Đánh giá kết quả, kiến nghị tháo gỡ khó khăn trong thực hiện Chương trình Xây dựng NTM và Chương trình OCOP

Toàn cảnh hội nghị.

Dự hội nghị có đại diện lãnh đạo các sở, ngành cấp tỉnh phụ trách tiêu chí NTM, lãnh đạo, chuyên viên Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng NTM; UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.

Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng NTM tỉnh Bùi Công Anh trình bày báo cáo đề dẫn.

Tại hội nghị, Phó Chánh văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng NTM tỉnh Bùi Công Anh đã báo cáo những kết quả đạt được trong thực hiện Chương trình Xây dựng NTM và OCOP của tỉnh trong những tháng đầu năm.

Để tạo nguồn lực cho các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các Chương trình, tỉnh Thanh Hóa được Ngân sách Trung ương phân bổ 528,190 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư phát triển và 107,637 tỷ đồng từ nguồn vốn sự nghiệp. Cùng với đó, giai đoạn 2021-2023 ngân sách tỉnh đã bố trí 447,432 tỷ đồng để hỗ trợ các địa phương thực hiện các Chương trình.

Đến ngày 15-8, tiến độ giải ngân vốn năm 2021 và 2022 đạt 100%, vốn năm 2023 đạt 19,29%.

Các đại biểu dự hội nghị.

Từ nguồn vốn được bố trí, hỗ trợ, các địa phương trong tỉnh đã nỗ lực, tích cực thực hiện xây dựng NTM và phát triển chương trình OCOP.

Từ đầu năm 2023 đến nay, toàn tỉnh có thêm 13 xã đạt chuẩn NTM, đạt 76,5% KH, 23 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, đạt 104,5% KH và 5 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, đạt 62,5% KH.

Ngoài ra, thị xã Bỉm Sơn đang được Văn phòng Điều phối NTM Trung ương hoàn thiện các bước thủ tục trình Hội đồng Trung ương tổ chức hội nghị thẩm định.

Cùng với đó, 8 tháng đầu năm toàn tỉnh có 91 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP, đạt 75,8% KH. Trong đó có 22 sản phẩm OCOP được xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Australia, Nam Mỹ, Nhật Bản...

Lũy kế đến nay toàn tỉnh đã có 12 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 359 xã và 700 thôn/bản miền núi đạt chuẩn NTM; 81 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 14 xã và 359 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; bình quân toàn tỉnh đạt 17,75 tiêu chí/xã. Toàn tỉnh có 354 sản phẩm OCOP, trong đó có 300 sản phẩm 3 sao, 53 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao.

Tại hội nghị, các đại biểu cơ bản thống nhất với báo cáo phân tích, đề dẫn của Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng NTM tỉnh. Đồng thời, tập trung thảo luận, đưa ra những khó khăn, bất cập, như: Số lượng đơn vị đạt chuẩn theo kế hoạch năm 2023 còn thấp, dẫn đến khối lượng đơn vị phải hoàn thành trong 4 tháng cuối năm rất lớn; còn 211/359 xã không duy trì được tiêu chí NTM; 28/81 xã không duy trì được tiêu chí NTM nâng cao và 7/10 huyện không duy trì được tiêu chí huyện NTM theo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025.

Các địa phương đang thực hiện xây dựng NTM hầu hết đều gặp khó khăn trong thực hiện tiêu chí 17.1 về tỉ lệ hộ sử dụng nước sạch; tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa; tiêu chí số 13.3 về thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu, được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương và tỉ lệ hộ nghèo đa chiều...

Đối với chương trình OCOP, đến nay toàn tỉnh có 19 sản phẩm hết hạn công nhận nhưng chưa được đánh giá, công nhận lại. Việc tư vấn, hỗ trợ chủ thể phát triển sản phẩm OCOP còn bộc lộ những bất cập, chưa bắt kịp với những yêu cầu mới. Mặc dù số lượng sản phẩm được công nhận nhiều, song chất lượng chưa thực sự tốt, chưa có nhiều sản phẩm độc đáo, việc tiêu thụ sản phẩm khó khăn, nhất là trong việc ứng dụng công nghệ số trong tiêu thụ sản phẩm...

