Đánh giá chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên cuối năm học để làm gì?

Nhiều giáo viên cơ sở phản ánh từ nhiều năm qua về việc đánh giá chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên nhiêu khê nhưng việc này vẫn lặp đi lặp lại nhàm chán. Ngoài việc đánh giá, xếp loại, tìm minh chứng để nộp cho nhà trường thì giáo viên giờ đây còn phải tải lên TEMIS ở phần mềm tập huấn trực tuyến kể từ năm học 2020-2021.

Công sức không nhỏ của giáo viên, kể cả lãnh đạo nhà trường để xem những tờ giấy phô-tô chứng chỉ, văn bằng từ năm này sang năm khác. Đáng lẽ ra, việc quản lý hồ sơ giáo viên đã có đủ các thông tin này.

Đã đến lúc nghiêm túc xem lại việc đánh giá chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo có ích gì trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên và các nhà trường hay không.

Giáo viên lặp lại công việc nhàm chán vào thời điểm cuối năm học

Việc đánh giá chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên hiện nay yêu cầu các loại chứng chỉ, giấy tờ sau: bản phô-tô bằng chuyên ngành đào tạo; chứng chỉ ngoại ngữ; tin học; các kế hoạch của nhà trường (hiệu trưởng); kế hoạch giáo dục; kế hoạch bài dạy (giáo án); phiếu dự giờ của giáo viên; kết quả giảng dạy; bản đánh giá viên chức hàng năm….

Giáo viên tham gia tập huấn Chương trình giáo dục phổ thông mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ảnh: Thanh Hùng

Tuy nhiên, trên thực tế, những loại giấy tờ minh chứng này không cần thiết phải minh chứng nữa. Bởi lẽ, khi được tuyển dụng thì văn bằng, chứng chỉ của giáo viên đã nộp 1 bộ cho cơ quan tuyển dụng. Khi về trường, giáo viên nộp thêm một bộ hồ sơ nữa để ký hợp đồng với hiệu trưởng. Và hồ sơ cá nhân của giáo viên được nhà trường quản lý chặt chẽ và lưu giữ cẩn thận.

Những hồ sơ về chuyên môn như kiểm tra chuyên đề, phiếu dự giờ đánh giá giáo viên thì phó hiệu trưởng lưu giữ trong hồ sơ cá nhân của giáo viên theo từng năm. Các kế hoạch giáo dục của giáo viên được tổ trưởng và phó hiệu trưởng chuyên môn phê duyệt và đóng dấu đỏ.

Kết quả giáo dục của giáo viên được nhà trường quản lý qua phần mềm, học bạ của học sinh. Hiện, trường nào cũng sử dụng các phầm mềm điện tử nên cuối năm, chỉ vài cái click chuột vào máy tính là có bảng thống kê chất lượng của nhà trường, của tổ chuyên môn, của từng giáo viên…

Bản đánh giá viên chức cuối năm được các cá nhân tự đánh giá. Tổ chuyên môn nhận xét, xếp loại và cuối cùng là hội đồng thi đua, khen thưởng của nhà trường xếp loại rồi lưu vào hồ sơ cá nhân cho giáo viên.

Vì thế, các loại văn bằng, chứng chỉ, kế hoạch của giáo viên đã được duyệt, lưu giữ cẩn thẩn qua từng năm. Vậy nên, cuối năm, giáo viên lại phải phô-tô để minh chứng cho các tiêu chí, tiêu chuẩn của chuẩn nghề nghiệp giáo viên là việc không cần thiết.

Từ khi xếp chuẩn giáo viên ở năm học 2009-2010 theo hướng dẫn của Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT và kể từ năm học 2018-2019 cho đến nay thực hiện theo Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT, năm nào giáo viên cũng phải phô-tô minh chứng văn bằng, chứng chỉ. Năm nào cũng đánh giá chừng ấy tiêu chuẩn, tiêu chí như nhau là việc làm thừa thãi, nhiêu khê và không cần thiết.

Đối với phó hiệu trưởng, hiệu trưởng nhà trường cũng tương tự. Văn bằng chứng chỉ của họ còn được lưu giữ, quản lý chặt chẽ hơn giáo viên bởi có nhiều cấp quản lý.

Theo quy trình hiện nay, khi bổ nhiệm hay luân chuyển cán bộ nhà trường thì phòng (sở) giáo dục, phòng (sở) nội vụ tham mưu, ra quyết định và trình ủy ban ký nghiêm ngặt. Nhưng, cuối năm, họ vẫn phải phô tô nó để minh chứng cho các tiêu chí của chuẩn hiệu trưởng.

Rõ ràng, việc xếp chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên là không cần thiết, không có hiệu quả nhưng hằng năm đang mất rất nhiều thời gian phô-tô, họp hành của lãnh đạo nhà trường và giáo viên vào thời điểm cuối năm học. Đồng thời, hàng triệu nhà giáo trên cả nước phải phô-tô minh chứng như vậy tốn không ít tiền bạc, thời gian.

