Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Bulgaria luôn là người bạn truyền thống, tin cậy và thủy chung của Việt Nam

Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Đỗ Hoàng Long. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Bulgaria (8/2/1950 - 8/2/2025), Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Đỗ Hoàng Long trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam nêu rõ những thành tựu nổi bật của quan hệ song phương trong hơn bảy thập kỷ qua, đồng thời chia sẻ kỳ vọng động lực mạnh mẽ thúc đẩy hợp tác giữa hai nước bạn bè truyền thống trong kỷ nguyên mới.

Dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước diễn ra sau chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân vào tháng 11/2024, Đại sứ có thể chia sẻ thêm về ý nghĩa của dấu mốc đặc biệt này?

Dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước là một dấu mốc lịch sử quan trọng, đánh dấu một chặng đường dài đầy ý nghĩa trong mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Bulgaria. Sự kiện này càng có ý nghĩa hơn khi diễn ra ngay sau chuyến thăm chính thức Việt Nam rất thành công của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân vào tháng 11/2024.

Chuyến thăm của Tổng thống Rumen Radev đã đạt được nhiều kết quả tích cực, trong đó đặc biệt Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria đã thể hiện quyết tâm của lãnh đạo hai nước trong việc làm sâu sắc, hiệu quả hơn nữa quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực, qua đó đặt cơ sở cho từng bước hướng tới quan hệ đối tác chiến lược khi đủ điều kiện cho phép. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy sự coi trọng của Bulgaria đối với mối quan hệ với Việt Nam, đồng thời khẳng định vị thế quan trọng của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Bulgaria tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đối với Việt Nam, Bulgaria luôn là một nước bạn bè truyền thống, tin cậy, thủy chung; một trong những đối tác tiềm năng của Việt Nam ở khu vực Balkan và là cầu nối để Việt Nam vào thị trường Liên minh châu Âu (EU).

Có thể nói, dấu mốc 75 năm quan hệ ngoại giao không chỉ là dịp để chúng ta nhìn lại những thành tựu đã đạt được, mà còn là cơ hội để chúng ta cùng nhau xây dựng những kế hoạch, định hướng cho tương lai, đưa quan hệ hai nước lên một tầm cao mới, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực giữa hai nước phù hợp với tình hình mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chuyến thăm Bulgaria, tháng 8/1957.

Trong 75 năm qua, hai nước đã cùng nhau đạt được nhiều thành tựu trên nhiều lĩnh vực. Theo Đại sứ, đâu là thành tựu nổi bật nhất của quan hệ song phương trong hành trình hơn bảy thập kỷ qua?

Trong 75 năm qua, Việt Nam và Bulgaria đã cùng nhau đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa, giáo dục đến khoa học kỹ thuật.

Theo tôi, thành tựu nổi bật nhất của quan hệ song phương trong hơn bảy thập kỷ qua chính là việc hai nước đã thiết lập được mối quan hệ hữu nghị truyền thống dựa trên “sự tin cậy chính trị sâu sắc”. Sự tin cậy đó được minh chứng rõ nét vào thời điểm năm 1950 khi Bulgaria là một trong 10 quốc gia đầu tiên trên thế giới sớm công nhận nền độc lập và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Cũng trong suốt quá trình Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước, Bulgaria luôn giành cho Việt Nam sự ủng hộ quý báu và vô điều kiện cả về vật chất và tinh thần, giúp đỡ chúng ta đào tạo hàng nghìn cán bộ khoa học, chuyên gia, sinh viên, công nhân lành nghề, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước của Việt Nam.

Bên cạnh đó, nguồn nhân lực của Việt Nam, với hàng chục nghìn người cũng đã đóng góp phần quan trọng vào việc xây dựng các công trình, dự án hạ tầng cơ sở và phát triển kinh tế - xã hội của Bulgaria. Tới nay, cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria vẫn đang tiếp tục sinh sống ổn định, hòa nhập tốt với sở tại, là cầu nối trong quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước.

