Đàm phán Nga - Ukraine đang chững lại sau khi đã chập chững tiến

Đối với tổng thống Mỹ Donald Trump, những nỗ lực ban đầu nhằm chủ động đối thoại trực tiếp với tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm định hình lại mối quan hệ giữa Mỹ và Nga cũng như nhằm tìm kiếm thỏa thuận về giải pháp chính trị giúp nhanh chóng chấm dứt được cuộc chiến tranh ở Ukraine đã đưa lại kết quả ban đầu khi phía Nga đồng ý với Mỹ về ngừng chiến trên Biển Đen.

Mỹ đã không mời EU tham dự các cuộc thương thảo với Nga, thỏa thuận song phương với Nga rồi ép Ukraine phải chấp nhận. EU vì thế buộc phải tự thân vận động để nhanh chóng tăng thế và lực cả về quân sự quốc phòng lẫn kinh tế và thương mại, nhằm ứng phó cuộc chiến thuế quan với Mỹ, vừa tiếp tục hậu thuẫn Ukraine. Cùng với đó là hướng tới tự chủ đảm bảo an ninh trong trường hợp Mỹ buông bỏ Ukraine và cam kết trong NATO về đảm bảo an ninh cho các đồng minh ở châu Âu.

Ông Trump cũng đang bị chững lại trong tiến trình đưa nước Mỹ xích lại gần Nga và tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.

Ukraine bị Mỹ đẩy vào tình thế buộc phải chấp nhận nhiều nhượng bộ mang tính nguyên tắc. EU nói chung và các nhóm thành viên nói riêng trong những ngày vừa qua đã tổ chức nhiều cuộc gặp cấp cao chính thức cũng như không chính thức để thống nhất quan điểm và phối hợp hành động. EU đề xuất ý tưởng tái vũ trang châu Âu, đưa ra chiến lược phòng thủ mới và khẳng định tiếp tục hậu thuẫn Ukraine nhưng tất cả đều chưa có gì cụ thể để khẳng định về tính khả thi.

Pháp và Anh hăng hái xung phong tập hợp lực lượng để hình thành cái gọi là Liên minh những bên sẵn sàng nhằm hai mục đích là tiếp tục hậu thuẫn Ukraine, tiếp tục đối địch Nga và hình thành lực lượng quân đội quốc tế triển khai ở Ukraine. Nhưng tất cả hiện đều dừng lại trên bàn thảo luận. Sau những ngày rất sôi động và hối hả, giờ thấy cả EU lẫn Pháp và Anh đều lặng lẽ và chững lại. Chững lại vì lực bất tòng tâm, vì rạn nứt và bất đồng trong nội bộ và vì đều còn phải chờ xem những bước đi tiếp theo của ông Trump.

Tình thế của Ukraine mới thật sự khó xử khi bị phía Mỹ gây áp lực buộc phải nhượng bộ cả Mỹ lẫn Nga. Cụ thể là phải trả giá thỏa đáng với Mỹ thì mới có thể được chính quyền mới ở Mỹ tiếp tục viện trợ quân sự và tài chính. Cái giá ở đây là Mỹ được sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Ukraine và phải chấp nhận những điều kiện tiên quyết cơ bản nhất của Nga để Nga đồng ý thỏa thuận với Mỹ về giải pháp chính trị giúp nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến tranh ở Ukraine. Ukraine tìm mọi cách để cải thiện quan hệ với chính quyền mới ở Mỹ và để không bị buộc phải nhượng bộ đau đớn cho Nga nhưng đến nay chưa đạt được kết quả tích cực đáng kể nào.

Ngay chính ông Trump cũng đang bị chững lại trong tiến trình đưa nước Mỹ xích lại gần Nga và tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine. Nga đưa ra những điều kiện tiên quyết để thỏa thuận ngừng chiến trên Biển Đen có hiệu lực chính thức nhưng phía Mỹ vẫn chưa thuyết phục và ép EU, NATO, Ukraine chấp thuận những điều kiện này. Thỏa thuận giữa Mỹ và Ukraine về cho phép Mỹ sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Ukraine vẫn chưa được ký kết. Tiến trình định hình lại mối quan hệ giữa Mỹ và Nga cũng gần như chưa có được chuyển biến khai thông đột phá nào.

Nut thắt mà ông Trump muốn tháo gỡ còn thêm rối bởi những động thái mới từ phía Nga. Ông Trump cần nhưng Nga lại không vội và chỉ nhượng bộ vừa nhỏ giọt vừa chưa cơ bản. Nga tranh thủ ông Trump và khích lệ chính quyền mới ở Mỹ kiên định tiếp bước theo định hướng đã bộc lộ nhưng xem ra vẫn còn thử thách phía Mỹ về lòng tin và tính bền vững lâu dài của điều chỉnh chính sách.

Cho nên, thực trạng hiện tại là tất cả đều chững lại sau khi đã chập chững tiến.

Sa Thảo/VOV.VN