Không nên duy trì việc đánh giá chuẩn hiệu trưởng và chuẩn nghề nghiệp giáo viên

Theo Luật giáo dục năm 2019, giáo viên phổ thông phải có chuẩn trình độ đại học. Thông tư 08/2023/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư số 02, 03, 04/2021/TT-BGDĐT quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo phổ thông công lập đã không còn yêu cầu chứng chỉ tin học và ngoại ngữ nữa.

Thế nhưng, Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT yêu cầu giáo viên minh chứng tiêu chí 14, 15 bằng chứng chỉ ngoại ngữ, tin học. Vì thế, nó không phù hợp với văn bản hiện hành mà Bộ Giáo dục và Đào tạo mới ban hành.

Đặc biệt, việc đánh giá chuẩn hiệu trưởng và chuẩn nghề nghiệp giáo viên hiện nay đang mất rất nhiều thời gian của các nhà trường.

Chỉ riêng việc đánh giá chuẩn nghề nghiệp của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nhà trường thì năm nào cũng mất một buổi mới có thể hoàn tất.

Ngày đánh giá chuẩn hiệu trưởng, phó hiệu trưởng thì tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường sẽ được huy động. Tập thể hội đồng sư phạm nhà trường sẽ nghe từng thành viên trong ban giám hiệu đọc từng tiêu chí, đọc minh chứng từng tiêu chí và xếp loại cho mỗi tiêu chí.

Sau đó, lãnh đạo nhà trường đọc những ưu điểm, hạn chế của mình và yêu cầu các đại diện các đoàn thể, giáo viên trong trường góp ý cho từng thành viên.

Tiếp theo, từng giáo viên, nhân viên nhà trường sẽ được phát các phiếu đánh giá chuẩn hiệu trưởng cho từng thành viên của ban giám hiệu và đánh giá từng tiêu chí cụ thể theo hướng dẫn.

Sau khi giáo viên đánh giá cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng thì ban kiểm phiếu nhà trường sẽ tổng hợp tất cả các phiếu mà giáo viên vừa đánh giá, xếp loại hiệu trưởng, phó hiệu trưởng để ra mức xếp loại chung. Tất nhiên, khi ban kiểm phiếu làm việc thì giáo viên, nhân viên phải chờ đợi để được nghe thông báo về kết quả xếp loại của giáo viên đối với từng thành viên trong ban giám hiệu.

Cuối cùng, nhà trường sẽ tổng hợp phiếu tự đánh giá, kết quả đánh giá của hội đồng sư phạm dành cho hiệu trưởng và phó hiệu trưởng để gửi hồ về sở; phòng giáo dục để cấp trên đánh giá, xếp loại.

Đối với việc đánh giá chuẩn nghề nghiệp giáo viên cũng phải trải qua nhiều bước nhiêu khê tương tự. Giáo viên tự đánh giá, mỗi tiêu chí phải đi kèm minh chứng, rồi tổ chuyên môn họp, trường họp để đánh giá giáo viên.

Hai năm học vừa qua, giáo viên còn phải chụp những minh chứng của các tiêu chí để cập nhật lên phần mềm TEMIS và viết lại những ưu điểm, hạn chế, khả năng phát triển nghề nghiệp của mình. Rồi tiếp theo là tổ trưởng chuyên môn, nhà trường cũng phải làm các bước tương tự để đánh giá, xếp loại giáo viên trên phần mềm TEMIS. Trong khi, nhiều tiêu chí mơ hồ nên giáo viên không biết tìm đâu ra minh chứng.

Năm học 2022-2023 chỉ còn vài tuần nữa là kết thúc, các nhà trường đã triển khai các tổ chuyên môn, giáo viên đánh giá chuẩn và đưa minh chứng lên phần mềm. Điều này cho thấy cũng chỉ chừng ấy công việc thể hiện qua các tiêu chuẩn, tiêu chí mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành.

Sau mỗi lần đánh giá, xếp loại cả trên văn bản giấy và trên phần mềm như vậy nhưng cuối năm giáo viên vẫn thực hiện đánh giá, xếp loại viên chức theo Nghị định 90/2020/NĐ-CP ngày 13/8/2020 của Chính phủ. Việc này đã bao hàm hết phần việc mà họ đã thực hiện trong 1 năm học.

Như vậy, việc thêm đánh giá, xếp loại chuẩn nghề nghiệp giáo viên sẽ thừa và thực tế năm nào giáo viên cũng chỉ lặp lại chừng ấy tiêu chí, tiêu chuẩn và các giấy tờ cứ phô tô và tải đi, tải lại nhiều lần lên phần mềm TEMIS.

Nguyễn Khanh