Dân số EU chạm mốc kỷ lục do làn sóng di cư mạnh mẽ
Từ năm 2012 đến nay, mỗi năm EU đều ghi nhận số người qua đời nhiều hơn số trẻ chào đời và theo đó di cư trở thành động lực duy nhất thúc đẩy dân số nội khối.
Người di cư vượt eo biển Manche để tới Anh. (Ảnh: Getty Images/ TTXVN)
Theo số liệu do cơ quan thống kê Eurostat công bố ngày 11/7, dân số của Liên minh châu Âu (EU) đã đạt mức cao kỷ lục 450,4 triệu người trong năm 2024.
Mức tăng này chủ yếu đến từ dòng người di cư, một lần nữa giúp bù đắp tình trạng sụt giảm dân số tự nhiên (số ca tử vong tiếp tục vượt quá số trẻ sơ sinh) năm thứ tư liên tiếp.
Từ năm 2012 đến nay, mỗi năm EU đều ghi nhận số người qua đời nhiều hơn số trẻ chào đời và theo đó di cư trở thành động lực duy nhất thúc đẩy dân số nội khối.
Xu hướng này phản ánh một thực tế đáng lo ngại về tình hình nhân khẩu học của châu Âu khi dân số già hóa nhanh chóng, tỷ lệ sinh thấp gây áp lực lớn đối với hệ thống phúc lợi và thị trường lao động thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ.
Trong năm qua, dân số EU tăng thêm 1,07 triệu người. Tuy nhiên, con số này không xuất phát từ sự gia tăng dân số tự nhiên – khi có tới 4,82 triệu người qua đời, trong khi chỉ có 3,56 triệu trẻ sơ sinh chào đời, dẫn tới mức giảm tự nhiên lên đến 1,3 triệu người.
Chính lượng di cư ròng đạt 2,3 triệu người đã đóng vai trò then chốt giúp EU duy trì đà tăng dân số.
Đức, Pháp và Italy tiếp tục là 3 quốc gia đông dân nhất trong khối, chiếm gần 50% dân số toàn EU. Trong khi đó, 19 trong tổng số 27 nước thành viên ghi nhận mức tăng dân số trong năm 2024, còn 8 nước tiếp tục xu hướng giảm. Malta dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng với 19 người trên mỗi 1.000 dân, tiếp theo là Ireland với 16,3 và Luxembourg với 14,7.
Ngược lại, Latvia chứng kiến mức giảm sâu nhất với 9,9 người/1.000 dân, sau đó là Hungary (-4,7), Ba Lan và Estonia (cùng -3,4).
Dân số của EU đã tăng từ 354,5 triệu người vào năm 1960 lên hơn 450 triệu người ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, tốc độ tăng đã giảm mạnh qua các thập niên – từ mức trung bình 3 triệu người/năm trong những năm 1960, xuống còn chưa đến 1 triệu người/năm trong giai đoạn 2005–2024.
Eurostat nhận định sự gia tăng dân số gần đây phần lớn đến từ việc lượng người di cư tăng mạnh trở lại sau khi đại dịch COVID-19 qua đi. Trước đó, trong thời kỳ cao điểm của đại dịch, dân số nhiều nước EU đã giảm sút do số ca tử vong cao và các biện pháp hạn chế di chuyển khiến di cư đình trệ.
Dù vậy, bối cảnh hiện tại vẫn không kém phần phức tạp. Trong khi số lượt vượt biên trái phép tại EU trong năm 2024 giảm 38%, xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021, nhiều chính phủ vẫn áp dụng các biện pháp kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn nhằm xoa dịu lo ngại của công chúng.
Bỉ, Ba Lan, Đức và Hà Lan đều đã tái lập kiểm tra biên giới tạm thời trong hơn 18 tháng qua, gây áp lực không nhỏ đối với khối Schengen – khu vực tự do đi lại giữa nhiều nước châu Âu, trong đó có nhiều nước EU.
Từ năm 2024, EU đã triển khai hệ thống di cư mới, nhằm giảm thiểu các ca nhập cư bất hợp pháp và đẩy nhanh quá trình xử lý hồ sơ xin tị nạn./.
