Đại dịch Covid-19 đã tàn phá nền kinh tế Trung Quốc như thế nào?

Kể từ đầu năm 2022, Trung Quốc đã phong tỏa hàng chục triệu người để hạn chế sự lây lan của biến thể siêu lây nhiễm Omicron, gây trở ngại đáng kể cho các ngành kinh tế chính như dịch vụ và sản xuất.

Chính sách hà khắc về "zero - Covid" của Trung Quốc đã phủ một đám mây lên nền kinh tế nước này. Ảnh: Bloomberg.

Doanh số bán lẻ giảm

Trong khi đó, các quy định hà khắc đã ảnh hưởng đến công việc tại các nhà máy do các công ty từ Foxconn đến Tesla và Toyota điều hành, cũng như doanh số bán lẻ, vì hàng triệu người phải cách ly tại nhà, ít có nhu cầu mua sắm.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, Chỉ số Nhà quản lý Mua hàng, một thông số quan trọng đánh giá “sức khỏe” của lĩnh vực sản xuất, đã giảm xuống 49,5% trong tháng 3 và 47,4% vào tháng 4.

Nghĩa là, các giá trị nhỏ hơn 50 đang rất tiêu cực đến hoạt động bán lẻ. Nga cả tại thành phố đông dân nhất Trung Quốc Thượng Hải cũng ghi nhận doanh số bán lẻ giảm 3,8% trong quý đầu tiên so với năm trước.

Kể từ khi Bắc Kinh khẳng định không đi chệch hướng khỏi chính sách không khoan nhượng với Covid-19, nền kinh tế nước này có rất ít tín hiệu tăng trưởng tích cực.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm thứ Ba (10/5) tuyên bố rằng kế hoạch của nước này là không bền vững và "sự thay đổi là vô cùng cần thiết."

Thượng Hải nơi được mệnh danh là một trung tâm tài chính và sản xuất quan trọng bậc nhất châu Á, đã bị phong tỏa dưới một số hình thức kể từ cuối tháng 3, trong khi tình hình tại Bắc Kinh không mấy khả quan khi các quan chức cố gắng thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt nhằm hạn chế sự lây lan của Covid-19.

"Bộ số liệu tồi tệ nhất"

Theo Shehzad Qazi, giám đốc điều hành của China Beige Book, đơn vị khảo sát khoảng 1.000 doanh nghiệp Trung Quốc từng quý cho hay: “Điều rút ra từ những gì chúng ta đang thấy ở Trung Quốc hiện tại là những bộ con số tồi tệ nhất mà từng ghi nhận về hiệu suất kinh tế kể từ cuộc suy thoái ban đầu xảy ra vào năm 2020”.

Theo số liệu tháng 4 của China Beige Book, doanh số bán hàng và tăng trưởng biên lợi nhuận trong các lĩnh vực sản xuất, bán lẻ và dịch vụ của Trung Quốc đã giảm, với việc tuyển dụng lao động mới trở lại kể từ khi đại dịch bùng nổ và vay nợ giảm đáng kể.

Theo Qazi, không điều nào trong số này báo hiệu tốt cho mục tiêu cao cả của Bắc Kinh là tăng trưởng GDP 5,5% vào năm 2022, bởi vì việc theo đuổi chính sách \'zero COVID\' với bất kỳ giá nào khiến các biện pháp kinh tế truyền thống, bao gồm cả kích thích tiền tệ trở nên vô giá trị.

“Tín dụng chỉ có thể được sử dụng nếu có hoạt động kinh tế bình thường hoặc nếu có các doanh nghiệp hoạt động”, ông Qazi nhận định đồng thời cho rằng ĐCSTQ “cực kỳ hạn chế những biện phát kích cầu mua bán, với mục đích yêu cầu người dân ở nhà”.

Không còn nới lỏng chính sách hà khắc về đại dịch, chính quyền ở Thượng Hải và Bắc Kinh đã tăng cường các biện pháp hạn chế trong những ngày gần đây.

Theo một nghiên cứu của Nomura Holdings, hơn 373 triệu người đang bị phong tỏa ở 45 thành phố tính đến giữa tháng Tư.