Sự tin cậy chính trị, hiểu biết lẫn nhau, cũng như tình cảm gắn bó, quý mến giữa nhân dân hai nước là nền tảng vững chắc để Việt Nam và Bulgaria nỗ lực vun đắp và củng cố quan hệ song phương trong suốt chặng đường 7 thập kỷ quan hệ, thông qua việc thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao, triển khai cơ chế họp Ủy ban liên chính phủ và tham vấn chính trị định kỳ.

Chúng ta đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư, đặc biệt kim ngạch thương mại Việt Nam-Bulgaria tăng gấp đôi từ 102,5 triệu USD lên 211,5 triệu USD trong giai đoạn 2015-2023 và đạt xấp xỉ 300 triệu USD năm 2024 (tăng hơn 20% so với năm 2023).

Nhiều chương trình, thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực như giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, văn hóa - du lịch, quốc phòng - an ninh, lao động, tư pháp được ký mới, gia hạn. Ngoài ra, hai nước cũng thường xuyên phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của mỗi nước trên trường quốc tế.

Tôi tin rằng, với nền tảng vững chắc đã được xây dựng trong 75 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam và Bulgaria sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đạt được nhiều thành tựu mới, đóng góp vào sự thịnh vượng của mỗi quốc gia và hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì Lễ đón chính thức Tổng thống Bulgaria Rumen Radev ngày 25/11/2024. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Đại sứ có thể mô tả quan hệ Việt Nam-Bulgaria trong ba từ và giải thích lý do cho sự lựa chọn này?

Có thể nói, quan hệ Việt Nam-Bulgaria là mối quan hệ hữu nghị truyền thống, chân thành và thủy chung. Xuyên suốt 75 năm qua, các nhà lãnh đạo và nhân dân hai nước đã không ngừng vun đắp, phát triển mối quan hệ này.

Chuyến thăm hữu nghị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Bulgaria vào tháng 8/1957 đã đặt nền móng và là dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước. Trải qua những thăng trầm lịch sử, nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ, biết ơn sâu sắc đối với sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu mà lãnh đạo và nhân dân Bulgaria đã dành cho Việt Nam.

Nhiều người dân Việt Nam còn lưu giữ sâu đậm hình ảnh hàng nghìn học sinh, sinh viên Bulgaria xuống đường biểu tình phản đối chiến tranh; công nhân trong nhiều xí nghiệp, nhà máy Bulgaria đã trích 1-2 ngày lương để ủng hộ, giúp đỡ nhân dân Việt Nam; hàng loạt chuyên gia, kỹ sư Bulgaria đã sang Việt Nam để hỗ trợ xây dựng những công trình quan trọng như: Bệnh viện Việt - Bun tỉnh Thái Bình, Trường Mầm non Việt - Bun tại Thủ đô Hà Nội… Bulgaria đã giúp Việt Nam đào tạo hơn 3.600 cán bộ khoa học, chuyên gia và hơn 30.000 công nhân lành nghề trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, kiến trúc, công nghệ thông tin, sinh hóa, nông nghiệp, chế tạo máy và y dược...

Trong thời kỳ đổi mới, hai bên tiếp tục duy trì trao đổi các chuyến thăm cấp cao. Gần đây nhất là chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Rosen Zhelyazkov vào tháng 1/2024 và chuyến thăm của Tổng thống Rumen Radev vào tháng 11/2024.

Tuyên bố chung Việt Nam-Bulgaria vào tháng 11/2024 nhấn mạnh: “Cam kết tiếp tục phát triển quan hệ hợp tác cùng có lợi giữa hai nước, dựa trên sự tôn trọng và tin cậy lẫn nhau”. Nhiều cơ chế hợp tác song phương đã được thiết lập, trong đó hai nước đã tổ chức tổng cộng 24 khóa họp Ủy ban liên chính phủ (lần gần nhất vào tháng 5/2024).

