Đàm phán với Ukraine chưa đủ tiến triển để gặp thượng đỉnh
Ngày 3/4, Nga nói rằng tiến trình đàm phán hòa bình với Ukraine chưa đủ để lãnh đạo hai nước gặp nhau, và quan điểm của Mátxcơva về địa vị của bán đảo Crimea và vùng Donbas vẫn không thay đổi.
“Dự thảo thỏa thuận chưa sẵn sàng để trình lên cuộc gặp cấp cao nhất. Tôi xin nhắc lại, quan điểm của Nga về Crimea và Donbas không thay đổi”, trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky viết trên Telegram. Ông Medinsky nói Ukraine đã bắt đầu thể hiện cách tiếp cận thực tế hơn với đàm phán, khi đồng ý trở nên trung lập, không sở hữu vũ khí hạt nhân, không tham gia liên minh quân sự và không cho nước ngoài mở căn cứ quân sự. Nhưng về vấn đề bán đảo Crimea và hai khu vực mà lực lượng ly khai kiểm soát ở vùng Donbas, ông Medinsky cho biết hai bên chưa đạt được tiến triển.
Ông Medinsky nói ông không lạc quan như nhà đám phán Ukraine David Arakhamia - người phát biểu trên truyền hình hôm 2/4 rằng dự thảo thỏa thuận đã đủ để dẫn đến tham vấn giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Ông cho biết một hội nghị trực tuyến sẽ tiếp tục diễn ra trong ngày 4/4.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga hôm 3/4 xác nhận lực lượng nước này đã thực hiện cuộc tấn công vào cơ sở lọc và dự trữ dầu mỏ ở thành phố cảng Odesa của Ukraine. “Sáng nay, các tên lửa hải đối đất và không đối đất đã phá hủy một cơ sở lọc dầu và 3 cơ sở dự trữ nhiên liệu và dầu nhờn gần thành phố Odesa, nơi cung cấp nhiên liệu cho các nhóm quân lính Ukraine trên hướng Mykolaiv”, Bộ Quốc phòng Nga thông báo trên Telegram. Thị trưởng Odesa Hennadii Trukhanov cho biết không có thương vong nào trong đợt tấn công này.
Các quan chức Mỹ nắm được đánh giá tình báo nói rằng, Nga đang thay đổi chiến lược ở Ukraine để tập trung giành quyền kiểm soát Donbas và các khu vực khác ở miền đông Ukraine, với mục tiêu hoàn thành chiến dịch vào đầu tháng 5. Ngày 9/5 là ngày lễ lớn ở Nga, đánh dấu sự kiện Hồng quân Liên Xô đánh bại Đức quốc xã trong Thế chiến 1. Những dịp kỷ niệm như vậy thường được đánh dấu bằng một lễ duyệt binh lớn trên Quảng trường Đỏ ở thủ đô Mátxcơva.
Ukraine nói đã giành lại quyền kiểm soát vùng thủ đô Kiev
Bộ Quốc phòng Ukraine ngày 3/4 tuyên bố, lực lượng của nước này đã giành lại quyền kiểm soát hoàn toàn vùng thủ đô Kiev. Nga chưa bình luận về thông tin này. Giới chức Ukraine khẳng định đã giành lại hơn 30 thị trấn và ngôi làng xung quanh thủ đô Kiev.
Tuần trước, Nga tuyên bố sẽ giảm các hoạt động quân sự xung quanh Kiev để thể hiện thiện chí trong đàm phán hòa bình, còn Ukraine và phương Tây cho rằng Mátxcơva đang phải thay đổi chiến lược để tập trung vào miền đông. Sự thay đổi này khiến thành phố Mariupol ở miền đông nam trở thành mục tiêu quan trọng. Thành phố ven biển Azov này nằm trong vùng Donbas với phần lớn dân số nói tiếng Nga, nơi những cuộc giao tranh giữa lực lượng ly khai được Mátxcơva hậu thuẫn với quân chính phủ Kiev diễn ra dai dẳng suốt 8 năm qua.
Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế hy vọng có thể thực hiện việc sơ tán người dân Mariupol trong ngày 2/4, nhưng đến nay vẫn chưa vào được thành phố này. Ông Oleksiy Arestovych, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, vừa cho biết Nga và Ukraine đã đạt được thỏa thuận về việc cho phép 45 xe buýt đến Mariupol để sơ tán người dân trong những ngày tới.
Theo đề nghị mà Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan gửi tới Tổng thống Nga Vladimir Putin, Nga sẽ hỗ trợ việc sơ tán công dân nước ngoài đang bị “các đối tượng dân tộc chủ nghĩa” giữ làm con tin ở Mariupol, hãng tin Nga TASS dẫn lời Đại tá Mikhail Mizintsev, chỉ huy Trung tâm Kiểm soát quốc phòng Nga. Việc chiếm được Mariupol sẽ giúp Nga tạo nên tuyến đường bộ kết nối Nga với bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập năm 2014.
Sự kháng cự của Ukraine ở thành phố cảng Mariupol mang ý nghĩa biểu tượng để Kiev có thể giành được lợi thế trên bàn đàm phán, ông Volodymyr Fesenko, Giám đốc Viện nghiên cứu Penta của Ukraine, nhận định.