Đại úy Hồ Văn Hữu - người thầy gieo chữ, thắp niềm tin nơi biên cương

Người thầy quân hàm xanh thắp sáng tri thức biên cương

Giữa miền biên cương nắng gió, đời sống người dân còn nhiều nhọc nhằn, nhưng vẫn có những “người thầy quân hàm xanh” lặng lẽ giữ gìn con chữ bằng tất cả nhiệt huyết, gieo vào học trò không chỉ kiến thức mà còn niềm tin, sự bền bỉ và khát vọng vươn lên.

Trong quá trình bám nắm địa bàn hai xã biên giới, Đại úy Hồ Văn Hữu, Đội trưởng Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Ba Tầng, nhận thấy tỷ lệ phụ nữ mù chữ và tái mù chữ rất cao. “Phần lớn chị em không biết đọc, không biết viết, nên mọi giấy tờ đều phải nhờ người khác. Có người chỉ biết điểm chỉ bằng dấu vân tay, rất ngại khi làm việc với chính quyền”, anh chia sẻ.

Xuất phát từ trăn trở đó, tháng 10/2021, anh tham mưu Ban Chỉ huy Đồn phối hợp UBND xã và Hội Liên hiệp Phụ nữ xã A Dơi mở lớp “Xóa mù chữ” cho hội viên. Ban ngày làm nhiệm vụ biên phòng, tối đến anh lại cầm phấn đứng lớp. Các buổi học diễn ra từ 18h30 đến 21h, mỗi tuần 3 -4 buổi, kéo dài suốt 6 tháng.

Đại úy Hữu và đồng đội đã mở 7 lớp xóa mù chữ với 190 học viên, cùng 2 lớp xóa tái mù chữ cho 115 người, chủ yếu là phụ nữ và thanh niên Bru – Vân Kiều

“Ban đầu, các chị ngại, nói "mình già rồi học chi nữa". Nhưng khi tôi đến từng nhà vận động, có chồng, con cùng khuyên, các chị lại hào hứng đi học”, anh cười. Học viên có người đã làm mẹ, làm bà; có chị 50 tuổi mới lần đầu cầm bút viết tên mình. Không ít buổi, hai mẹ con cùng ngồi học, nắm tay nhau luyện từng con chữ.

Dạy chữ nơi biên giới đầy thử thách. Mùa mưa, đường núi trơn trượt, có hôm nước suối dâng cao, thầy trò phải bắc tạm cầu gỗ để qua. Cơ sở vật chất thiếu thốn, lớp chỉ dựng trong nhà văn hóa thôn với vài bóng điện le lói. “Khó nhất là các chị lớn tuổi, tay run, viết không đều, lại bận việc nương rẫy nên ít thời gian ôn bài. Nhưng chỉ cần thấy chị nào viết được tên mình thay vì lăn tay là tôi vui lắm”, anh nói.

Đến nay, Đại úy Hữu và đồng đội đã mở 7 lớp xóa mù chữ với 190 học viên, cùng 2 lớp xóa tái mù chữ cho 115 người, chủ yếu là phụ nữ và thanh niên Bru - Vân Kiều. Có chị từng là người Lào, học hết lớp 6 bên kia biên giới, sang Việt Nam lấy chồng, được nhập quốc tịch rồi quyết tâm học lại tiếng Việt. “Khi tự đọc giấy khai sinh của con, tự ký vào văn bản, nhiều chị xúc động khóc. Đó là thành công lớn nhất của người dạy chữ”, anh chia sẻ.

Chị Hồ Thị Moan, một học viên, tâm sự: “Trước đây tôi không biết chữ, làm gì cũng khó, sợ bị lừa. Giờ tôi đã đọc, viết, dùng điện thoại, tính toán khi mua bán, không sợ bị lừa nữa”.

Bên cạnh xóa mù chữ, Đại úy Hồ Văn Hữu (hiện giữ cấp bậc Đại úy trong công tác đoàn) còn phối hợp giáo viên và các tổ chức đoàn thể vận động gần 60 em trong độ tuổi đi học ra lớp. Anh được giao giúp đỡ, dạy dỗ trực tiếp 2 em là con nuôi của Đồn và 10 em thuộc chương trình “Nâng bước em đến trường”. Năm 2025, có 2 em trúng tuyển đại học; 1 em người Lào đã tốt nghiệp Trường Cao đẳng Y tế Quảng Trị và hiện công tác tại huyện Sa Muội, tỉnh Salavan (Lào).

