Đảng trong lòng người Mông nơi gập ghềnh đá núi - Bài 2: Sáng lên nếp nghĩ, cách làm

Xóa nhà tạm, dẹp hủ tục lạc hậu

Khi đến đỉnh dốc Cưn rẽ vào cổng thôn Làng Mảnh, mọi người thấy các mái nhà gỗ vững chãi, nằm quây quần nơi các ruộng bậc thang xanh mướt màu lúa. Đồng chí Hờ A Trừ, Bí thư Chi bộ thôn Làng Mảnh vui vẻ nói: “Trước năm 2014, hầu hết các ngôi nhà được làm bằng cột tre, vách lá”. Còn ông Giàng A Lừ, người dân thôn Làng Mảnh phấn khởi: “Trước đây, gia đình tôi sống trong nhà tạm, nhưng từ khi được chi bộ vận động, hỗ trợ dựng căn nhà mới, cuộc sống của mọi người trong gia đình thay đổi hẳn từ cách nghĩ đến phương pháp tăng gia sản xuất để xóa đói, giảm nghèo”.

Vào năm 2021, Chi bộ thôn vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ gia đình ông Giàng A Lừ 25 triệu đồng, ông Lừ mua gỗ làm cột nhà vừa đủ số tiền hỗ trợ. Đồng chí Hờ A Trừ và các đảng viên trong chi bộ đã vận động bà con trong thôn, người góp công, người góp vật liệu dựng tặng ông Lừ ngôi nhà to, đẹp. Tiếp đó, gia đình ông theo Bí thư Hờ A Trừ bỏ hẳn việc đi rừng săn bắn, học trồng quế, làm lúa nước… đến giờ, cuộc sống từ đói nghèo đã trở nên khấm khá.

Người dân thôn Làng Mảnh tập trung làm nhà tặng hộ nghèo.

Chỉ tính từ đầu năm 2024 đến nay, nhờ sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền và sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm, Chi bộ thôn Làng Mảnh đã lãnh đạo, chỉ đạo xóa được thêm 12 nhà tạm, nhà dột nát, góp phần bỏ đi những ngôi nhà như “chiếc lá”, dán vào sườn núi. Trong đó, có 1 căn nhà của gia đình anh Bùa A Mai, vốn thuộc diện hộ nghèo, mất sức lao động, được đồng chí Hờ A Bùa, Phó chủ tịch UBND xã Sùng Đô, đảng viên sinh hoạt ở Chi bộ thôn Làng Mảnh vận động nguồn xã hội hóa hơn 150 triệu đồng để xây dựng một ngôi nhà vững chắc; 11 căn nhà còn lại được hỗ trợ bằng nguồn kinh phí của Nhà nước theo chương trình quốc gia về xóa nhà tạm (60 triệu đồng/căn), cộng với đóng góp của chi bộ và người dân trong thôn Làng Mảnh, từng mái nhà mới mọc lên, kiên cố, ấm áp hơn giữa núi rừng.

Chi bộ thôn Làng Mảnh hiện có 16 đảng viên, là một trong những chi bộ mạnh của xã Sùng Đô. Sức mạnh ấy được nhận thấy từ những điều họ làm được, lặng lẽ và quyết liệt từng ngày. Chi bộ tổ chức sinh hoạt đều đặn theo quy định, bất kể mưa nắng hay mùa vụ. Trong các cuộc họp chi bộ, một nội dung không thể thiếu, đó là đánh giá kết quả của đảng viên trong việc phụ trách, hướng dẫn các hộ dân trong thôn xây dựng nếp sống văn hóa mới, từ việc nhỏ như ăn ở, vệ sinh khoa học, lớn hơn nữa là đôn đốc bà con chung sức xóa nhà tạm, tăng gia sản xuất, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu.

Các tổ chức đoàn thể của xã Sùng Đô và người dân thôn Làng Mảnh trồng cây quế trên đất dốc.

Ví như, trước đây, câu chuyện thách cưới từng là vấn đề đau đầu của cả thôn. Có những gia đình tổ chức đám cưới cho con, nhà gái đòi sính lễ của nhà trai lên tới 20-30 triệu đồng, chưa kể thịt, rượu, trâu, bò. Có chàng trai yêu thương cô gái thật lòng nhưng không lấy được vợ vì… không đủ sính lễ. Chi bộ họp, đưa ra nghị quyết lãnh đạo giảm thách cưới. Nhưng không dừng lại ở văn bản, các đảng viên đến từng nhà, cùng nói chuyện với bà con, giải thích thiệt hơn. Khi con các đảng viên tổ chức đám cưới, sính lễ đơn giản, không cầu kỳ, để tạo điều kiện cho vợ chồng trẻ không chịu cảnh nợ nần sau khi cưới, chuyên tâm phát triển kinh tế.

