Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu nêu lý do muốn nâng cấp quan hệ với Việt Nam

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell (phải) và Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier trong cuộc gặp báo chí ngày 31/7. (Ảnh: TH)

Ông Borrell cho biết, trong số các nước ASEAN, Việt Nam là quốc gia có số lượng thỏa thuận và hiệp định nhiều nhất với EU, trong đó có Thỏa thuận thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Hiệp định khung về quan hệ Việt Nam – EU (PCA), Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và nhiều thỏa thuận khác.

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nói rằng, một cách tự nhiên, khi hai bên có hợp tác chặt chẽ và mạnh mẽ về kinh tế thì cần công nhận thực tế đó, cũng như cần thúc đẩy và làm sâu sắc hơn nữa hợp tác song phương.

Ông khẳng định, EU đã có thiện chí rõ ràng về điều này và sẽ bắt đầu ngay từ hôm nay việc thực hiện quá trình chuẩn bị cho việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên mức độ hợp tác cao nhất là Đối tác chiến lược toàn diện.

Về câu hỏi, vì sao Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) chậm được phê duyệt, ông Borrell cho biết đang có tình trạng chậm trễ phê chuẩn EVIPA ở các nước thành viên EU. Ông Josep Borrell cho biết đang thúc giục các quốc gia thành viên còn lại tăng tốc quá trình xem xét phê chuẩn EVIPA, vì hiệp định này vừa có lợi cho các nước thành viên vừa có lợi cho Việt Nam. Khi có sự bảo đảm về môi trường, giảm thiểu rủi ro thì các nhà đầu tư sẽ muốn đầu tư nhiều hơn.

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nhấn mạnh, các doanh nghiệp châu Âu đã sẵn sàng đầu tư vào Việt Nam, chỉ còn vấn đề một số quốc gia thành viên chậm phê chuẩn.

Đánh giá về nỗ lực của Việt Nam để có thể được gỡ thẻ vàng IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định), ông Borrell cho biết cả EU và Việt Nam đều cần nỗ lực để bảo đảm sự bền vững trong nghề cá.

“Các đồng nghiệp của chúng tôi đã có những trao đổi và hợp tác hiệu quả với Bộ NN&PTNT Việt Nam về những vấn đề cụ thể, như lắp thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá để truy vết. Tiếp theo là đảm bảo thực thi hiệu quả những biện pháp này tại các địa phương liên quan”, ông nói.

Theo ông Borrell, EU hy vọng sẽ nhận được báo cáo từ các cơ quan liên quan của Việt Nam trong mùa thu năm nay. Dựa trên báo cáo, EU sẽ tổ chức đoàn thanh tra đến Việt Nam để đánh giá tình hình và xem xét có dỡ bỏ thẻ vàng hay không.

Tăng hiện diện ở châu Á

Về câu hỏi EU tăng cường hiện diện ở khu vực này như thế nào từ khi công bố Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương năm 2021, ông Borrell cho biết, chiến lược này thể hiện nhận thức của EU về vai trò trung tâm của khu vực này, trong đó có ASEAN.

Đại diện cấp cao EU khẳng định, từ khi công bố sáng kiến đó, đã có sự hiện diện cấp độ EU và cấp độ quốc gia thành viên ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, với tàu thuyền của các quốc gia thành viên hiện diện ngày càng nhiều hơn. EU và các quốc gia thành viên đang hợp tác với các quốc gia trong khu vực, bao gồm hiệp ước an ninh với Nhật Bản, Hàn Quốc, sắp tới là Úc và New Zealand.

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell cho biết, EU tham gia thường xuyên các cơ chế đối thoại của ASEAN để duy trì trao đổi liên tục, đầy đủ với các quốc gia và đối tác ở khu vực này.

Với Việt Nam, ông Borrell nhấn mạnh, EU đang có chương trình hợp tác với Việt Nam để hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực bảo đảm an ninh trên biển, an ninh mạng, quản lý khủng hoảng. EU cũng duy trì cơ chế tham vấn đối thoại an ninh – quốc phòng thường niên với Việt Nam.

Về câu hỏi rằng kết quả cuộc bầu cử EU vừa qua có thể dẫn đến những thay đổi đáng kể nào trong chương trình hợp tác với Việt Nam hay không, ông Borrell khẳng định, ông vẫn còn 4 tháng nữa mới hết nhiệm kỳ. Trong 4 tháng này, ông vẫn làm việc để thúc đẩy hợp tác với ASEAN và Việt Nam, và chuyến thăm lần này của ông chứng minh cho điều đó.

“Tôi tin rằng người kế nhiệm của tôi vẫn sẽ thúc đẩy hợp tác với thế giới, trong đó có Việt Nam. Khi lãnh đạo mới lên nhận nhiệm vụ, có thể sau năm 2024, tôi nghĩ vẫn sẽ có sự quan tâm tương tự, thậm chí nhiều hơn với khu vực này. Chúng tôi tin rằng đây là khu vực sẽ viết tiếp lịch sử của nhân loại trong giai đoạn tới”, Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nói.

Thu Loan