Lan tỏa tri thứ - xây bền “thế trận lòng dân”

Với vai trò Bí thư Đoàn Thanh niên Đồn Biên phòng Ba Tầng, Đại úy Hồ Văn Hữu còn phát động đoàn viên hỗ trợ nhân dân khi thiên tai, sửa chữa nhà cửa, công trình công cộng; duy trì tổ an ninh tự quản, phát quang cỏ dại thông tầm nhìn biên giới, giữ sạch đường làng ngõ xóm; tổ chức Tết Thiếu nhi, hoạt động tri ân Ngày Thương binh - Liệt sĩ. Anh cùng đoàn viên đã phối hợp tổ chức gần 30 tiết học ngoại khóa về chủ đề biên cương Tổ quốc cho học sinh địa bàn.

“Qua từng con chữ, tôi mong bà con nâng cao nhận thức, hiểu pháp luật, tự tin vươn lên. Khi tri thức được lan tỏa, tình cảm quân dân thêm gắn bó, ‘thế trận lòng dân’ nơi biên giới sẽ vững chắc hơn”, Đại úy Hữu tâm sự.

Các lớp học do anh khởi xướng đã góp phần lan tỏa phong trào “xây dựng xã hội học tập” ở vùng biên

Sau nhiều năm gắn bó với vùng biên anh thấu hiểu: xóa mù chữ không chỉ là dạy đọc, dạy viết, mà còn là mở ra cơ hội thoát nghèo, tránh bị kẻ xấu lợi dụng. Là người con của đồng bào Vân Kiều, anh càng thương hơn sự thiệt thòi của bà con khi thiếu tri thức. “Có chữ rồi, bà con mới hiểu luật, biết làm ăn, và quan trọng nhất là tự tin hơn”, anh nói.

Nhiều thời điểm vừa trực chốt chống dịch, anh vẫn tranh thủ buổi tối lên lớp. Có hôm mưa lớn, nước chia cắt đường, anh lo học viên chờ mình. “Nghĩ đến ánh mắt mong chờ của họ, tôi lại cố tìm cách vượt qua”, anh kể.

Anh còn đến từng nhà vận động những người bỏ học quay lại lớp, thậm chí nói chuyện trực tiếp với chồng của một học viên để xin cho chị được đi học. “Tôi bảo họ: học để ký tên, đọc giấy tờ, con cái mai này cũng noi gương. Nói mãi rồi họ cũng đồng ý”, anh nhớ lại.

Đại úy Hồ Văn Hữu chia sẻ hành trình gieo chữ cho bà con dân tộc thiểu số tại chương trình Chia sẻ cùng thầy cô 2025

Đến nay, các lớp học do anh khởi xướng đã góp phần lan tỏa phong trào “xây dựng xã hội học tập” ở vùng biên. Tháng 11 này, anh dự định mở thêm 2 - 3 lớp mới. “Tôi chỉ mong mô hình được nhân rộng, để không còn ai ở biên giới phải sống trong bóng tối của chữ nghĩa”, anh nói chân thành.

Giữa những triền núi mờ sương của Hướng Hóa, những người lính quân hàm xanh như Đại úy Hồ Văn Hữu không chỉ giữ gìn biên cương, mà còn giữ ánh sáng tri thức, nâng đỡ những phận đời còn nhiều thiệt thòi. Và chính từ những lớp học đêm giản dị ấy, một “biên giới của lòng người” đang dần được xây nên vững chãi, bền bỉ như chính những người lính thầm lặng ngày đêm bám bản, bám dân.

Từ những nỗ lực thầm lặng nơi biên giới, tâm huyết gieo chữ của Đại úy Hồ Văn Hữu đã được ghi nhận trên toàn quốc khi anh được vinh danh trong 80 nhà giáo tiêu biểu tại chương trình "Chia sẻ cùng thầy cô 2025" do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tổ chức, ghi nhận tinh thần bền bỉ vượt khó, tận tâm với sự nghiệp giáo dục và những đóng góp nổi bật cho học sinh dân tộc thiểu số.

Thành tích nổi bật của Đại úy Hồ Văn Hữu: Bằng khen của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng (2021, 2023); Bằng khen của UBND tỉnh Quảng Trị trong tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 01/CT-TTg; Giấy khen của Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị vì thành tích xuất sắc trong Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ em dân thiểu số"

Thu Hằng/VOV.VN