Đại biểu Quốc hội thảo luận sôi nổi, góp ý đa dạng vào Văn kiện Đại hội Đảng XIV

Lồng ghép tư tưởng "Kinh tế biển xanh" và mục tiêu Net Zero vào chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Tạ Đình Thi (Hà Nội) hoàn toàn nhất trí và ủng hộ cao nội dung dự thảo Văn kiện trình Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đặc biệt khi văn kiện lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, với mục tiêu mở ra một kỷ nguyên mới, đưa đất nước ta tiến lên phát triển giàu mạnh, thực hiện thắng lợi 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.

Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự Phiên thảo luận Tổ Hà Nội, chiều 4/11.

Để góp phần làm sâu sắc thêm và hoàn thiện văn kiện, đại biểu tập trung đóng góp một số ý kiến về định hướng phát triển bền vững kinh tế biển. Theo ông, Việt Nam là quốc gia biển, có lịch sử, truyền thống, văn hóa và quá trình dựng nước, giữ nước gắn liền với biển. Biển Đông có vị trí đặc biệt quan trọng về địa chiến lược, chính trị, kinh tế, tự nhiên đối với nước ta.

Thời gian qua, Trung ương đã ban hành 2 Nghị quyết chuyên đề, Bộ Chính trị ban hành nhiều nghị quyết, kết luận về những vấn đề liên quan với mục tiêu tổng quát phấn đấu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, bảo đảm vững chắc quyền chủ quyền quốc gia trên biển, đảo, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước... Tuy nhiên, đến nay chúng ta vẫn chưa tận dụng, khai thác hết tiềm năng, lợi thế chiến lược của biển để phát triển bền vững đất nước.

"Thực tiễn thế giới cho thấy, các quốc gia có biển thành công đều coi trọng việc bảo vệ, khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, môi trường và không gian biển. Tất cả các cường quốc, nền kinh tế lớn nhất trên thế giới đều là quốc gia có biển (trừ Thụy Sĩ). Nhiều nước coi việc tiến ra biển, làm chủ biển, bảo vệ và khai thác, sử dụng bền vững khôn gian biển là một đại chiến lược phát triển quốc gia; "kinh tế biển xanh" là trụ cột then chốt", ông nói.

ĐBQH Tạ Đình Thi.

Đại biểu đề nghị đánh giá, làm sâu sắc hơn các nội dung liên quan trong dự thảo Báo cáo chính trị, bao gồm dự thảo Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết, trong đó tập trung nghiên cứu, bổ sung, làm rõ các nội dung: Đẩy mạnh chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng "Kinh tế biển xanh"; gắn kết chặt chẽ phát triển kinh tế biển với mục tiêu Net Zero; tăng cường đối ngoại, hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực cho kinh tế biển xanh.

"Tôi trân trọng đề nghị nghiên cứu, lồng ghép tư tưởng "Kinh tế biển xanh" và mục tiêu Net Zero vào nội dung chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển quốc gia trong văn kiện, thể hiện tầm nhìn, phù hợp xu thế không chỉ khai thác hiệu quả tài nguyên, không gian biển mà còn bảo đảm sự trường tồn của biển, của đại dương cho các thế hệ tương lai của đất nước", ĐBQH Tạ Đình Thi nhấn mạnh.

Hoàn thiện thể chế là đột phá chiến lược số một

ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đánh giá, dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV đã thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược, tư duy phát triển toàn diện và khát vọng đổi mới mạnh mẽ của Đảng trong giai đoạn mới.

Để biến tầm nhìn thành động lực phát triển thực chất, theo ông, cần làm rõ hơn những định hướng đột phá về thể chế, mô hình tăng trưởng và khát vọng phát triển quốc gia. Đại biểu tập trung góp ý vào 3 nhóm vấn đề: Hoàn thiện thể chế; chuyển đổi mô hình tăng trưởng; khát vọng phát triển quốc gia.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng.

Đại biểu cho rằng, hoàn thiện thể chế là đột phá chiến lược số một. Trong kỷ nguyên số, thể chế phải chuyển từ tư duy "quản lý – cấp phép" sang "kiến tạo – dẫn dắt – phục vụ", tạo môi trường thuận lợi cho các mô hình kinh tế mới. Dẫn chứng nhiều quốc gia như Singapore, Hàn Quốc đã mạnh dạn áp dụng cơ chế "sandbox thể chế", cho phép thử nghiệm chính sách trong các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, tài chính số, năng lượng tái tạo, ông đề nghị Việt Nam cần sớm thể chế hóa mô hình này để vừa kiểm soát rủi ro vừa khuyến khích sáng tạo.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục phân quyền, phân cấp gắn với kiểm soát quyền lực, nhằm phát huy tính chủ động, dám nghĩ dám làm của các địa phương, nhất là vùng động lực, khu kinh tế, khu công nghệ cao. Phân quyền thực chất phải đi liền với cơ chế giải trình minh bạch, kiểm soát quyền lực hiệu quả.