Là địa phương có 25 xã, thị trấn, song Thạch Thành mới có 10/23 xã đạt chuẩn NTM, nên khối lượng nhiệm vụ xây dựng NTM của huyện còn bộn bề. Mặc dù đã triển khai nhiều giải pháp tích cực để xây dựng NTM, song việc duy trì tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao theo bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 rất khó khăn. Các xã đang xây dựng NTM đều gặp khó khăn trong thực hiện tiêu chí 17.1 về tỉ lệ hộ sử dụng nước sạch; tiêu chí văn hóa; tỉ lệ hộ nghèo đa chiều.

Đối với Chương trình OCOP, huyện Thạch Thành mỗi năm đạt 3 - 4 sản phẩm OCOP, dự kiến năm 2025 có 5 sản phẩm đạt chuẩn OCOP. Song gặp khó khăn về kinh phí để duy trì việc phát triển hoàn thiện bao bì, nhãn mác và xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm.

Huyện Thạch Thành mong muốn các sở, ngành tham mưu cho UBND tỉnh kiến nghị các bộ, ban ngành ở Trung ương có hướng dẫn tháo gỡ khó khăn về nước sạch, nhất là đối với các địa phương miền núi. Hỗ trợ, tập huấn và tháo gỡ khó khăn để ứng dụng công nghệ số trong tiêu thụ sản phẩm.

Đỗ Thị Phiến

Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạch Thành

Hội nghị đã đề ra một số giải pháp trọng tâm để hoàn thành mục tiêu, kế hoạch năm 2023. Đối với Chương trình Xây dựng NTM, các địa phương đã đạt chuẩn cần tập trung chỉ đạo duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, NTM nâng cao, đảm bảo đạt chuẩn các tiêu chí theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2022-2025. Các địa phương đang triển khai thực hiện cần nỗ lực khắc phục khó khăn để hoàn thành thêm các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định.

Các ngành phụ trách tiêu chí, theo chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng kế hoạch và tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí. Chủ động đấu mối với các bộ, ngành ở Trung ương để tranh thủ sự hướng dẫn trong thực hiện xây dựng NTM thuộc tiêu chí do ngành phụ trách.

Đại diện lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tham gia ý kiến.

Cùng với đó, căn cứ vào Kế hoạch thực hiện Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025 và năm 2023, các địa phương cần cụ thể hóa kế hoạch, đưa ra những giải pháp thiết thực để khắc phục trong thực hiện Chương trình OCOP. Đồng thời, tổ chức thực hiện Chương trình OCOP theo chiều sâu, chất lượng, không chạy theo thành tích; nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP được công nhận; quan tâm đến quy hoạch vùng nguyên liệu, lựa chọn sản phẩm truyền thống, đặc trưng, sản phẩm bản địa… để phát triển sản phẩm OCOP.

Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng NTM tỉnh Dương Văn Giang đề xuất một số giải pháp thực hiện các chương trình những tháng cuối năm 2023.

Ngoài phần chính sách hỗ trợ của tỉnh, các địa phương cần chủ động lồng ghép các chương trình, kế hoạch, các cơ chế, chính sách để hỗ trợ các địa phương thực hiện các tiêu chí NTM và các chủ thể ứng dụng công nghệ, máy móc thiết bị, bao bì nhãn mác... để nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP được công nhận.

Để tạo thuận lợi trong triển khai thực hiện các chương trình, các địa phương cần tích cực tuyên truyền, vận động, huy động nguồn lực và chủ động nghiên cứu kỹ các văn bản chỉ đạo, điều hành, quản lý Chương trình, nhất là các văn bản có liên quan đến quy định thực hiện phần vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ, để tổ chức triển khai, thực hiện đúng quy định.

Lê Hòa