muốn cho người làm công ăn lương có đời sống khá lên, giàu lên thì việc định mức thuế sẽ phù hợp. Nguồn thu chính của Nhà nước nên đến từ sản xuất kinh doanh. Khi người làm công ăn lương có đời sống khá lên, họ có tích lũy, ít nhất là có chỗ ở, nuôi con cái, sống cho đàng hoàng thì đánh thuế họ không tiếc".
Dự thảo Luật điều chỉnh từ 7 bậc thuế theo quy định hiện hành thành 5 bậc thuế. Đại biểu Nguyễn Thanh Phương nhận thấy "5 bậc thuế mới là không hợp lý lắm" và đề xuất "vẫn giữ 7 bậc" nhưng điều chỉnh lại các mức % và ngưỡng thu nhập hợp lý hơn. Cụ thể: dưới 10 triệu đồng: 5%; từ 10 - 30 triệu đồng: 10%; từ 30 - 60 triệu đồng: 15%; từ 60 - 100 triệu đồng: 20%; từ 100 - 130 triệu đồng: 25%; từ 130 - 160 triệu đồng: 35%; trên 160 triệu đồng: 35%.
