Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Thanh Mai: báo động tình trạng gian lận, trốn thuế

Chiều 30/10, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại hội trường về tình hình thực hiện, dự toán ngân sách Nhà nước; phương án phân bổ ngân sách Trung ương và kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu thảo luận, Phó Chủ tịch HĐND TP, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2021 - 2025, chúng ta vẫn còn số nợ đọng thuế khá cao. Tổng số thu nợ thuế nội địa ước đến ngày 30/9/2025 chiếm tới 17% (tăng 17,6% so với thời điểm 31/12/2024). Trong khi đó, tỷ lệ thu hồi và xử lý nợ đọng thì thấp, mới chỉ đạt 21,4% tổng số nợ. Riêng đối với tổng số nợ đọng thuế năm 2024 bằng 9,7% so với thực hiện thu ngân sách Nhà nước và không đạt yêu cầu.

Đại biểu phân tích, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Nghị quyết số 23/2021/QH15 về kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 - 2025 đã đặt mục tiêu phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng thuế dưới 5% tổng thu ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên thực tế là tình trạng rất đáng báo động là gian lận, trốn thuế đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp dẫn đến thất thu ngân sách Nhà nước.

Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Thanh Mai, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội. Ảnh: Quang Khánh

Theo đại biểu, hiện nay có một vấn đề trong kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh online, livestream bán hàng của những KOL là chỉ khi các cơ quan công an vào cuộc thì mới thấy các mặt hàng đó vừa là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, vừa là trốn thuế. Điều này gây ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế, ảnh hưởng đến niềm tin, sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Đối với nội dung chi ngân sách Nhà nước, trong giai đoạn 2026 - 2030 dự kiến tỷ trọng chi đầu tư ngân sách Nhà nước chiếm khoảng 40% tổng chi ngân sách, trong đó chi đầu tư ngân sách Trung ương bảo đảm vai trò chủ đạo. Tỷ trọng trên là phù hợp với định hướng phát triển trong thời gian tới và để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, cơ cấu chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên đối với một số địa phương - đặc biệt là những địa phương khó có khả năng tự cân đối hoặc có điều tiết ngân sách về Trung ương, dù chúng ta vừa mới thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh để tạo không gian phát triển mới, cũng như tiến tới đánh giá, làm mới quy hoạch, thì trong một thời gian ngắn cũng không thể tự đảm bảo cân đối ngân sách.

Các đại biểu tham dự phiên làm việc chiều 30/10. Ảnh: Quochoi.vn

Từ đó, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đề nghị, toàn quốc nên cân đối riêng cho từng địa phương trong phân bổ kinh phí giai đoạn 2026 - 2030 để đảm bảo với một số tỉnh. Nhiệm vụ chi phải đảm bảo an sinh xã hội, giữ biên cương của Tổ quốc, bảo đảm trong nội địa có sự bình yên, phát triển và tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị, việc phân bổ ngân sách Nhà nước, nhất là chi đầu tư, cần tính toán theo kết quả đầu ra.

Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Thanh Mai cũng đề nghị, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp thì một số nhiệm vụ được cấp huyện bàn giao cho cấp xã. Tại Hà Nội triển khai rất mạnh phân cấp này và giao quyền cho cấp xã.

Tuy vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính quan tâm trên phạm vi cả nước và nhấn mạnh, chúng ta cần có chủ trương sau khi sắp xếp, hợp nhất và đánh giá lại toàn diện, nếu có dự án không còn hiệu quả, không phù hợp với quy hoạch và điều kiện địa phương thì mạnh dạn cho dừng, tiến hành thủ tục thanh quyết toán, tránh để lãng phí.

Đặc biệt, cần coi trọng việc chống nợ đọng xây dựng cơ bản sau khi cấp huyện đã triển khai các công việc bàn giao về cấp tỉnh hoặc cấp xã để tiếp tục thực hiện.

Thịnh An