ĐBQH tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đồng thời cho rằng, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để tái định vị mô hình phát triển, chuyển từ "tăng trưởng dựa vào đầu tư và lao động giá rẻ" sang "phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và sáng tạo". Theo ông, để làm được điều này, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo phải được coi là động lực trung tâm. Nhà nước cần đóng vai trò "bà đỡ" về thể chế, dữ liệu và hạ tầng số, thay vì chỉ tập trung đầu tư vật chất...

Quan tâm cơ chế khép kín "Nhiệm vụ – nguồn lực – trách nhiệm" trong chính quyền địa phương 2 cấp

ĐBQH Triệu Thị Ngọc Diễm.

Góp ý trực tiếp về vấn đề chính quyền 3 cấp và chính quyền địa phương 2 cấp theo gợi ý của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, ĐBQH Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) cho rằng, Báo cáo chính trị có nhiều đánh giá chân thực, sâu sát và thỏa đáng về mô hình chính quyền 3 cấp và chính quyền địa phương 2 cấp mới hiện nay. Tuy nhiên, ở một số chỗ trong văn kiện, nhất là giải pháp liên quan chính quyền địa phương 2 cấp, việc triển khai còn theo quán tính "3 cấp", định hướng điều hành, phân quyền, phân cấp, phân bổ nguồn lực và hệ thống đánh giá kết quả vẫn chưa thực sự rõ và quyết liệt, cụ thể, có khả năng thực thi ngay.

Thực tế hiện nay, nhiều nhiệm vụ mới (chuyển đổi số, dịch vụ công hướng tới "không giấy tờ – không dùng tiền mặt – không lên công sở" mà chỉ giao dịch trực tuyến) được phân quyền nhiều về xã/phường nhưng biên chế, tài chính, công cụ số chưa đi kèm tương xứng. Do đó, bà đề nghị, trong giải pháp cụ thể phần phương hướng của Báo cáo chính trị, cần đặc biệt quan tâm tới cơ chế khép kín "Nhiệm vụ – nguồn lực – trách nhiệm" để phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay và cũng là điểm khác biệt trong giải pháp cụ thể so với nhiệm kỳ trước. Đây cũng là điều kiện để cấp cơ sở thực sự là "nền tảng kiến tạo không gian phát triển" và là điểm đến phục vụ cuối cùng của mọi chính sách; hướng về địa bàn, gần dân, sát dân.

Đề nghị đưa lĩnh vực y tế và an sinh xã hội vào chương trình hành động

ĐBQH Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) bày tỏ ấn tượng với điểm mới của Báo cáo chính trị lần này là sự tích hợp nội dung 3 văn kiện, gồm: Báo cáo chính trị, báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo tổng kết công tác xây dựng đảng, qua đó bảo đảm sự nhất quán về nội dung: ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.

ĐBQH Trần Thị Nhị Hà.

"Điểm mới nổi bật nhất về cách thức thiết kế dự thảo Báo cáo chính trị ở chỗ, lần đầu tiên xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội của Ban Chấp hành Trung ương đảng khóa XIV là bộ phận cấu thành của dự thảo báo cáo. Chương trình hành động chỉ rõ các chương trình, đề án, dự án cụ thể thực hiện trong nhiệm kỳ 5 năm, phân công trách nhiệm cụ thể của các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến địa phương, khắc phục tình trạng sau Đại hội toàn quốc phải chờ đợi cụ thể hóa Nghị quyết đại hội; đề cao tính hành động, bám sát mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, định hướng phát triển, nhiệm vụ trọng tâm và các đột phá chiến lược để tổ chức thực hiện ngay sau đại hội", bà phân tích.

Góp ý vào lĩnh vực y tế, đại biểu cho rằng, các định hướng phát triển y tế trong dự thảo Chương trình hành động vẫn chưa thực sự tương xứng với kỳ vọng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; với định hướng chiến lược phát triển y tế trong kỷ nguyên mới của dân tộc, nhất là chưa gắn với các Nghị quyết chuyên đề của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết 72 về đột phá y tế, phát triển công nghiệp dược – vaccine, y tế cơ sở và chuyển đổi số y tế...

"Tôi đề nghị cần đưa vào Chương trình hành động thực hiện đồng bộ các Nghị quyết chuyên đề mới của Trung ương về lĩnh vực y tế và an sinh xã hội để bảo đảm tính thống nhất và liên kết của hệ thống văn kiện, coi đây là nền tảng quan trọng để nâng chỉ số sống khỏe của nhân dân", ĐBQH Trần Thị Nhị Hà nêu.

Quỳnh Vinh