Đảng Dân chủ chờ cơ hội 'phục thù' ông Trump

Đảng Dân chủ đang xoáy sâu vào chăm sóc sức khỏe, một chủ đề họ đánh giá là điểm yếu của tổng thống Mỹ và đảng Cộng hòa. Ảnh: Reuters.

Thoạt nhìn, thỏa thuận mở đường chấm dứt hơn 40 ngày chính phủ Mỹ đóng cửa trong tuần này giống hệt kết quả mà nhiều đảng viên Dân chủ đã lo lắng.

Sau cuộc chiến kéo dài 40 ngày bảo vệ quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người Mỹ, phe Dân chủ đã gục ngã sau khi 8 thượng nghị sĩ ủng hộ dự luật ngân sách của đảng Cộng hòa. Nội bộ đảng Dân chủ dậy sóng trước sự thỏa hiệp này.

Tuy nhiên, New York Times nhận định ngay cả một số đảng viên Dân chủ phẫn nộ nhất cũng chưa dám khẳng định cuộc chiến dang dở này là vô ích. Theo đảng Dân chủ, việc xoáy sâu vào chủ đề gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe đã đẩy Tổng thống Mỹ Donald Trump và đảng Cộng hòa vào thế phòng thủ, làm trầm trọng thêm một vấn đề chính trị từ lâu đã là điểm yếu của họ.

Trong khi đảng Cộng hòa khước từ gia hạn thuế tín dụng y tế theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (ACA - Obamacare) và ông Trump từ chối trợ cấp thực phẩm SNAP cho người Mỹ thu nhập thấp, đảng Dân chủ đang dần mài giũa thông điệp chính cho năm bầu cử giữa kỳ 2026. Họ muốn nhấn mạnh đảng Cộng hòa - đang kiểm soát chính phủ và Quốc hội - ngồi im và không làm gì giải quyết mối lo ngại của cử tri về chi phí sinh hoạt.

“Chính phủ mở cửa nhưng không giải quyết được mối bận tâm về chi phí sinh hoạt. Trong khi đó, thỏa thuận bao gồm gia hạn trợ cấp y tế sẽ hữu ích”, Amy Walter - nhà xuất bản và biên tập viên Cook Political Report, một tạp chí phi đảng phái - cho biết.

Chuck Schumer - lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ - nhấn mạnh đảng Cộng hòa đang "làm chủ" cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe, cho thấy đường lối tấn công của đảng Dân chủ trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Lạc quan giữa nỗi đau

Về lâu dài, kết quả của đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ có khả năng là một thất bại chính trị và chính sách quy mô lớn cho đảng Dân chủ. Cái kết của cuộc chiến họ từ bỏ theo đuổi đến cùng đã ảnh hưởng tới tinh thần trong đảng và xoáy sâu thêm những chia rẽ âm ỉ từ lâu trước thềm bầu cử giữa kỳ.

Hay như ông Trump tuyên bố, đảng Cộng hòa “đã chiến thắng rất lớn” trước sự rút lui của đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, về ngắn hạn, sự nhượng bộ này có thể có ích.

Các thượng nghị sĩ Dân chủ tin rằng họ đã đoàn kết đủ lâu để Nhà Trắng bộc lộ một khía cảnh mới, khi từ chối cấp tem phiếu thực phẩm cho 42 triệu người Mỹ đang phụ thuộc vào chương trình chống đói nghèo lớn nhất cả nước.

Đồng thời, họ cũng cho rằng những gì họ làm phần nào giúp đảng Dân chủ thắng lớn trong bầu cử cấp tiểu bang cuối tuần trước. Và “làn sóng xanh” có thể tái diễn trong thời gian tới nếu đảng Dân chủ có thể đặt đúng trọng tâm lên hàng đầu.

Ông Trump tuyên bố đảng Cộng hòa “đã chiến thắng rất lớn” trước sự rút lui của đảng Dân chủ. Ảnh: Reuters.

“Không phải lúc nào chúng ta cũng chứng kiến đảng Dân chủ cùng chung một thông điệp. Chúng ta đã chuyển trọng tâm vào chủ đề quan trọng nhất: Đảng Cộng hòa đang phá hoại hệ thống chăm sóc sức khỏe của người dân. Nếu sự đoàn kết đó được duy trì, công chúng sẽ thấu hiểu khoảng cách hiện tại giữa Trump và đảng Dân chủ”, Thượng nghị sĩ Chris Murphy từ bang Connecticut chia sẻ.

