Dân vận khéo giải phóng mặt bằng nhanh
Trong công tác giải phóng mặt bằng để thi công các dự án lớn, việc di dời nghĩa trang, mồ mả được xác định là phần khó khăn nhất bởi theo tín ngưỡng của dân tộc Việt, mồ mả cha ông, tổ tiên là điều thiêng liêng, bất di bất dịch. Tại thôn Khe Đảng, xã Tứ Quận (Yên Sơn), câu chuyện di dời 73 ngôi mộ trong tháng cận Tết để triển khai thực hiện dự án đường cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang đã cho thấy quyết tâm, nỗ lực cao của chính quyền địa phương trong việc tạo đồng thuận, sẻ chia trong nhân dân.
Hơn 1 tháng di dời 73 ngôi mộ
Thôn Khe Đảng, xã Tứ Quận (Yên Sơn) có 128 hộ với 579 nhân khẩu trong đó bà con dân tộc Dao chiếm 99,1%. Những ngày giáp Tết Giáp Thìn vừa qua là những tháng ngày vô cùng bận rộn mà bà con nơi đây sẽ còn nhớ mãi. Đó là thời điểm bà con cùng nhau đoàn kết, dồn sức vì việc chung: giải phóng mặt bằng nghĩa trang nhân dân, nhường đất cho dự án lớn.
Ghé thăm gia đình ông Đặng Văn Lương, là một trong những hộ có nhiều ngôi mộ cần di dời trong khu nghĩa trang, ông rót một chén trà nóng, vẻ mặt bình yên nhớ lại: “Ban đầu khi nghe thông tin cần phải di dời mộ của cha ông và người thân đã khuất, anh em trong gia đình lo lắng lắm. Đây là việc chưa từng có từ trước đến nay bởi phong tục tập quán của chúng tôi là “đào sâu chôn chặt”. Xác định đây là việc hệ trọng, với vai trò là trưởng họ, tôi đã cùng anh em trong gia đình họp bàn, cùng nhau tìm giải pháp. Sau khi phân tích cặn kẽ, truyền đạt lại ý kiến của người uy tín trong thôn, gia đình thống nhất đồng thuận với chủ trương của Nhà nước, cùng nhau tiến hành di dời 8 ngôi mộ trong những ngày giáp Tết” - ông Lương nói.
Họp bàn xong, anh em trong gia đình ông Lương tự nguyện cùng nhau góp tiền, góp công sức để di dời mộ. Ông vẫn còn nhớ, ngày bắt đầu là ngày mùng 2 tháng Chạp. 8 ngôi mộ di dời trong vòng 6 ngày, đó cũng là 6 ngày mưa tầm tã, đường trơn lầy lội, vất vả vô cùng. Để công việc diễn ra thuận lợi, hơn chục ngày trước đó, gia đình đã tiếp nhận vị trí phần mộ mới, chuẩn bị các điều kiện cơ sở vật chất, đảm bảo yếu tố tâm linh, thực hiện nghi lễ di dời tro cốt của người thân “về nơi ở mới” theo phong tục tập quán của dân tộc.
Cùng với gia đình ông Lương, các hộ gia đình trong thôn Khe Đảng có phần mộ nằm trong khu nghĩa trang cũng đã khẩn trương tiến hành họp bàn thống nhất triển khai di dời. Trong vòng hơn 1 tháng từ ngày 20-11 âm lịch đến ngày 23-12 âm lịch, 73 ngôi mộ trong khu nghĩa trang nhân dân của thôn đã được di dời với sự đồng thuận, nhất trí cao của nhân dân.
Gần dân, sát dân, lắng nghe dân
Triển khai thực hiện dự án đường bộ cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, xã Tứ Quận (Yên Sơn) cần thực hiện thu hồi 45,3 ha đất tại 3 thôn Cây Nhãn, Đồng Trò và Khe Đảng. Chủ tịch UBND xã Tứ Quận Hà Xuân Tiệp cho biết, ngay khi có chỉ đạo từ Huyện ủy, UBND, xã đã đẩy mạnh tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án. Cùng với đó lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để kịp thời giải quyết vướng mắc, đảm bảo quyền lợi của người dân. Đối với việc giải phóng mặt bằng khu nghĩa trang nhân dân tại thôn Khe Đảng, xã xác định đây là việc khó, hệ trọng, cần sự đồng thuận cao. Chính quyền xã cùng các đoàn thể đã có nhiều cuộc họp, trao đổi với người uy tín trong thôn, từ đó đi đến quyết tâm, thống nhất hoàn thành di dời mộ trước ngày 23 tháng Chạp năm Quý Mão.
Khu nghĩa trang nhân dân mới cách địa điểm cũ hơn 1 km, chưa có đường điện. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người dân di dời mộ, xã đã hỗ trợ kinh phí kéo đường dây điện mới. Hàng ngày, lãnh đạo địa phương trực tiếp xuống động viên, nắm bắt tình hình bà con, kịp thời báo cáo với Huyện ủy, UBND tiến độ triển khai thực hiện di dời. Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Bàn Thị Tuyến chia sẻ, khu nghĩa trang mới quy hoạch tuy cách không quá xa nhưng đường lên là đường đất, những ngày tháng 12 âm lịch lại mưa nhiều nên lầy lội, không có xe nào lên trên được nên mọi người hầu như phải đi bộ, công tác di dời mộ hoàn toàn thực hiện vào thời điểm đêm tối. Khó khăn nữa là bên cạnh phần mộ chính, người Dao còn có phần mộ nhỏ là mộ răng tóc, phần mộ này không được hỗ trợ kinh phí di dời nên nhiều hộ gia đình băn khoăn...
Ông Tướng Xuân Trang năm nay đã hơn 70 tuổi, là người uy tín, có tiếng nói trong thôn, được bà con nhân dân tin yêu, kính trọng. Hiểu được tầm quan trọng của dự án đường cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang với sự phát triển chung của tỉnh, ông cùng với chính quyền xã đã tích cực vận động nhân dân thống nhất thực hiện di dời toàn bộ các phần mộ về khu nghĩa trang mới. Đồng thời, tạo điều kiện tối đa hỗ trợ bà con như xem, lựa chọn thời gian thuận lợi, thống nhất di dời tất cả các phần mộ, kể cả những ngôi mộ nhỏ về địa điểm mới. Ngày cao điểm, có 10 ngôi mộ được di dời trong ngày. Sau khi hỗ trợ các gia đình trong thôn di dời các phần mộ, gia đình ông là hộ cuối cùng thực hiện và hoàn thành di dời.
Từ hàng ngàn đời nay, “mồ yên mả đẹp” đã là ước vọng tâm linh của người Việt Nam về nơi chôn cất của tổ tiên, người thân đã khuất trong gia đình. Đó là nơi linh thiêng, bất di bất dịch. Thế nhưng, trong vòng hơn 1 tháng, việc nỗ lực di dời mộ về khu nghĩa trang mới đã cho thấy sự quyết tâm, đồng thuận của người dân thôn Khe Đảng trong việc nhường đất cho dự án lớn vì sự phát triển chung. Đó không chỉ là hy sinh lợi ích cá nhân mà còn là sự đoàn kết, đồng lòng của bà con nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong việc đồng hành, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.