Đại Tướng Võ Nguyên Giáp - 'Giành chiến thắng từ con số không'

Đại tướng Võ Nguyên Giáp. (Ảnh: NGUYỄN ĐÌNH TOÁN/TTXVN)

Tháng 12/1944, đồng chí Võ Nguyên Giáp được lãnh tụ Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, kể từ đây, ông đảm nhiệm trọng trách người chỉ huy cao nhất của quân đội cách mạng.

Thực hiện chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Bác Hồ, đồng chí Võ Nguyên Giáp thành công khi xây dựng đội quân từ 34 chiến sĩ, trang bị thô sơ, tiến lên thành quân đội cách mạng, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc; chiến đấu, hy sinh vì mục tiêu độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Sau chín năm kháng chiến, từ đội quân “thơ ấu” của những ngày đầu, đã làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, “trở thành một trong những trận đánh quyết định của mọi thời đại và đưa tên tuổi Võ Nguyên Giáp vào sử sách”(2).

Trong trận quyết chiến chiến lược này, Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã quyết định thay đổi phương châm từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, tiến hành cuộc tiến công trong thời gian dài, hạn chế được sức mạnh của đối phương, phát huy được sở trường của quân đội, thế mạnh của chiến tranh nhân dân để giành chiến thắng.

Đó là “quyết định khó khăn nhất” trong cuộc đời cầm quân của Đại tướng, đã khẳng định tài năng quân sự xuất chúng của ông, khiến cho tướng De Castries - chỉ huy tập đoàn cứ điểm phải thừa nhận: “Tôi hân hạnh làm đối thủ của Tướng Giáp, được làm kẻ chiến bại trực tiếp của một người tài giỏi như Tướng Giáp. Tôi ngưỡng mộ và kính phục ông”(3).

Thực hiện đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Đảng, trong 21 năm tiến hành cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ huy quân và dân ở hai miền nam bắc phát huy cao độ sức mạnh chiến tranh nhân dân, đánh bại các chiến lược chiến tranh của Mỹ; bảo vệ vững chắc hậu phương miền bắc, tiến công giành thắng lợi trên chiến trường miền nam, làm nên những thắng lợi quyết định để đi đến thắng lợi hoàn toàn bằng cuộc Tổng tiến công nổi dậy Xuân 1975, kết thúc vẻ vang 30 năm chiến tranh giải phóng.

John Kennedy - con trai Tổng thống Mỹ John Fitzgerald Kennedy, nhận xét về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong cuộc đương đầu với quân đội Mỹ - đội quân thiện chiến, hiện đại nhất thế giới: “Ông đã đánh bại địch ngay lúc chúng đông quân nhất, nhiều vũ khí nhất, nhiều hy vọng chiến thắng nhất. Ông chiến đấu theo cách của riêng ông, không theo kiểu của người Mỹ, giao chiến với địch ngay tại nơi và ngay khi địch ít ngờ tới nhất. Ông đã huy động tất cả mọi người tham gia vào cuộc chiến, làm cho lính Mỹ, xa nhà hàng ngàn dặm, không bao giờ có thể cảm thấy an toàn. Ông đã duy trì cuộc chiến dai dẳng làm cho nguồn lực và nhuệ khí của địch cạn kiệt”(4).

Sử gia Curey cho rằng: “Hết người Pháp rồi đến lượt người Mỹ bối rối trước cách đánh của Tướng Giáp, Ông trở thành bậc thầy về chiến thuật, hậu cần và chiến lược. Ông sáng tạo một kiểu chiến tranh mà cả Pháp lẫn Mỹ không thể đánh thắng”(5).

Raoul Albin Louis Salan, Đại tướng của quân đội Pháp, từng giữ chức Tổng chỉ huy đội quân viễn chinh Pháp ở Đông Dương lại nhận định: “Nhân tố quan trọng cực kỳ, đó là quân đội của họ, một quân đội từ Điện Biên Phủ tới Sài Gòn, rất kỷ luật và can trường, họ đã đánh bại Mỹ, tuy sức mạnh về số lượng và kỹ thuật vượt hơn họ nhiều lần”(6).

Đó là đội quân được khai sinh nơi núi rừng Việt Bắc, từ trang bị súng kíp, trang phục áo chàm, tiến lên có những binh đoàn hùng mạnh, binh chủng hiện đại, tôn vinh Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là người “Anh Cả”, có sứ mệnh thực hiện nhiệm vụ Đảng, Bác Hồ giao phó, xây dựng quân đội trưởng thành, chiến đấu giành chiến thắng.

