Dân Việt khát vọng ô tô, xe máy sa sút, hết thời kiếm đậm

Liên tục sa sút

Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số bán xe máy, năm 2021 của 5 doanh nghiệp thành viên gồm: Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio và SYM chỉ đạt 2.492.372 xe, giảm 8,1% (tương đương với 220.243 xe) so với năm 2020.

Trong đó, Honda Việt Nam bán được 1.992.365 xe, chỉ bằng 93% so với 2020. Yamaha Việt Nam bán được 425.924 xe, bằng hơn 90% so với 2020. SYM bán được 27.084, xe bằng 61,4% so với 2020. Suzuki bán được 21.332 xe, bằng gần 85,3% so với 2020 và Piaggio bán được 24.946 xe, bằng 88,3% so với 2020.

Có thể coi số liệu trên là đại diện cho thị trường xe máy Việt Nam, bởi doanh số bán của 5 doanh nghiệp lớn thuộc VAMA chiếm tới trên 95% thị phần. Các doanh nghiệp nhập khẩu xe máy và xe máy do doanh nghiệp 100% vốn Việt Nam sản xuất lắp ráp thực sự quá ít ỏi, chiếm thị phần không đáng kể.

Dân chuyển sang đi ô tô, doanh số xe máy liên tục sa sút.

Như vậy có thể thấy, thị trường xe máy Việt Nam mấy năm gần đây liên tục đi xuống. Từ đỉnh cao 3,38 triệu xe vào năm 2018 giảm xuống 3,2 triệu xe vào 2019, rồi tiếp tục giảm còn 2,7 triệu xe vào 2020 và dưới 2,5 triệu xe vào năm 2021.

Theo ABeam Consulting, Công ty tư vấn chiến lược hàng đầu Nhật Bản, với điều kiện tài chính ngày một cải thiện, người Việt Nam có thể mua những mặt hàng đắt tiền hơn như ô tô, thay vì xe máy. Cơ sở hạ tầng được cải thiện nhanh chóng cũng tác động đến việc người dân giảm mua xe máy.

Các mẫu ô tô cỡ nhỏ, với mức giá từ 600 triệu đồng trở xuống, đang được nhiều người lựa chọn. Phân khúc ô tô này ghi nhận doanh số lớn nhất tại Việt Nam. Trong khi thị trường xe máy liên tục sụt giảm từ 2018 đến nay thì thị trường ô tô vẫn tiềm năng, tuy có bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhưng nhu cầu của người Việt là rất cao.

Trong vòng 10 năm qua, tỷ lệ đường rải nhựa toàn quốc tăng từ 64,4% lên 84%, trong đó tỷ lệ này ở khu vực nông thôn tăng từ 37,9% vào năm 2010 lên gần 69% năm 2020. Tổng chiều dài đường cao tốc cũng tăng lên 1.163 km vào năm 2020, giúp kết nối các thành phố lớn ở Việt Nam và hỗ trợ cả việc sử dụng ô tô. Đây chính là những yếu tố giúp một số bộ phận khách hàng chuyển đổi từ xe máy sang sử dụng ô tô.

Nếu như năm 2010, tỷ lệ giữa số lượng xe máy và ô tô đăng ký tại Việt Nam là 55,9/1 thì đến năm 2020 chỉ còn 26,7/1. Bất chấp việc các nhà sản xuất vẫn nỗ lực thay đổi, tung ra thị trường các phiên bản nâng cấp cũng như mẫu mã mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn, sức mua xe máy liên liên tục lao dốc - ABeam Consulting nhận định.

Bên cạnh đó, xu hướng chuyển đổi trong nội bộ ngành sản xuất, kinh doanh xe máy cũng khiến tiêu thụ xe máy sụt giảm, nhất là các dòng xe sử dụng động cơ đốt trong. Những năm gần đây, các nhà sản xuất xe máy điện tập trung phát triển mẫu mã sản phẩm cũng góp phần khiến thị phần xe máy dùng động cơ đốt trong ngày càng bị đe dọa.

Ngoài ra, thông tin dừng hoạt động xe máy tại một số thành phố lớn, trong tương lai gần, cũng là yếu tố tác động khiến nhiều người tiêu dùng không có ý định đổi xe máy mới.

Nhu cầu về những sản phẩm cao cấp, độc, lạ, phiên bản giới hạn ngày càng tăng.

Tạo sự khác biệt

ABeam Consulting cho rằng, thị trường xe máy tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn bão hòa khi số lượng ô tô có xu hướng tăng nhanh. Thị trường xe máy sẽ không có sự tăng trưởng đáng kể nào trong thập kỷ tới.

Trước thực tế này, các doanh nghiệp xe máy cho biết đang thích nghi và có những cách tiếp cận mới. Đó là hướng tới những sản phẩm cao cấp, độc, lạ, phiên bản giới hạn, hay khai thác thị trường ngách. Thu nhập người dân tăng lên, nhu cầu về xe máy đắt tiền, độc, lạ, phiên bản giới hạn,... cũng tăng theo.

Năm 2021, Honda Việt Nam ra mắt một loạt sản phẩm cao cấp như Honda SH350i có giá bán 146 triệu đồng, Honda Africa Twin 590-690 triệu đồng, Honda Gold Wing 1,23 tỷ đồng; bổ sung phiên bản mới của "huyền thoại" Super Cub C125 88 triệu đồng...

Không đứng ngoài cuộc, Piaggio Việt Nam cũng liên tục làm mới dải sản phẩm của mình bằng việc ra mắt phiên bản đặc biệt Piaggio Liberty S 2021 với giá bán 61,9 triệu đồng, ra mắt phiên bản đặc biệt trên hai dòng xe Vespa Primavera 75th 125cc và Vespa GTS 75th 300 cc với giá bán lần lượt 112 triệu và 179 triệu đồng... Từ 2022, Piaggio Việt Nam bắt đầu phân phối hai thương hiệu môtô Italy là Aprilia và Moto Guzzi.

Theo chuyên gia công nghệ giao thông Nguyễn Minh Đồng, khi thị trường xe máy đi xuống và xu hướng về những chiếc xe máy khác biệt của mỗi người ngày càng lớn dần thì đây chính là cơ hội.

Thế hệ trẻ thích thể hiện phong cách của riêng mình, thích tạo ra xu hướng, vì vậy, nhu cầu xe máy “không dành cho số đông” đang tăng lên. Màu sắc đóng vai trò rất quan trọng đối với mọi trải nghiệm. Trong thiết kế bất kỳ sản phẩm nào, màu sắc có thể làm nổi bật cá tính và truyền cảm hứng cho khách hàng, đòi hỏi các nhà sản xuất cần biết khai thác và đáp ứng. Những sản phẩm cao cấp, độc, lạ, phiên bản giới hạn, phù hợp với từng nhóm đối tượng khách hàng sẽ tạo được sự quan tâm, ông Đồng nhận định.

Trần Thủy