Đằng sau động thái rút lui chưa từng có tiền lệ của Tổng thống Biden - Kỳ 1
Chưa bao giờ có một tổng thống Mỹ nào lại rời bỏ cuộc đua tái tranh cử gần ngày bầu cử đến thế.
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng, Washington DC., ngày 14/5/2024. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Cuối cùng, Tổng thống Joe Biden đã rời khỏi cuộc đua tái tranh cử với ông Donald Trump sau nhiều sức ép. Đằng sau quyết định đó là một quãng thời gian khó khăn với Tổng thống Biden.
Theo kênh CNN, chiều 21/7 theo giờ bờ Đông nước Mỹ (rạng sáng 22/7 theo giờ Việt Nam), Tổng thống Joe Biden đã bất ngờ tuyên bố rút lui khỏi chiến dịch tái tranh cử Tổng thống năm 2024, đồng thời ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay ông gánh vác trọng trách làm ứng cử viên của đảng Dân chủ ra đối đầu với ứng cử viên của đảng Cộng hòa - cựu Tổng thống Donald Trump.
Nội dung bức thư của Tổng thống Biden đăng trên mạng xã hội X bày tỏ: “Thưa các thành viên đảng Dân chủ, tôi đã quyết định không chấp nhận đề cử và tập trung toàn bộ năng lượng vào nhiệm vụ của mình trên cương vị tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ. Quyết định đầu tiên của tôi với tư cách là ứng cử viên của đảng vào năm 2020 là chọn bà Kamala Harris làm Phó Tổng thống. Đó là quyết định đúng đắn nhất mà tôi từng đưa ra. Hôm nay, tôi muốn bày tỏ sự ủng hộ và xác nhận hoàn toàn dành cho bà Kamala để bà trở thành ứng cử viên của đảng trong năm nay”.
Xem video những hoạt động công khai cuối cùng của Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris trước khi ông Biden rút lui khỏi cuộc đua tổng thống. Nguồn: Reuters
Kỳ 1: Quyết định bí mật vào phút chót
Theo một cố vấn chiến dịch cấp cao, quyết định cuối cùng rời khỏi cuộc đua của Tổng thống Biden đã được đưa ra trong 48 giờ qua, khi ông tham khảo ý kiến gia đình và các cố vấn hàng đầu qua điện thoại trong thời gian hồi phục sau khi mắc COVID-19. Một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết kế hoạch rút lui khỏi cuộc đua đã bắt đầu vào tối 20/7 và được chốt vào 21/7.
Tổng thống Biden đã nghiên cứu tất cả dữ liệu được đưa ra và cho rằng ông ấy sẽ không đảm bảo được tấm vé vào Nhà Trắng, sẽ làm phân tâm và làm phức tạp chiến dịch đánh bại ứng cử viên Trump.
Theo một quan chức cấp cao của Nhà Trắng, quyết định của ông Biden không liên quan đến bất kỳ vấn đề y tế nào.
Tối 20/7, Tổng thống Biden đã yêu cầu hai cố vấn thân cận nhất bắt đầu quá trình soạn thảo bức thư và đưa ra thông báo rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng.
Hai người đó là Mike Donilon và Steve Ricchetti. Trong khi ông Donilon soạn thảo bức thư thông báo thì ông Ricchetti được giao nhiệm vụ tổ chức cơ chế đưa ra thông báo.
Vẫn đang hồi phục sau khi mắc COVID-19, ông Biden ở nhà tại Rehoboth Beach (Delaware) suốt cuối tuần với vợ là Đệ nhất phu nhân Jill Biden.
Ông Biden đã làm điều mà ông luôn dự định làm trước bất kỳ quyết định quan trọng nào: Ông tổ chức một cuộc họp gia đình vào tối 20/7. Theo một nguồn tin, ông đã nói chuyện với tất cả gia đình mình kể từ khi đưa ra quyết định bỏ cuộc đua. Con gái Ashley và con rể Howard đã lái xe đến Rehoboth vào sáng sớm 21/7.
Tuy nhiên, ông Biden chỉ tham khảo ý kiến của một số rất ít trợ lý thân cận về quyết định này. Một số thành viên trong vòng thân cận của ông đã không biết gì cho đến vài phút trước khi ông đăng thông báo lên mạng xã hội, trong đó có cả một trong những cố vấn truyền thông thân cận nhất của ông là bà Anita Dunn.
Bà Dunn và một nhóm nhỏ trợ lý cấp cao đã biết về thông báo của Tổng thống Biden chỉ vài phút trước bài đăng trên mạng xã hội. Nhiều nhân viên cấp cao đã phát hiện ra thông tin khi xuất hiện bài đăng. Bà Dunn và chồng là Bob Bauer nằm trong nhóm chuẩn bị cho cuộc tranh luận của Tổng thống Biden và đã phải đối mặt với sự giận dữ của gia đình tổng thống sau cuộc tranh luận.
