Đằng sau thiết kế tương đồng đến kỳ lạ giữa UTS-800 và DART Áo?

Máy bay huấn luyện cánh quạt UTS-800 của Nga.

Vào ngày 28/12/2024, Nhà máy Hàng không Dân dụng Ural (UZGA) đã bàn giao hai máy bay huấn luyện cánh quạt UTS-800 sản xuất hàng loạt đầu tiên cho Bộ Quốc phòng Nga.

Trong khi sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa hàng không quân sự của Nga, nó cũng khiến cộng đồng hàng không thế giới ngạc nhiên vì sự giống nhau đến kinh ngạc giữa máy bay UTS-800 của Nga và máy bay huấn luyện trinh sát kim cương DART của Áo.

Với việc DART là một thiết kế tương đối mới và tiên tiến, câu hỏi đặt ra là: làm sao một máy bay của Nga, được cho là được phát triển độc lập, lại có thể giống với thiết kế của phương Tây đến vậy? Đây không chỉ là vấn đề về điểm tương đồng trong thiết kế- mà còn khơi dậy cuộc trò chuyện về sở hữu trí tuệ, kỹ thuật đảo ngược và sự phức tạp về địa chính trị của công nghệ quốc phòng hiện đại.

UTS-800 là thế hệ máy bay huấn luyện mới, một phần trong nỗ lực hiện đại hóa đội bay quân sự của Nga. Được phát triển bởi UZGA , máy bay này là một nền tảng đa năng, chạy bằng động cơ tua-bin cánh quạt được thiết kế chủ yếu cho mục đích huấn luyện phi công và trinh sát hạng nhẹ.

Với động cơ hiệu quả, tầm bay ấn tượng và hệ thống điện tử hàng không hiện đại, UTS-800 được coi là giải pháp lấp đầy khoảng trống trong đội máy bay huấn luyện của Nga.

Chiếc máy bay này được chào hàng như một giải pháp thay thế tiết kiệm chi phí cho các hệ thống phức tạp và đắt tiền hơn, tập trung vào tính đơn giản, độ tin cậy và dễ vận hành trong môi trường khắc nghiệt.

Vai trò dự kiến của UTS-800 bao gồm đào tạo phi công, trinh sát và có khả năng là các hoạt động chiến đấu nhẹ.

Nhưng tại sao UTS-800 lại có vẻ giống DART đến vậy? Mặc dù không phải là bản sao trực tiếp của máy bay Áo, nhưng điểm tương đồng giữa hai loại máy bay này rất khó bỏ qua.

Cả hai máy bay đều có chung nguyên tắc thiết kế chung, bao gồm một động cơ tuabin cánh quạt đơn, sải cánh tương tự và các số liệu hiệu suất gần như giống hệt nhau. Trong khi UTS-800 có động cơ hơi khác và một số sửa đổi, khái niệm thiết kế tổng thể của nó lại giống một cách đáng ngờ với DART.

DART, do Diamond Aircraft Industries ở Áo phát triển, được giới thiệu vào năm 2017 như một máy bay huấn luyện đa năng và máy bay trinh sát hạng nhẹ.

Máy bay được thiết kế để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về các nền tảng huấn luyện giá cả phải chăng và dễ thích ứng, cũng có thể phục vụ trong các nhiệm vụ tác chiến.

Kể từ khi ra mắt, DART đã được ca ngợi vì hiệu quả, thiết kế nhẹ và chi phí vận hành thấp, khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho các lực lượng không quân trên toàn thế giới.

Sự kết hợp giữa tính dễ sử dụng, bảo trì thấp và hiệu suất cao đã khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nhiều lực lượng không quân, đặc biệt là những lực lượng đang tìm kiếm giải pháp chi phí thấp cho đội bay huấn luyện của mình.

Đến thời điểm này, rõ ràng là UTS-800 và DART có nhiều điểm chung về thiết kế và nhiệm vụ tổng thể.

Điều này khiến các chuyên gia phải quay trở lại câu hỏi cơ bản: làm sao một máy bay của Nga, được thiết kế tương đối gần đây, lại giống với DART đến vậy? DART là một thiết kế hiện đại, tiên tiến mới được phát triển chỉ trong khoảng bảy năm trở lại đây.

UTS-800, được phát triển và giới thiệu ngay sau đó, có thiết kế giống với DART, làm dấy lên mối lo ngại nghiêm trọng về tính độc lập của quy trình thiết kế.

Mặc dù có khả năng UTS-800 được phát triển độc lập, nhưng các nguyên tắc thiết kế gần như giống hệt nhau cho thấy nhóm nghiên cứu Nga có thể đã lấy cảm hứng đáng kể từ máy bay của Áo.

Liệu đây có phải là trường hợp kỹ thuật đảo ngược, vay mượn thiết kế hay sự trùng hợp ngẫu nhiên của các nhu cầu và mục tiêu tương tự vẫn chưa được biết.

Hiện tại, UTS-800 đóng vai trò là biểu tượng cho quyết tâm của Nga trong việc duy trì sự độc lập về công nghệ và tăng cường năng lực quân sự. Nhưng khi thế giới theo dõi, những điểm tương đồng giữa thiết kế của Nga và phương Tây sẽ tiếp tục thúc đẩy các cuộc tranh luận về sở hữu trí tuệ, đổi mới thiết kế và tương lai của ngành hàng không quân sự toàn cầu.

Theo Bulgarian Military News

Hoàng Vân