Các sử gia quân sự nước ngoài, đã lý giải nguyên nhân thành công của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đó là: “Trên hết tướng Giáp dành cho đất nước và sau đó là lòng trung thành của ông đối với Đảng Cộng sản. Ông đã thề giải phóng Việt Nam khỏi sự đô hộ của nước ngoài và phấn đấu cho sự nghiệp thống nhất đất nước. Trong suốt cuộc đời, nghị lực của ông hướng về hai mục đích ấy. Toàn bộ tham vọng, niềm kiêu hãnh vô bờ bến của ông đều phục vụ cho những mục tiêu đó. Trong công việc điều binh khiển tướng, ông tỏ ra điềm tĩnh đáng kinh ngạc, không để cho những cơn xúc động nhất thời chi phối, nhưng đằng sau đó là một tính cách hăng say, cuồng nhiệt”(7).

Vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam luôn nhớ lời dặn “Dĩ công vi thượng” của Bác Hồ, hướng tất cả tinh thần, nghị lực cho mục tiêu mà Đảng, Bác và nhân dân ta đã lựa chọn.

Nhà nghiên cứu James A.Warren nhận xét: “Trong hơn ba mươi năm sự nghiệp làm Tổng Tư lệnh, Tướng Giáp không chỉ làm thất bại các kế hoạch của hai quốc gia mạnh hơn nhiều so với quốc gia của mình cả về quân sự và công nghệ, mà còn liên tục xây dựng sức mạnh và khả năng của các lực lượng quân sự của riêng mình, liên kết chặt chẽ chúng vào một cơ sở hạ tầng chính trị vững chắc mà chính ông đã góp phần không nhỏ để tạo ra. Rất ít tướng lĩnh trong lịch sử có thể tích hợp nhiều hình thức chiến tranh khác nhau - nổi dậy du kích, chiến tranh kiểu du kích do các đại đội và tiểu đoàn chính quy độc lập tiến hành, các chiến dịch cơ động, những cuộc bao vây và các cuộc tấn công theo lối chiến tranh quy ước - để thực hiện các mục tiêu chiến lược”(8).

Đó chính là quá trình phát huy sức mạnh chiến tranh nhân dân để chiến đấu, giành chiến thắng của Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Là yếu tố căn bản để Đại tướng giành thắng lợi từ con số không: Không được đào tạo qua trường quân sự nhưng đánh bại những viên tướng đã tốt nghiệp từ những học viện lừng danh; xây dựng quân đội từ con số không trở nên hùng mạnh, bách chiến, bách thắng.

Đó là kết quả được bắt nguồn từ một tài năng quân sự thiên bẩm được bổ sung bằng tự học, từ đúc kết thực tiễn, bổ sung vào lý luận để thực hiện thành công mục tiêu mà Đảng và nhân dân đã giao phó, là cả chặng đường phấn đấu, cống hiến vì nước, vì dân của Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp.

Thiếu tướng, TS NGUYỄN HOÀNG NHIÊN
Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam

(1) Cecil B.Curey, Chiến thắng bằng mọi giá - Thiên tài quân sự Việt Nam Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Sự dịch, Nxb Thế giới, Hà Nội, 2013, tr.448 - 449.
(2) Peter Macdonald: An assessment (Giáp, một sự đánh giá), Perrin 12 evernued’Italic, Paris, 1992 (bản dịch của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam).
(3) Peter Macdonald, Tướng Giáp qua hai cuộc chiến tranh Đông Dương, dịch theo bản tiếng Pháp của Jean Clem và Frank Strachitz, người dịch: Nguyễn Viết Quyền và Nguyễn Đình Cao, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2004, 376.
(4) Tạp chí George, tháng 11/1998.
(5) Cecil B.Curey, Chiến thắng bằng mọi giá - Thiên tài quân sự Việt Nam Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Sự dịch, Nxb Thế giới, Hà Nội, 2013, tr.450.
(6) Đại tướng Võ Nguyên Giáp với cách mạng Việt Nam, Nxb Hồng Đức, Hà Nội, 2019, tr.260 - 261.
(7) Cecil B.Curey,Chiến thắng bằng mọi giá - Thiên tài quân sự Việt Nam Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Sự dịch, Nxb Thế giới, Hà Nội, 2013, 447 - 448.
(8) James A.Warren, Giap the General who defeated America in Vietnam, Palgrave Macmillan, New York, 2013, p.243-244.