Đắk Lắk chắp cánh vươn xa từ động lực mới

Cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột sẽ là huyết mạch giao thông giúp Đắk Lắk mở toang cánh cửa phát triển

Mở cánh cửa phát triển

Bộ Xây dựng vừa đặt mục tiêu đến ngày 19/12/2025, hoàn thành 20 km đường cao tốc đoạn Nha Trang - Buôn Ma Thuột. Điều này khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc đầu tư mạnh hạ tầng trục ngang để đưa đất nước phát triển đồng đều giữa các khu vực.

Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn I có tổng chiều dài khoảng hơn 117 km, sơ bộ tổng mức đầu tư gần 22.000 tỷ đồng, sử dụng nhiều nguồn nguồn vốn, từ ngân sách trung ương đến địa phương. Dự án được chia thành 3 dự án thành phần và giao Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh Khánh Hòa và Đắk Lắk là cơ quan chủ quản.

Tiến độ chuẩn bị đầu tư, thực hiện Dự án từ năm 2022, cơ bản hoàn thành một số đoạn tuyến có lưu lượng giao thông lớn năm 2025, cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn dự án năm 2027.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Dự án thành phần 1 (tỉnh Khánh Hòa) hoàn thành 20 km đầu tuyến trước ngày 19/12/2025; Dự án thành phần 3 (tỉnh Đắk Lắk) hoàn thành trước ngày 30/8/2025. Còn Dự án thành phần 2 (Ban QLDA Đường sắt) phấn đấu khánh thành trước ngày 30/6/2026 để phát huy hiệu quả đầu tư và khai thác đồng bộ.

Mới đây, UBND tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Thủ tướng Chính phủ phương án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Phú Yên - Đắk Lắk, đoạn từ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đến Quốc lộ 14 theo phương thức PPP, có vốn hỗ trợ của Trung ương; đồng thời bổ sung dự án vào danh mục đầu tư trong kế hoạch trung hạn giai đoạn 2026-2030.

Theo đề xuất, tuyến cao tốc Phú Yên - Đắk Lắk quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, có làn dừng khẩn cấp liên tục, bề rộng nền đường 24,7 m, tốc độ thiết kế 100 km/h. Tổng mức đầu tư dự án sơ bộ là 29.655 tỷ đồng (chưa bao gồm lãi vay), trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hơn 3.360 tỷ đồng; xây dựng, thiết bị 20.895 tỷ đồng, còn lại là chi phí tư vấn, dự phòng... Dự án dự kiến được xây dựng từ năm 2026 đến 2029.

Được biết, cao tốc Phú Yên - Đắk Lắk là trục đường Đông - Tây, kết nối vùng Tây Nguyên với duyên hải miền Trung, đã được quy hoạch trong mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo nhìn nhận của các chuyên gia, sau khi hoàn thành, tuyến cao tốc sẽ kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, mở ra không gian phát triển mới, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh cũng như khu vực Tây Nguyên và vùng duyên hải.

Bên cạnh những dự án giao thông quan trọng, tỉnh Đắk Lắk đã và đang xúc tiến đầu tư cảng Bãi Gốc. Đây được xem là dự án hạ tầng quan trọng trong giao thương hàng hóa, không chỉ cho Khu kinh tế Nam Phú Yên, mà cho cả vùng Tây Nguyên trong tương lai.

Cực tăng trưởng mới

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Yên, trong 9 tháng đầu năm, Khu kinh tế Nam Phú Yên và các khu công nghiệp đã thu hút đầu tư 8 dự án mới, tổng vốn đăng ký hơn 23.571 tỷ đồng.

Lũy kế đến nay, Khu kinh tế Nam Phú Yên và các khu công nghiệp đã thu hút được 126 dự án với diện tích đất đăng ký 1.427,15 ha; tổng vốn đầu tư đăng ký 31.320 tỷ đồng và 45,6 triệu USD.

Trong đó, 110 dự án đầu tư trong nước với diện tích đất đăng ký 1.054,1 ha; vốn đầu tư thực hiện/vốn đăng ký 5.842,1/31.320 tỷ đồng; 16 dự án đầu tư nước ngoài đến từ 8 quốc gia, với diện tích đất đăng ký 65,9 ha...

Ông Huỳnh Lữ Tân, Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Yên cho biết, trong các dự án thu hút được trong năm 2025, có 3 dự án động lực có quy mô lớn trong khu kinh tế.