Lĩnh vực hợp tác truyền thống như giáo dục - đào tạo, hợp tác lao động tiếp tục đà phát triển tích cực… Đặc biệt sự gắn kết truyền thống giữa hai dân tộc ngày càng bền vững với những hoạt động giao lưu nhân dân đầy ý nghĩa được tổ chức gần đây như Ngày chữ viết và văn hóa Slavơ, Ngày hội hoa hồng Bulgaria ở Hà Nội, biểu diễn múa rối nước Việt Nam ở Sofia, biểu diễn nhạc cụ dân tộc Việt Nam tại Lễ hội âm nhạc quốc tế ở Kazanlak...

Phu nhân Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân Tổng thống Bulgaria thăm Trường mầm non Việt-Bun tại Hà Nội ngày 25/11/2024. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Trong bối cảnh thế giới nhiều biến chuyển không ngừng và đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, Đại sứ kỳ vọng như thế nào về quan hệ Việt Nam-Bulgaria, nhất là khi tiềm năng hợp tác giữa hai nước còn rất lớn?

Với bề dày lịch sử quan hệ hữu nghị, hợp tác chân thành, tôi tin rằng hai nước còn có thể làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ này, khai thác các lĩnh vực tiềm năng để hợp tác cùng phát triển.

Thứ nhất, trong bối cảnh tình hình thế giới có những biến động sâu sắc, các điểm nóng trên thế giới đều tăng nhiệt, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt và phức tạp, hai bên cần tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ chính trị - ngoại giao thông qua tăng cường tiếp xúc và trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao, trên tất cả các kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội; đồng thời phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, đặc biệt là tại Liên hợp quốc và trong khuôn khổ ASEAN-EU, tham gia giải quyết các thách thức toàn cầu.

Thứ hai, hai bên cần mở rộng hơn nữa hợp tác kinh tế - thương mại, tận dụng tối đa lợi thế từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) để đưa lĩnh vực này trở thành trụ cột quan trọng cho quan hệ song phương. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương tăng trưởng tích cực, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Bulgaria tăng tới 33% so với cùng kỳ, xuất khẩu từ Bulgaria sang Việt Nam cũng tăng 7%.

Thứ ba, hai bên cần nắm bắt những cơ hội hợp tác to lớn từ các xu hướng chuyển đổi số, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo...

Việt Nam hiện đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong ASEAN về chính phủ điện tử, kinh tế số. Trong khi đó, Bulgaria là nước có ngành công nghệ thông tin phát triển, có lợi thế cạnh trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, tự động hóa, blockchain. Bulgaria là nước đầu tiên ở Đông Âu thành lập Viện nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo (INSAIT) vào tháng 4/2022.

Thứ tư, hợp tác lao động cũng là một lĩnh vực hợp tác đầy tiềm năng, nhất là trong lịch sử, hai nước đã từng hợp tác rất thành công trên lĩnh vực này.

Hai bên cần thúc đẩy triển khai hiệu quả Thỏa thuận hợp tác lao động được ký kết năm 2018. Bulgaria hiện có nhu cầu rất lớn về lao động nước ngoài có tay nghề, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và xây dựng. Việt Nam có nguồn lực lao động trẻ dồi dào, cần cù, đang tham gia tích cực thị trường lao động nhiều nước trên thế giới, được đánh giá tốt. Hợp tác lao động hiệu quả với các nước, trong đó có Bulgaria, cũng sẽ giúp Việt Nam củng cố nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới.

Thứ năm, du lịch là lĩnh vực mới nổi trong quan hệ hợp tác giữa hai nước, có tiềm năng phát triển tốt. Cả Việt Nam và Bulgaria đều có thế mạnh trong lĩnh vực này với các sản phẩm du lịch đa dạng.

Ngày càng nhiều người dân Bulgaria quan tâm tìm hiểu các tour du lịch đến Việt Nam. Hơn nữa, Việt Nam và Bulgaria còn có thể làm cửa ngõ thu hút khách du lịch giữa các nước khu vực Đông Nam Á và Đông Nam Âu.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Đại biểu dự Đại hội lần thứ III nhiệm kỳ 2024-2029 của Hội thanh niên Việt Nam tại Bulgaria chụp ảnh lưu niệm tại trụ sở Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria, tháng 5/2024. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Thu Trang