Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: 'Làm báo phải dám hy sinh'

Trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, báo chí đã và đang khẳng định vai trò tiên phong, đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trên mặt trận ấy, các nhà báo phải đương đầu với nhiều khó khăn, thách thức, có cả sự đe dọa, trả thù. Về vấn đề này, phóng viên Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam đã phỏng vấn Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ, phụ trách Tổng biên tập báo Cựu chiến binh Việt Nam, nguyên Phó Tổng biên tập báo Quân đội nhân dân.

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ và các đồng nghiệp. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

PV: Là người làm báo lâu năm, đoạt nhiều giải thưởng báo chí Quốc gia, ông đánh giá thế nào về vai trò của báo chí với công cuộc phòng chống tham nhũng?

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: Trong công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực, báo chí có vai trò rất quan trọng. Trước hết, báo chí là những đơn vị tuyên truyền, cổ động cho công cuộc chống “giặc nội xâm” này. Báo chí đưa những quan điểm, đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đến với người dân.

Báo chí cổ động người dân tham gia đấu tranh phòng chống tham nhũng. Bên cạnh đó, báo chí còn có tác dụng “vạch mặt chỉ tên” những đối tượng liên quan đến tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trên thực tế, báo chí đã tìm ra rất nhiều vụ việc điển hình trong phòng chống tiêu cực.

Ngay từ thế kỷ trước, báo chí đã tham gia vào mặt trận này. Nhiều vụ việc tiêu cực được báo chí vạch ra và sau đó cơ quan chức năng đã điều tra, làm rõ. Ví dụ như vụ việc đất đai ở Đồ Sơn, vụ ông Trịnh Xuân Thanh, một số vụ việc liên quan đến tham nhũng, lãng phí ở Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng bằng sông Hồng… Tất cả đều có sự góp sức của báo chí.

Báo chí không những chỉ ra những vụ việc tham nhũng mà còn có tác dụng phản biện chính sách cho cơ quan chức năng, để hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, nhằm bịt các kẽ hở trong phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

PV: Có thể nói gì về sự dấn thân, vào cuộc của các phóng viên, nhà báo khi họ thực hiện những tuyến đề tài về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực?

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: Tôi từng trực tiếp thực hiện những tuyến bài như vậy. Bản thân tôi cũng nhiều lần phải đối mặt với hiểm nguy trong quá trình viết bài đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thậm chí, tôi cùng với nhóm phóng viên của Đài Tiếng nói Việt Nam, báo Lao động, báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam… đã phải đối mặt với nhiều thách thức từ những tin nhắn, hoặc đe dọa bằng điện thoại. Con tôi khi đi học từng bị các đối tượng đe dọa “cắt tai”.

Có thể nói, với các đối tượng tham nhũng, tiêu cực, chúng không từ thủ đoạn nào để ngăn cản công cuộc đấu tranh của chúng ta. Trên trận tuyến đấu tranh đó, các nhà báo có thể nói là đứng ở tuyến đầu. Chính vì thế, rất nhiều nhà báo gặp hiểm nguy, khó khăn rình rập. Trên thực tế, một số nhà báo đã phải chấp nhận “hi sinh” trên trận tuyến này.

Đứng ở một cách khách quan mà nói, các nhà báo khác với cán bộ, chiến sĩ chuyên trách, đặc biệt là lĩnh vực công an, quân đội, ngành nội chính… Vì các nhà báo không được trang bị những vũ khí cần thiết, chưa có kỹ năng tự vệ bản thân trong trận tuyến này.

Do đó, trong cuộc chiến phòng chống tham nhũng, lãng phí, sự rủi ro với các nhà báo đôi khi còn gấp nhiều lần so với các lực lượng chuyên trách như công an, quân đội, hoặc lĩnh vực nội chính.

Để hoàn thành nhiệm vụ, nhiều nhà báo đã phải chấp nhận dấn thân, tác nghiệp trong các hoàn cảnh hiểm nguy. (Ảnh minh họa)

PV: Vậy theo ông, các nhà báo cần trang bị những kỹ năng, công cụ cần thiết nào để giảm thiểu rủi ro?

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: Trước hết, các nhà báo phải có tinh thần dám chấp nhận hi sinh. Thứ hai, cần phải trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phòng chống rủi ro. Kỹ năng đó là phải nắm chắc cơ sở pháp lý, nắm chắc các văn bản quy phạm pháp luật để mình không vi phạm pháp luật.

Các nhà báo phải biết dựa vào cơ quan chức năng. Ví dụ như khi điều tra phòng chống tham nhũng ở lĩnh vực nào, nhà báo cần bám vào cơ quan chức năng chuyên môn ở lĩnh vực đó, để cơ quan chức năng có cơ chế bảo vệ.

Điều quan trọng nhất của các nhà báo khi làm lĩnh vực này, mà tôi vẫn thường nhắc các nhà báo trẻ, đó là phải báo cáo với cơ quan chủ quản của mình. Nếu nhà báo là Đảng viên, phải báo cáo với chi bộ. Nếu nhà báo là đoàn viên, phải báo cáo với chi đoàn nơi mình đang công tác. Để các cơ quan chức năng, cơ quan chủ quản biết chúng ta đang tham gia đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và có cơ chế bảo vệ.

Báo cáo với cơ quan chức năng, cơ quan chủ quản còn có lợi đó là các cơ quan này sẵn sàng cung cấp thông tin, tạo điều kiện để các nhà báo tác nghiệp.

Bản thân các nhà báo cũng phải rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ mình. Chúng tôi vẫn thường nói đùa với nhau là: Đối với các nhà báo trẻ tham gia đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực thì phải biết học võ. Bên cạnh việc phải dùng ngòi bút, máy tính, máy ảnh, máy ghi âm… thì phải biết học thêm võ để tự vệ.

Với các nhà báo trong lực lượng vũ trang như chúng tôi thì bắt buộc phải biết võ. Nhưng ngay cả với những nhà báo “chân yếu tay mềm” thì cũng phải luyện sẵn kỹ năng và phối hợp nhóm trong quá trình tác nghiệp, để bảo vệ lẫn nhau.

PV: Báo chí tham gia phòng chống tham nhũng đã mang tới chuyển biến tích cực thế nào cho đất nước, thưa ông?

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: Nếu chúng ta nhìn vào tiến trình phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam thì thấy rằng: Báo chí đóng vai trò rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Với lĩnh vực phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, báo chí có tác động lớn. Đó là sức mạnh trong lĩnh vực tuyên truyền, phổ biến, răn đe phòng ngừa, phanh phui ra các vụ việc tiêu cực…

Báo chí còn cổ vũ phong trào toàn dân đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Vai trò của báo chí trong lĩnh vực này đã được xã hội thừa nhận.

PV: Nhìn lại hành trình dài làm báo của mình, ông thấy đọng lại điều gì ý nghĩa nhất?

Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ: Tôi cho rằng điều ý nghĩa nhất đối với tôi là được công chúng, bạn đọc yêu mến. Mình thấy rằng mình đã đóng góp một phần cho xã hội, góp ích cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong đó có lĩnh vực phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

PV: Vâng, xin cảm ơn ông.

Trọng Phú/VOV.VN