Tổng thống Biden và Phó tổng thống Kamala Harris đã nói chuyện nhiều lần vào ngày 21/7 trước khi ông đưa ra thông báo. Tổng thống Biden cũng có các cuộc gọi riêng với chánh văn phòng Jeff Zients và đồng chủ tịch chiến dịch Jen O’Malley Dillon để thông báo cho từng người về quyết định.
Tại Washington D.C vào ngày 21/7, ông Zients đã tổ chức một cuộc gọi của nhân viên cấp cao Nhà Trắng cho tất cả các trợ lý của tổng thống vào giữa buổi chiều, cũng như cuộc gọi với các thành viên Nội các của ông Biden. Ông Zients dự kiến sẽ tổ chức một cuộc gọi toàn thể nhân viên Nhà Trắng vào sáng 22/7 và nói chuyện với những nhân vật quan trọng trong cơ quan hành pháp.
Nhưng ngay cả Phó tổng thống Harris cũng không biết cho đến ngày ông Biden công bố quyết định của mình.
Cuối cùng, Tổng thống Biden đã phải đối mặt với một con đường không thể vững chắc phía trước: Hơn 30 thành viên đảng Dân chủ đã công khai kêu gọi ông rời khỏi cuộc đua với ông Trump. Các nhà lãnh đạo đảng đã nói với ông rằng ông không thể thắng. Các nhà tài trợ thì đang rút tiền lại khi họ cảm thấy bị phản bội vì thiếu thông tin tiết lộ về tình trạng sức khỏe của Tổng thống Biden.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và cựu Tổng thống Donald Trump tại cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên ở Atlanta, bang Georgia, Mỹ, ngày 27/6/2024. Ảnh: CNN/TTXVN
Tổng thống Biden và nhóm của ông đã cố gắng coi màn tranh luận trực tiếp với ông Trump là một “đêm tồi tệ”. Ông và các trợ lý nói rằng màn thể hiện yếu kém là do chuyến đi nước ngoài của tổng thống. Ông Biden nói sẽ tranh luận lại và làm tốt hơn. Ông ngay lập tức quay trở lại chiến dịch tranh cử, đi đến Bắc Carolina vào ngày hôm sau và có một bài phát biểu đầy năng lượng đồng thời thừa nhận những thiếu sót trong cuộc tranh luận của mình. Ông nói: “Tôi biết tôi không còn trẻ. Tôi không đi lại dễ dàng như trước nữa. Tôi không còn nói trôi chảy như trước nữa. Tôi không tranh luận giỏi như trước nữa, nhưng tôi biết những gì tôi biết. Tôi biết cách nói sự thật”.
Ông Biden tập trung cùng gia đình tại Trại David vào cuối tuần. Trong thời gian đó, họ khuyến khích ông tiếp tục tham gia cuộc đua.
Nhưng trong giới đảng Dân chủ, tâm lý hoảng loạn đã bắt đầu xuất hiện. Vấn đề đã rõ như ban ngày: Vấn đề lớn nhất của ông Biden với cử tri là họ cảm thấy ông không có đủ khả năng đảm nhận công việc trong 4 năm tới. Cuộc tranh luận đã xác nhận nỗi lo sợ của họ và khiến điểm yếu chính trị lớn nhất của Tổng thống Biden lộ rõ. Không có chính sách, tuyên bố hay lời chỉ trích nào đối với ông Trump có thể thay đổi điều đó.
Ngay cả khi Tổng thống Biden khẳng định không có gì có thể thuyết phục ông rời khỏi cuộc đua, các thành viên đảng Dân chủ vẫn bắt đầu hành động và để ngỏ cánh cửa cho một thay đổi. Cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã phát biểu trên kênh MSNBC rằng: “Tôi nghĩ đây là một vấn đề chính đáng để bàn. Đây là một giai đoạn hay đây là một tình trạng?”
Ngày 2/7, Hạ nghị sĩ Lloyd Doggett của bamg Texas là thành viên đảng Dân chủ đầu tiên kêu gọi ông Biden rút lui. Ngày hôm sau, ông Biden gặp một nhóm thống đốc đảng Dân chủ, nói với họ rằng ông cần ngủ thêm và nên ngừng lên lịch các sự kiện sau 8 giờ tối.
Vào ngày 5/7, ông Biden đã có cuộc phỏng vấn với George Stephanopoulos của kênh ABC News, nhằm chứng minh rằng ông có thể tiếp tục vận động tranh cử. Trong cuộc phỏng vấn, ông Biden nói rằng chỉ có Chúa toàn năng mới có thể thuyết phục ông rời khỏi cuộc đua. Đay là một bình luận khiến nhiều thành viên Dân chủ tức giận.