Rồi chuyện tảo hôn cũng được Chi bộ thôn Làng Mảnh lãnh đạo phòng, chống chặt chẽ. Trước đây, con gái mới 14-15 tuổi đã gánh gồng làm mẹ, nhiều em bỏ học, thiệt thòi cả đời. Nhờ sự kiên trì tuyên truyền của Chi bộ và các tổ chức trong thôn, 10 năm trở lại đây, tình trạng tảo hôn đã chấm dứt.

Một thay đổi khác rất đáng chú ý là tập tục làm đám tang. 10 năm trước, một đám tang có thể kéo dài 4-5 ngày, ăn uống linh đình, gây lãng phí và mất vệ sinh chung, làm khổ người sống, “day dứt” cho người chết. Chi bộ đã tổ chức họp dân cùng bà con đồng thuận, thống nhất rất cao là: Người chết phải được đưa vào quan tài, tổ chức nhanh gọn trong vòng 36 giờ, giảm thiểu gánh nặng cho gia đình và cộng đồng.

Thoát nghèo - khâu đột phá xuyên suốt

Lo cho dân an cư thì phải hướng dẫn cho đồng bào lạc nghiệp. Chi bộ thôn Làng Mảnh coi việc thoát đói nghèo là nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá xuyên suốt của chi bộ những năm qua. Từ đó, tổ chức nhiều cuộc họp bàn quyết liệt tìm các giải pháp, đề ra chủ trương rõ ràng, sát với đặc điểm của địa phương. Để tạo sự đồng thuận trong nhân dân, chi bộ phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đảng viên đến từng hộ gia đình, bám nắm tình hình, nghiên cứu, đề xuất các mô hình kinh tế. Ngày đầu, bà con không mấy mặn mà.

Bí thư Chi bộ thôn Làng Mảnh Hờ A Trừ (ngoài cùng, bên phải) tư vấn cho các hộ dân về kỹ thuật chọn cây trồng.

Trước tình hình trên, năm 2018, Chi bộ thôn Làng Mảnh xác định, đảng viên phải tiên phong vào các mô hình kinh tế, để cho đồng bào thấy kết quả, đồng bào học tập làm theo. Thế rồi đích thân đồng chí Hờ A Trừ khăn gói vượt đỉnh Giàng Pằng đến các xã lân cận (Nậm Mười, An Lương, Sơn Lương) học các mô hình phát triển kinh tế. Sau đó, đồng chí Hờ A Trừ mang những kiến thức học được áp dụng vào gia đình mình. Ban đầu, anh trồng 5ha quế, 2ha chè shan tuyết, gieo cấy 5.000m2 lúa nước, trồng cây ăn quả, rau màu, chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà... Khi ruộng lúa nước cho thu hoạch, trâu, bò phát triển tốt, gia đình Bí thư chi bộ Hờ A Trừ đã mua sắm được nhiều vật dụng sinh hoạt.

Bà con thấy vậy đã tìm Bí thư Chi bộ nhờ giúp đỡ kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt. Nhiều gia đình chung nhau mua máy phát điện chạy bằng sức nước công suất lớn để phục vụ sinh hoạt và tưới cây trên nương.

Cô và trò điểm trường Làng Mảnh, Trường Mầm non Sùng Đô nhận quà của nhà hảo tâm trao tặng.

Ông Giàng A Páo người dân thôn Làng Mảnh phấn khởi nói: “Ngày trước, năm nào gia đình tôi cũng bị đói, học Bí thư Chi bộ và được sự chung tay giúp đỡ của đảng viên trong thôn, gia đình tôi đã khai hoang được 1.500m2 ruộng lúa nước; trồng gần 2.000m2 thảo quả, sa nhân; tiếp đó, tôi lại được hướng dẫn cách nuôi trâu, bò và trồng thêm được hơn 3ha cây quế. Giờ đây, thu nhập của gia đình được hơn 50 triệu đồng/năm”.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Chi bộ đối với công tác xóa nghèo, từ năm 2018 đến nay, Chi bộ thôn Làng Mảnh đã hướng dẫn người dân khai hoang hơn 20ha ruộng lúa nước, trồng mới 22ha cây quế, 15ha chè shan tuyết, mỗi gia đình bình quân trồng 5.000m2 cây thảo quả và sa nhân; thôn có hơn 100 con trâu, 90 con bò; nhà nào cũng nuôi thêm gia súc, gia cầm. Nhiều hộ gia đình đã có thu nhập mức khá (khoảng 100 triệu đồng/năm), điển hình là các hộ: Giàng A Đua, Giàng A Chảo, Giàng A Cha, Vàng A Chư... Thôn Làng Mảnh hiện có 330 nhân khẩu với 59 hộ dân. Tỷ lệ hộ nghèo đầu năm 2018 của thôn hơn 90%, dự kiến đến cuối năm 2025 còn khoảng 30%.

(còn nữa)

Bài và ảnh: THẮNG HÀ - VIỆT ĐỨC THÀNH