Nếu các chính sách như vậy được duy trì, ông Qazi tin rằng nền kinh tế sẽ bị eo hẹp trong Q2/2022, mặc dù ít có khả năng xảy ra suy thoái toàn diện.

Lần cuối cùng Trung Quốc công bố GDP âm trong một quý vào tháng 4 năm 2020, nhưng chưa trải qua suy thoái - được định nghĩa là hai quý giảm liên tiếp - kể từ những năm 1970.

Theo Gary Ng, nhà kinh tế châu Á - Thái Bình Dương của Natixis, một ngân hàng đầu tư và doanh nghiệp của Pháp, kể cả trong trường hợp không có suy thoái toàn diện, việc phong tỏa có thể gây ra chênh lệch về tăng trưởng giữa các tỉnh ở miền bắc và miền nam Trung Quốc.

Trong khi Thâm Quyến, một trung tâm sản xuất lân cận Hồng Kông, đã thoát khỏi tình trạng ngừng hoạt động vào đầu năm nay tương đối bình yên khi các nhà máy tiếp tục hoạt động, ông Ng cho biết việc xuất khẩu “mô hình Thượng Hải” ở nơi khác có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế.

Tommy Wu, nhà kinh tế hàng đầu của Oxford Economics ở Hồng Kông, đưa một số liệu đặc biệt liên quan đến tác động của việc phong tỏa đối với hậu cần và chuỗi cung ứng.

Ông Wu cho rằng sự gián đoạn này sẽ kéo dài đến quý 2 năm 2022 với “hiệu ứng gợn sóng” đối với chuỗi cung ứng châu Á và toàn cầu và tăng trưởng không đồng đều trên nền kinh tế Trung Quốc.

Trong thời gian chuẩn bị diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc quan trọng vào tháng 10, Bắc Kinh đã nhấn mạnh những nguy cơ kinh tế đang gia tăng trong khi phủ nhận rằng các biện pháp không khoan nhượng của họ chưa thành công.

Hội nghị đảng năm nay đặc biệt quan trọng vì Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ tranh cử nhiệm kỳ thứ ba lịch sử.

Bất chấp những nỗ lực gần đây của chính phủ nhằm giảm các khoản cho vay khổng lồ trên bảng cân đối kế toán của các doanh nghiệp nhà nước, các nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của chi tiêu và phát triển cơ sở hạ tầng đối với sự phục hồi kinh tế tại một cuộc họp của Bộ Chính trị vào tháng trước.

Đạt GDP 5,5%, Trung Quốc cần nỗ lực

Ngân hàng Natixis ước tính rằng để Trung Quốc đạt được mục tiêu GDP năm 2022, đầu tư cơ sở hạ tầng sẽ cần tăng gần 18%, tăng trở lại mức trước năm 2017. Một số tăng trưởng đó đã bắt đầu khi chi tiêu cho cơ sở hạ tầng tăng 8,5% trong quý đầu tiên so với năm 2021, nhưng vẫn còn một chặng đường để đi.

Về phía người tiêu dùng, chính quyền nước này có thể xem xét giảm các khoản thanh toán và lãi suất cho người mua nhà lần đầu và thậm chí lần thứ hai.

Lĩnh vực bất động sản dự kiến sẽ phục hồi từ mức thấp vào cuối năm 2021 và đầu năm - khi các công ty lớn như Evergrande vỡ nợ - trong khi có những dấu hiệu cho thấy khả năng sẽ được giải quyết cho các công ty công nghệ bị ủy quyền.

Sau khi Bắc Kinh tiến hành một cuộc trấn áp quy định sâu rộng đối với lĩnh vực công nghệ vào năm 2020, áp đặt các hạn chế đối với việc thu thập dữ liệu, phí dịch vụ và thậm chí cả việc sử dụng ứng dụng để theo đuổi "sự thịnh vượng chung", truyền thông nhà nước trong những tuần gần đây đã đánh dấu sự cần thiết phải hỗ trợ nhiều hơn cho ngành công nghiệp này. .

Hiện, Trung Quốc đang tập trung vào sự ổn định tối đa và trấn tĩnh thị trường tài chính khi bắt đầu cuộc họp vào tháng 10.

Lê Na (Theo Al Jazeera)