Đại tướng Phan Văn Giang nói 'Quân đội phải gánh vác việc này'

Ngày 26-6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp.

Nêu ý kiến, các đại biểu Quốc hội đều tán thành việc ban hành Luật, trên cơ sở nâng cấp Pháp lệnh Tình trạng khẩn cấp từ năm 2000.

“Chúng ta đang sống và đối mặt với môi trường đầy bất ổn của một thế giới đầy biến động. Sự giận dữ của mẹ thiên nhiên là những biến đổi sâu sắc của biến đổi khí hậu toàn cầu. Những thảm họa thiên tai xảy ra với tần suất dày và ngày càng nghiêm trọng” - đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) nói.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông). Ảnh: QH

Thủ tướng, chủ tịch tỉnh được áp dụng một số biện pháp trong tình trạng khẩn cấp?

Để đảm bảo hành lang pháp lý cho việc ứng phó kịp thời với những bất thường, bất định, phòng ngừa từ sớm, từ xa, đảm bảo an toàn cho đất nước, bảo vệ Nhân dân, ông Dương Khắc Mai tán thành việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét ban hành Luật Tình trạng khẩn cấp và đánh giá đây là nhiệm vụ hết sức cấp bách và cần thiết hiện nay.

Tuy nhiên, ông cho rằng thực tiễn ứng phó với đại dịch COVID-19 vừa qua cho thấy có những trường hợp cần thực hiện những biện pháp như trong tình trạng khẩn cấp nhưng không ban bố tình trạng khẩn cấp.

Mặt khác, qua rà soát, Luật An ninh quốc gia cũng có những quy định về việc áp dụng một số biện pháp cần thiết khi có nguy cơ đe dọa đến an ninh quốc gia nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp.

Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 cũng quy định Thủ tướng Chính phủ, chủ tịch UBND tỉnh quyết định áp dụng các biện pháp khẩn cấp khác quy định của pháp luật hiện hành trong một số trường hợp cần thiết.

Do đó, đại biểu đoàn Đắk Nông đề nghị cân nhắc bổ sung quy định về việc cho phép Thủ tướng Chính phủ, chủ tịch UBND cấp tỉnh được áp dụng một số biện pháp cần thiết được quy định trong tình trạng khẩn cấp nhưng không ban bố tình trạng khẩn cấp.

Việc này để ứng phó kịp thời những tình huống nguy hiểm, cấp thiết, hạn chế khả năng xảy ra tình huống phải ban bố tình trạng khẩn cấp, nhất là hiện nay chúng ta đang thực hiện chính quyền 2 cấp.

Liên quan đến các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp về an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, dự thảo quy định: ''Trong những trường hợp cần thiết có thể áp dụng biện pháp tịch thu hoặc phong tỏa tài sản của cá nhân, tổ chức liên quan có thể gây nguy hại cho an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội".

Ông Dương Khắc Mai cho rằng theo quy định trên, tài sản bị tịch thu hoặc phong tỏa có thể là tài sản hợp pháp hoặc tài sản bất hợp pháp. Trường hợp là tài sản bất hợp pháp, việc tịch thu tài sản đã được quy định tại Bộ luật Hình sự, còn việc phong tỏa tài sản đã được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự. Do vậy, đại biểu đề nghị làm rõ tài sản hợp pháp của các cá nhân, tổ chức có thể gây nguy hại cho an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội bị tịch thu là những trường hợp nào.

Trường hợp có các loại tài sản này, ông đề nghị quy định rõ thẩm quyền quyết định trong dự thảo luật này, đồng thời giao cho Chính phủ quy định trình tự, thủ tục thực hiện riêng biện pháp này.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương). Ảnh: QH

Đề xuất giao Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng tất cả những vướng mắc trong quá trình thực hiện thời gian qua, về bản chất, do chưa có cơ quan thường trực tổ chức thực hiện tình trạng khẩn cấp.

“Nếu như tình trạng khẩn cấp mà không có một cơ quan chỉ huy thống nhất sẽ rất lúng túng trong tiếp nhận viện trợ. Thậm chí, có những người đi viện trợ lại trở thành nạn nhân của tình trạng khẩn cấp đó. Tôi thấy ở các nước đang vươn tới mức độ chuyên nghiệp, người ta sẽ cố gắng tránh tình huống như vậy”- ông Huân nói.

Dẫn chứng trong đợt dịch COVID-19 ban đầu có rất nhiều lực lượng tham gia nhưng cuối cùng, Bộ Quốc phòng phải tham gia khi tình trạng rất gay cấn như ở TP.HCM, ông Huân nói “chỉ lúc đó mới có hiệu quả”.

“Thực sự cũng chỉ có Bộ Quốc phòng mới có đủ lực lượng, các phương tiện và đã quen ứng phó với những tình trạng khẩn cấp như chiến tranh. Tình trạng khẩn cấp cũng ở dạng cấp thấp nhưng rất gần với chiến tranh và đòi hỏi phải phản ứng nhanh, phải có lực lượng và phải hết sức chuyên nghiệp” - ông Huân nói thêm.

Đại biểu đoàn Bình Dương đề nghị nên quy định rõ cơ quan thường trực của tình trạng khẩn cấp là Bộ Quốc phòng, còn lực lượng phản ứng nhanh là Bộ Công an.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Ảnh: PHẠM THẮNG

‘Quân đội phải gánh việc này’

Phát biểu tại phiên họp, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, cho rằng khi pháp lệnh năm 2000 được nâng lên thành luật, chúng ta sẽ thực hiện tình trạng khẩn cấp hiệu quả hơn và khắc phục được những bất cập trong tình trạng an ninh phi truyền thống đang vấp phải ngày một nhiều hơn.

“Ý kiến của các đại biểu chúng tôi rất trân trọng, đặc biệt là những góp ý để chúng ta quy định chặt chẽ, bài bản, chuẩn mực hơn và dễ giải quyết trong các trường hợp, nhất là các tình huống khó xảy ra chúng ta phải xử lý, phản ứng một cách nhanh nhất để phòng và ngăn ngừa được các hậu quả đem lại mà chúng ta phải gánh chịu”- Đại tướng Phan Văn Giang nói.

Liên quan đến ý kiến xác định cơ quan thường trực ứng phó với tình trạng khẩn cấp, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết nội dung này sẽ được thể hiện tại nghị định, hoặc cũng thể bổ sung vào dự thảo.

“Trong tình trạng khẩn cấp, lực lượng vũ trang, đặc biệt là quân đội, phải đứng ra gánh, bởi có các điều kiện, phương tiện và tổ chức lực lượng tập trung nhất. Trong tình trạng này mà huy động sức dân cũng rất tốt nhưng sức dân giữ được cho chính cá nhân mình đã rất quý, bà con giúp nhau rất quý. Còn những việc khác phải các lực lượng khác tham gia, đặc biệt quân đội phải gánh việc này”- Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh đây là kinh nghiệm thực tế không phải chỉ của Việt Nam.

“Những nước có diện tích lớn còn xây dựng ra bộ chuyên môn, chỉ giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, chúng ta phải vận dụng làm sao cho đa năng, hiệu quả, còn tiến tới như thế nào chúng tôi chưa có nghiên cứu đến”- Đại tướng Phan Văn Giang nói.

NHÓM PHÓNG VIÊN