Thứ nhất là Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Hòa Tâm - giai đoạn I, do Công ty cổ phần Phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Hòa Tâm thuộc Tập đoàn Hòa Phát làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô sử dụng đất 491,87 ha, tổng vốn đầu tư 4.188 tỷ đồng, được xây dựng đồng bộ với mục tiêu phục vụ cho Dự án Khu liên hợp Gang thép Hòa Phát, công suất 6 triệu tấn/năm.

Thứ hai là Dự án Đầu tư xây dựng bến cảng Bãi Gốc, do Công ty cổ phần Cảng Bãi Gốc Phú Yên thuộc Tập đoàn Hòa Phát làm chủ đầu tư, có tổng vốn 16.300 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn I có vốn đầu tư 8.800 tỷ đồng, công suất thiết kế 15,6 triệu tấn/năm, đưa vào hoạt động quý III/2028; giai đoạn II có vốn đầu tư 7.500 tỷ đồng, công suất thiết kế 11,1 triệu tấn/năm, đưa vào hoạt động trong quý IV/2030.

Thứ ba là Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghệ cao Phú Yên, do Công ty cổ phần Tập đoàn N&G làm chủ đầu tư, có diện tích 251,6 ha, tổng vốn đầu tư 2.369 tỷ đồng.

Khu công nghệ cao Phú Yên dự kiến thu hút các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, công nghiệp hỗ trợ cho sản xuất công nghệ cao như công nghệ thông tin và truyền thông; công nghệ dược phẩm và sinh học; công nghệ môi trường và năng lượng tái tạo; công nghệ điện tử và thiết bị điện tử; công nghệ ô tô và điện tử ô tô; công nghệ robot và tự động hóa; công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI); công nghệ vật liệu và nano; logistics…

Về tiến độ triển khai, ông Huỳnh Lữ Tân cho biết, 3 dự án đã tổ chức lễ khởi động vào ngày 19/8/2025; hiện nay, nhà đầu tư đang triển khai thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư để triển khai các bước tiếp theo.

Trong đó, với Dự án Khu công nghiệp Hòa Tâm - giai đoạn I, chủ đầu tư dự kiến hoàn tất thủ tục và khởi công phần diện tích 273 ha trong tháng 12/2025.

Tại lễ khởi động dự án, ông Trần Đình Long, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát cho hay, việc thực hiện các dự án nhằm hiện thực hóa cam kết của Tập đoàn với tỉnh Đắk Lắk. Hòa Phát sẽ thực hiện rất nhanh và hiệu quả. Sau khi hoàn thành, các dự án trên sẽ giúp nâng vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghiệp thép thế giới, đóng góp ngân sách tỉnh 10.000 tỷ đồng mỗi năm.

Đánh giá về dự án, ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk nhấn mạnh, cảng Bãi Gốc và Khu công nghiệp Hòa Tâm hình thành tổ hợp nhà máy thép công suất 6 triệu tấn/năm sẽ là hạt nhân, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới và từng bước đưa Đắk Lắk trở thành một cực tăng trưởng mới của vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ. Các dự án này đi vào hoạt động sẽ tạo sức lan tỏa phát triển các ngành thương mại, dịch vụ của tỉnh.

Ngoài các dự án trên, UBND tỉnh Đắk Lắk đã đồng ý chủ trương cho phép Liên danh Becamex - VSIP tiếp cận, nghiên cứu để đề xuất Dự án Khu công nghiệp - Đô thị - Dịch vụ vào Khu kinh tế Nam Phú Yên, với quy mô dự kiến 1.920 ha (khu công nghiệp rộng 1.400 ha, khu đô thị - dịch vụ 520 ha).

Hiện nay, Liên danh Becamex - VSIP đang tập trung hoàn thiện đề xuất nêu trên và sẽ báo cáo UBND tỉnh để làm cơ sở thực hiện các bước tiếp theo.

Bà Hồ Thị Nguyên Thảo, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định, Khu kinh tế Nam Phú Yên có diện tích hơn 20.000 ha, là một trong các khu kinh tế ven biển của cả nước, với nhiều lợi thế cạnh tranh như hệ thống hạ tầng kết nối đồng bộ, cảng biển nước sâu Bãi Gốc, được định hướng trở thành cảng biển quan trọng của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

“Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Đắk Lắk xác định, Khu kinh tế Nam Phú Yên không chỉ mở rộng không gian phát triển về phía Đông, mà còn là khu vực động lực phát triển quan trọng của tỉnh, là nơi hội tụ đầy đủ các điều kiện để hình thành chuỗi liên kết công nghiệp - thương mại - dịch vụ - logistics giữa vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ”, bà Hồ Thị Nguyên Thảo chia sẻ.

Nguyễn Toàn