Đậm đà vị chè xanh Mai Miếu

Ông Từ Đức Khoát giới thiệu về vườn chè cổ của gia đình.

PTĐT - “Chè Mai Miếu, nõ điếu Sơn Vi, rượu Hạ Bì, men Tòng Lệnh". Từ xa xưa, chè Mai Miếu, xã Thạch Đồng, huyện Thanh Thủy đã nổi tiếng gần xa bởi hương vị đặc trưng vốn có. Ngày nay, dù cây chè không còn là cây chủ lực trong phát triển kinh tế ở địa phương nhưng trồng chè và nghệ thuật thưởng trà vẫn luôn được người dân làng Mai Miếu duy trì, gìn giữ qua nhiều thế hệ…Khác với các nơi, người trồng chè ở Mai Miếu thường không hái búp làm chè khô mà chỉ hái chè xanh. Qua nhiều năm cắt tỉa, chăm sóc, cây chè nào cũng phát triển sum suê, xanh tốt. Hầu hết các vườn chè ở đây đều nằm trên đồi hướng về phía Đông - Tây nên rất dại nắng, lá nhỏ, dày, răng cưa mép lá đều, bẻ giòn, mắt lá ánh lên màu vàng xanh, nấu lên nước vàng, sánh, tỏa ra mùi thơm hấp dẫn đặc trưng của chè.

Hãm chung hoa sói với lá chè tươi sẽ giúp trà có vị đậm đà và hương thơm đặc trưng.

Ông Từ Đức Khoát – 77 tuổi, khu 8, xã Thạch Đồng cho biết: Để có ấm trà ngon, nước hãm chè phải chọn từ giếng đồi trong vắt, hoặc có thể hứng nước mưa, rồi nung đỏ hòn gạch cho vào chum đựng nước để khử hết vi khuẩn sau đó lọc nước ấy đun pha chè. Không hãm bằng nước giếng có chất vôi sẽ làm cho nước chè bị nồng, mầu vàng đục, uống nhạt và mất mùi thơm. Trước khi hãm, cần rửa chè hai ba nước cho sạch rồi bỏ vào ấm, rửa lại một lượt rồi cho xăm xắp nước, ủ trong khoảng 15 – 20 phút. Lúc hãm có thể cho thêm từ 2 – 3 bông hoa sói, trà sẽ có vị ngon và hương thơm đặc trưng. Nước chè màu vàng sánh rất đẹp, khi uống nhâm nhi thêm vài viên kẹo ngọt sẽ thấy rất vừa miệng. Nếu muốn trà ngon hơn chỉ cần thay lá chè bằng búp chè. Như vậy, nước chè sẽ xanh suốt một ngày mà không chuyển màu.Cầu kỳ hơn, một số người thưởng trà bằng cách đun trà sôi trong ấm, khi đun bỏ vào 2 – 3 lát gừng thái mỏng, đậy vung kín trong khoảng 10 – 15 phút sau đó mới chắt trà ra bát rồi uống. Là thức uống dân dã nhưng với nhiều người dân làng Mai Miếu, trồng chè và thưởng trà đã trở thành thói quen không thể thiếu mỗi ngày. Vì vậy, mặc dù trải qua nhiều thăng trầm, thay đổi của lịch sử, có những lúc diện tích chè bị thu hẹp do chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhưng về Mai Miếu ngày nay, mỗi nhà vẫn luôn có ấm trà ngon đãi khách. Bởi với người dân nơi đây, uống trà không chỉ để thưởng thức mà còn thể hiện sự tinh tế, khéo léo và hiếu khách của gia chủ. Bên cạnh đó, uống trà cũng được cho là phương thuốc tốt cho sức khỏe, có tác dụng chữa bệnh giúp cho huyết áp lưu thông, tiêu độc, thậm chí giúp phòng, chống ung thư…

Uống trà và thưởng trà là nét đẹp văn hóa có từ rất lâu đời của người dân làng Mai Miếu, xã Thạch Đồng, huyện Thanh Thủy.

Ông Nguyễn Xuân Tuấn – Chủ tịch UBND xã Thạch Đồng cho biết: Hiện nay, trên địa bàn xã còn gần 5ha chè, chủ yếu ở làng Mai Miếu thuộc các khu 6, 7, 8. Bên cạnh việc trồng chè tươi để hãm nước uống hàng ngày, nhiều nhà đã trồng thêm chè búp để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, do đầu ra chưa đảm bảo, giá cả không ổn định nên hiệu quả chưa cao. Mặc dù vậy, địa phương khuyến khích bà con tiếp tục giữ gìn những nét văn hóa truyền thống của quê hương và giống chè cổ đã từng nổi tiếng khắp vùng để nhân rộng, bảo tồn trong thời gian tới…

Vĩnh Hà