Hôm 11/11, ông Murphy lo ngại những cử tri từng có ấn tượng tích cực về một đảng Dân chủ cứng rắn sẽ thay đổi suy nghĩ. Tuy nhiên, vị chính trị gia vẫn lạc quan về một số lợi ích trước nỗi đau này. Ông lưu ý cuộc bỏ phiếu vào tháng 12 về gia hạn thuế tín dụng Obamacare sẽ mang đến cho đảng Dân chủ một cơ hội khác làm nổi bật thông điệp về chăm sóc sức khỏe.

Điểm yếu chính trị của đảng Cộng hòa thể hiện rõ nhất sau bầu cử cấp bang ở New Jersey và Virginia, nơi lựa chọn các thống đốc đảng Dân chủ.

Các nghị sĩ Jen Kiggans từ Virginia và Jeff Van Drew từ New Jersey - hai ứng viên đảng Cộng hòa sẽ chạy đua giữa kỳ vào năm 2026 - gần đây đã gửi thư cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson. Trong bức thư, họ nói rằng sau khi chính phủ mở cửa trở lại, đảng Cộng hòa cần “ngay lập tức tập trung vào cuộc khủng hoảng liên quan tới khả năng chi trả cho chăm sóc sức khỏe, cũng như khoản thuế tín dụng sắp hết hạn theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng”.

Nhân tố Donald Trump

Chiến lược buộc đảng cầm quyền đồng ý với yêu cầu chính sách để đổi lấy ngân sách chính phủ thường không thành công. Các chính trị gia kỳ cựu đều hiểu điều này, và chắc chắn ông Trump sẽ không lùi bước trước đảng Dân chủ.

Ví dụ năm 2018, đảng Dân chủ đã nhanh chóng xuống nước, dù trước đó mặc cả về luật cấp cho một số người nhập cư không giấy tờ đến Mỹ khi còn nhỏ quyền làm việc và bảo vệ khỏi bị trục xuất.

"Đảng muốn đóng cửa chính phủ không bao giờ đánh bại được một đảng đa số thống nhất. Đảng Cộng hòa rất đoàn kết dưới thời Trump”, Patrick McHenry - cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa đến từ North Carolina, người chèo lái Hạ viện vượt qua nhiều cuộc chiến đóng cửa - cho biết.

Ông Trump có khả năng đặc biệt gắn kết đảng Cộng hòa, nhưng ông cũng giúp đảng Dân chủ kết nối với nhau.

“Donald Trump là yếu tố thúc đẩy đảng Dân chủ hơn bất cứ điều gì”, bà Walter nói. Chính ông Trump sẽ là nhân tố quan trọng hơn nỗi thất vọng về sự đầu hàng của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.

"Ông ấy sẽ làm và nói rất nhiều điều khiến đảng Dân chủ tức giận và thất vọng", bà Walter nói thêm.

Đảng Dân chủ đang trông đợi vào cuộc bỏ phiếu gia hạn trợ cấp cho Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA), hay Obamacare. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cho biết ông vẫn còn “PTSD” (chấn thương tâm lý) từ thất bại của đảng Cộng hòa trong nỗ lực bãi bỏ và thay thế Obamacare trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Theo NBC News, đảng Cộng hòa chuẩn bị lao vào cuộc tranh luận chính sách khó khăn nhất khiến họ từng mất ghế tại Hạ viện.

Lần này, đảng Cộng hòa dường như không kêu gọi bãi bỏ toàn bộ Obamacare, mặc dù lên án chính sách mang dấu ấn của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Thay đó, khẩu hiệu của đảng Cộng hòa là "sửa đổi Obamacare".

Tuy nhiên, khi đợt bỏ phiếu sắp tới gần, đảng Cộng hòa hiện chưa thể thống nhất và mới bắt đầu thảo luận nghiêm túc về các đề xuất. Nhiều nhà lập pháp đang tranh giành sự ủng hộ của ông Trump với một số ý tưởng có thể giảm bớt chi phí y tế. Hai thượng nghị sĩ đang có kế hoạch tìm kiếm tài trợ liên bang để hỗ trợ trực tiếp người tham gia Obamacare, thay vì trợ cấp cho các công ty bảo hiểm.

Nếu đảng Cộng hòa không thể thống nhất một giải pháp thay thế trước cuối năm 2025, họ sẽ phải quyết định xem sẽ về phe đảng Dân chủ gia hạn thuế tín dụng (một bước đi có thể chọc giận ông Trump) hoặc để ACA hết hạn (một quyết định có thể chọc giận cử tri).

Mặc dù tổng thống Mỹ liên tục chỉ trích Obamacare, một quan chức Nhà Trắng chia sẻ ông Trump không loại trừ khả năng gia hạn trợ cấp ACA. “Chúng ta cần làm điều đúng đắn về mặt chính sách, nhưng cũng cần hành động thông minh về mặt chính trị”, người này nói.

Trí Ân