Đánh giá ảo: Thách thức với người tiêu dùng trực tuyến trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo

Với sự xuất hiện của các công cụ tạo văn bản tích hợp trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, việc tạo ra các bài đánh giá ảo không chỉ nhanh chóng mà còn trở nên thuyết phục hơn rất nhiều, khiến người tiêu dùng khó phát hiện. (Nguồn: Unsplash)

Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI), khi những công cụ tạo nội dung như ChatGPT trở nên phổ biến, chúng không chỉ mở ra những cơ hội sáng tạo vô hạn mà còn mang lại những thách thức nghiêm trọng. Một trong số đó là sự gia tăng đáng báo động của các đánh giá ảo trực tuyến.

Các nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ và người tiêu dùng giờ đây phải đối mặt với một cơn sóng ngầm khó lường khi AI đang hỗ trợ những kẻ gian lận sản xuất đánh giá ảo với tốc độ và độ tinh vi chưa từng có.

Từ lâu, các trang web tiêu dùng như Amazon hay Yelp đã phải đối mặt nạn đánh giá ảo, vốn thường được mua bán trong các nhóm kín trên mạng xã hội. Một số doanh nghiệp thậm chí “mua” đánh giá tích cực bằng cách tặng thẻ quà tặng hoặc khuyến mãi.

Nhưng với sự xuất hiện của các công cụ tạo văn bản tích hợp AI, như ChatGPT, việc tạo ra các bài đánh giá ảo không chỉ nhanh chóng mà còn trở nên thuyết phục hơn rất nhiều, khiến người tiêu dùng khó phát hiện.

Theo báo cáo của The Transparency Company - tổ chức sử dụng phần mềm để phát hiện đánh giá ảo, số lượng đánh giá do AI tạo ra đã tăng mạnh kể từ giữa năm 2023. Trong số 73 triệu đánh giá được phân tích thuộc các lĩnh vực như nhà ở, pháp lý và y tế, gần 14% được đánh giá là giả, và khoảng 2,3 triệu trong số đó được xác nhận có sự can thiệp của AI.

Những đánh giá ảo này không chỉ xuất hiện trên các nền tảng thương mại điện tử mà còn len lỏi vào các ngành dịch vụ như chăm sóc sức khỏe, sửa chữa nhà cửa hay thậm chí giáo dục. Theo công ty DoubleVerify, đánh giá ảo còn được sử dụng để dụ người tiêu dùng tải xuống các ứng dụng độc hại hoặc mua các sản phẩm kém chất lượng.

Các ứng dụng trên điện thoại thông minh và ti vi thông minh cũng chứng kiến sự gia tăng đáng kể của các đánh giá ảo trong năm 2023, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng và mở đường cho những hành vi gian lận kỹ thuật số.

Trước tình hình này, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã ban hành quy định cấm mua bán đánh giá ảo từ tháng 10/2023. Một trường hợp điển hình là công ty Rytr, bị cáo buộc cung cấp công cụ giúp tạo ra hàng nghìn đánh giá ảo, làm ô nhiễm không gian trực tuyến.

Các công ty công nghệ lớn như Amazon, Google và Yelp cũng đang tham gia cuộc chiến này bằng cách kiện các nhóm môi giới đánh giá ảo, đồng thời triển khai công nghệ phát hiện và xóa hàng triệu đánh giá đáng ngờ. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng các nỗ lực này vẫn chưa đủ.

Người sáng lập tổ chức giám sát Fake Review Watch Kay Dean chia sẻ: “Nếu các công ty lớn thực sự cam kết loại bỏ đánh giá ảo, tại sao tôi - một cá nhân làm việc mà không sử dụng công nghệ tự động vẫn có thể phát hiện hàng trăm đánh giá ảo mỗi ngày?”.

Trong khi các nền tảng lớn đang cải thiện công nghệ phát hiện, người tiêu dùng vẫn cần cảnh giác. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng những đánh giá quá tích cực hoặc tiêu cực, lặp đi lặp lại tên sản phẩm hoặc sử dụng những cụm từ sáo rỗng như “thay đổi cuộc chơi” có thể là dấu hiệu của đánh giá ảo. Các bài viết quá dài, cấu trúc quá chặt chẽ hoặc sử dụng những từ ngữ mơ hồ cũng nên được nghi ngờ.

Theo Pangram Labs - công ty chuyên phát hiện nội dung giả mạo, các bài đánh giá do AI tạo ra thường có xu hướng sử dụng cụm từ cường điệu như “điều đầu tiên khiến tôi ấn tượng” hoặc “đây là sản phẩm tuyệt vời nhất”.

Các công ty lớn như Amazon và Trustpilot đã xây dựng chính sách mới, cho phép người dùng đăng đánh giá do AI hỗ trợ, miễn là phản ánh đúng trải nghiệm thực tế. Ngược lại, Yelp áp dụng biện pháp nghiêm ngặt hơn, yêu cầu nội dung phải do người dùng tự tay viết hoàn toàn.

Một liên minh gồm các nền tảng lớn, bao gồm Amazon, Tripadvisor và Glassdoor, đang hợp tác để nâng cao tiêu chuẩn đánh giá trực tuyến. Liên minh này cam kết phát triển các hệ thống phát hiện AI tiên tiến nhằm bảo vệ tính minh bạch và lòng tin của người tiêu dùng.

AI không chỉ mang đến những thách thức trong việc quản lý đánh giá trực tuyến mà còn mở ra cơ hội để cải thiện trải nghiệm của người tiêu dùng. Bằng cách tận dụng chính công nghệ AI để phát hiện và chống lại những hành vi gian lận, các nền tảng có thể xây dựng một không gian trực tuyến đáng tin cậy hơn.

(theo TTXVN)