Dân Mỹ kiếm tiền bằng việc đưa lậu người qua biên giới

“Người văng ra khắp nơi”, Phó cảnh sát trưởng quận Kinney, Brad Coe nói với Washington Post.

Đây là cảnh tượng sau khi một xe tải chở chín người nhập cư trái phép do một nhóm thanh thiếu niên tổ chức vận chuyển lật gần biên giới Mỹ, trên đường trốn chạy sự truy đuổi của cảnh sát địa phương.

Sáu bị cáo đều ở tuổi vị thành niên, bao gồm một cầu thủ bóng bầu dục trung học, vận động viên điền kinh và một học sinh theo đạo.

Tòa án liên bang buộc tội giết người, buôn người và phạm tội có tổ chức đối với các bị cáo với mức án dành cho người trưởng thành, trong đó Domonik Martinez, 19 tuổi, chủ mưu vụ án, bị giam giữ với số tiền bảo lãnh lên tới 170.000 USD.

Chính quyền điều tra vụ lật xe vận chuyển người trái pháp luật tại Texas hồi tháng Sáu. Ảnh: Sở cảnh sát quận Kinney, Texas.

Đây chỉ là một trong rất nhiều vụ nhập cư trái phép vào Mỹ có sự tham gia của công dân nước này, một vấn đề làm đau đầu các nhà chức trách trong thời điểm chính quyền Trump đang nỗ lực giảm tỷ lệ nhập cư trái phép tại biên giới phía nam.

Không chỉ băng đảng quốc tế mà cả tội phạm địa phương

Chính phủ Mỹ luôn cáo buộc các vụ buôn người có liên hệ tới các băng nhóm và tổ chức tội phạm quốc tế, tuy nhiên theo số liệu từ Ủy ban Tuyên án Mỹ, 60% người bị kết án trong những năm gần đây là công dân Mỹ, phần lớn trong số họ không có tiền án tiền sự. Trong khi đó, cũng theo báo cáo này, vào thập niên 1990, 80% người bị bắt trong những vụ vận chuyển người phạm pháp là người nước ngoài.

Theo Washington Post, những người Mỹ nói trên biết tới hoạt động ngầm kiểu này thông qua truyền miệng hoặc mạng xã hội.

Nhiều người thậm chí tham gia chở người nhập cư do được bạn bè hoặc họ hàng rủ rê, thậm chí được lãnh đạo tại nơi làm việc yêu cầu mà không biết rằng mình đang vô tình tham gia vào những băng nhóm vận chuyển người có tổ chức từ Mexico hoặc Guatemala. Những Mỹ này đa phần là nam giới, tuổi trung bình là 33.

Với vốn tiếng Anh hoàn hảo và sự thông thạo đường sá, những người này đóng vai trò cầu nối, đón những người nhập cư tại Mexico và giấu họ trên xe cá nhân, trước khi ung dung vượt các chốt kiểm tra biên giới và quay lại Mỹ.

Khi bị bắt, những người này thường khai rằng họ cần tiền để mua tã cho con, trả tiền học phí hoặc trả nợ.

“Một công việc sinh lời nếu bạn làm trót lọt”, Washington Post dẫn lời Brady J.Waiel, trợ lý giám đốc điều hành cơ quan Tuần tra Biên giới Mỹ tại Del Rio, Texas, nói. “Không ai nghĩ rằng mình có thể bị bắt.”

Hiện tượng này cũng là dấu hiệu rõ ràng cho thấy những thay đổi nhanh nhạy của những tổ chức buôn lậu người trước chính sách an ninh biên giới ngày càng thắt chặt.

James Matthew Bradley Jr., người lái chiếc xe chở 10 người nhập cư thiệt mạng trong thùng xe, bị kết án chung thân vào năm 2018. Ảnh: Washington Post.

Mặt trái của biên giới bị thắt chặt

Kể từ năm 2017, khi Tổng thống Trump lên nắm quyền với lời hứa trục xuất những người nhập cư trái pháp luật, biên giới Mỹ - Mexico ổn định trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, rất nhanh chóng những băng nhóm buôn người chuyển đối tượng khách hàng, từ những cá nhân đơn lẻ sang các gia đình tị nạn và trẻ em không có người lớn đi cùng. Một làn sóng khổng lồ với hàng trăm nghìn người di cư như vậy đã tìm tới biên giới Mỹ xin tị nạn.

Phản ứng với làn sóng nhập cư này, hồi tháng 6, Nhà Trắng đòi trả lại Mexico hàng nghìn người tị nạn trong lúc chờ đợi quyết định công nhận cư trú từ chính quyền Mỹ.

Tuy nhiên, chính sách này dường như đang tạo nên những nhóm lớn người tị nạn tuyệt vọng - những khách hàng tiềm năng cho giới buôn người tại các thành phố có tỉ lệ tội phạm biên giới cao ở Mexico, theo Washington Post.

Một nhóm 16 lính thủy quân lục chiến cũng bị bắt giữ hồi mùa hè do các cáo buộc liên quan đến buôn người ở căn cứ quân sự Pendleton ở Nam California, theo tờ New York Times.

Hai công dân Mỹ cũng bị lực lượng Tuần tra Biên giới Mỹ bắt giữ ngày 26/10 sau khi chiếc xe chở 29 người Mexico và một người Ecuador bị dừng lại tại Chốt kiểm tra ở Tucson, Arizona, theo tờ Newsweek.

“Mọi chuyện lại quay về vạch xuất phát”, Washington Post trích lời Muzaffar Chishti, Giám đốc Viện Chính sách Di cư tại Trường Luật, Đại học New York.

Một chiếc xe của lực lượng Tuần tra Biên giới Mỹ chạy ngang qua nơi có hai cây cầu biên giới ở Texas. Ảnh: Washington Post.

Chuyên gia này cũng bày tỏ e ngại về xu hướng những người nhập cư, thay vì xếp từng hàng dài ở biên giới để làm việc với chính quyền, thì nay tìm đến những cách nhập cư nhanh và nguy hiểm hơn, bao gồm vượt sông Rio Grande ở biên giới Mỹ - Mexico hay đi lậu trong các xe tải.

Nhập cư trái phép là vấn đề gây tốn nhiều giấy mực ở Mỹ và các nước châu Âu suốt nhiều năm qua.

Riêng ở Mỹ, đạo luật bảo vệ nạn nhân buôn người (VPA) chính thức được thông qua năm 2000. Bất cứ ai tham gia vận chuyển người trái pháp luật nhằm mục đích mại dâm, nô dịch, tổ chức nhập cư trái phép với trẻ em hay người lớn đều bị coi là tội phạm.

Một trích dẫn trong đạo luật trên cho hay, ước tính gần 50,000 được vận chuyển trái phép vào Mỹ mỗi năm.

Cũng theo Cục điều tra liên bang Mĩ (FBI), cơ quan này bắt giữ hơn 2,000 đối tượng buôn người trong một thập kỷ qua.

An Nguyễn