Đại tướng Phan Văn Giang nói về quyền chế áp bắn thiết bị bay không người lái

Sáng 27/6, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Phòng không nhân dân (PKND). Dự thảo luật nêu rõ nhiệm vụ PKND là phối hợp với lực lượng phòng không quốc gia, phòng không lục quân sẵn sàng chiến đấu, phòng, chống địch tiến công đường không và quản lý, bảo vệ vùng trời ở độ cao dưới 5.000m.

Giải trình về lý do xác định độ cao 5.000m, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng cho biết, việc xác định độ cao này "không phải khó", quân đội có radar xác định được độ cao dưới 10m và các độ cao khác. "Càng cao càng dễ xác định, càng thấp càng khó vì ảnh hưởng địa hình rất nhiều", Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng báo cáo thêm về dự án Luật Phòng không nhân dân. Ảnh: Quốc hội

Về cấp phép bay, Bộ Công an cấp phép cho phương tiện bay siêu nhẹ, phương tiện bay không người lái của Bộ Công an. Bộ Quốc phòng cấp phép cho phương tiện bay của Bộ Quốc phòng. Với phương tiện bay khác phải đăng ký ở Bộ Công an, nhưng trách nhiệm quản lý ở Bộ Quốc phòng, do Bộ Quốc phòng có các trang bị bảo đảm và được Chính phủ giao nhiệm vụ này.

Bộ trưởng Quốc phòng cho biết, trước đây Bộ giao cho Cục Tác chiến cấp phép, nhưng đến nay số lượng phương tiện bay siêu nhẹ, phương tiện bay không người lái tăng nhiều, Bộ sẽ tính toán, có thể quy định cho cấp tỉnh, cấp quân khu, quân binh chủng cấp phép. Tuy nhiên, khi thấy cần thiết, Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Công an có thể đình chỉ chuyến bay.

Về quyền bắn khi thực hiện chế áp, Bộ trưởng Phan Văn Giang giải thích, đã có chỉ thị và thông tư quy định "trường hợp nào chế áp để hạ cánh, nếu không chấp hành thì có quyền bắn bỏ", "máy bay cất cánh lên, khi yêu cầu hạ cánh nếu không hạ cánh thì ép, tới mức cần phải tiêu diệt", để đảm bảo an toàn an ninh vùng trời.

Bộ trưởng Quốc phòng nhấn mạnh: "Bảo vệ vùng trời là nhiệm vụ quan trọng, do nhiều lực lượng phối hợp thực hiện, ở các độ cao khác nhau, từ xa đến gần, ở các tầng và ở nhiều hướng". Trong đó, dưới 5.000m thì do PKND phụ trách, tầng cao hơn do các Quân khu phụ trách, tầng chiến lược cao hơn nữa do Bộ trực tiếp phụ trách.

Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh, việc xác định khu vực bay là cực kỳ quan trọng trong tác chiến, đây là nguyên tắc đã được rút ra trong các cuộc chiến tranh.

Về quản lý thiết bị bay không người lái, có Đại biểu Quốc hội nói "có nước sử dụng thiết bị bay có thể bay được hàng nghìn km", Bộ trưởng Phan Văn Giang thông tin "nước nào cũng có phương tiện bay này, chúng ta cũng không thiếu". Vì vậy, ông cho rằng, việc quản lý các thiết bị bay phải giao cho Bộ Quốc phòng.

Trước đó, tại phiên thảo luận, Đại biểu Quốc hội Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) cho biết, việc sử dụng tàu bay không người lái được khai thác tương đối phổ biến trong sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp kỹ thuật cao như tưới tiêu và quản lý rừng. Trong lĩnh vực truyền thông, điện ảnh có flycam; trong du lịch có khinh khí cầu.

Ông Đức nêu quan điểm, thiết bị bay không người lái hiện nay chưa có đăng ký phân loại. Với số lượng lớn phương tiện bay như hiện nay, dự thảo luật sẽ làm phát sinh nhiều thủ tục, chi phí hành chính. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm quy định phân loại hoặc miễn trừ đối với đăng ký tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ đảm bảo thuận lợi cho hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Còn Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung thêm điều khoản cơ quan chức năng thuộc quân đội, công an được phép "bắn hạ tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ" nếu gây phương hại hoặc nguy cơ phương hại an ninh quốc gia.

Trần Thường