'Đánh thức' những dòng sông-Bài 1: Trên dòng Mê Kông

Mê Kông mùa này ăm ắp phù sa. Con nước ân tình vồn vã xuôi ra biển lớn. Du thuyền La Marguerite lướt đi giữa dòng nước đục ngầu mùa nước nổi, giữa những phận lục bình trôi vô định, rồi neo đậu nơi dòng Cổ Chiên-một nhánh sông Tiền đoạn đi qua địa phận tỉnh Vĩnh Long. Miền Tây trù phú hiện ra hai bên bờ như bức tranh thương nhớ, với những làng quê xanh ngắt trải dài và những phố thị lung linh trong ánh đèn rực rỡ. Đằng sau vẻ xanh tươi ấy, là những câu chuyện đời sông, phận người gắn chặt với dòng sông ngọt lành suốt bao đời nay.

Tiềm năng từ dòng sông huyền thoại

Là một trong những dòng sông lớn nhất thế giới, dòng Mê Kông chảy qua 6 quốc gia, với chiều dài hơn 4.300km. Dòng sông huyền thoại này mang vẻ đẹp hoang sơ, trữ tình và hệ sinh thái phong phú cùng giá trị văn hóa đằm sâu. Từ những ngôi làng ven sông tại Lào và Campuchia đến vùng châu thổ rộng lớn ở Việt Nam, mỗi đoạn sông đều chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử riêng biệt. Suốt nhiều thế kỷ qua, bao thế hệ người dân dọc hai bên bờ sông đã sống cậy nhờ vào nguồn nước ăm ắp của dòng Mê Kông. Những làng mạc tươi tốt lên từ chính những hào sảng của dòng sông mẹ.

Du thuyền La Marguerite trên dòng sông Cổ Chiên, đoạn qua địa phận tỉnh Vĩnh Long.

Du lịch đường sông là một trong những sản phẩm tiềm năng lớn nhất mà sông Mê Kông mang lại cho vùng châu thổ sông Cửu Long. Những tour du lịch bằng du thuyền cao cấp trên dòng Mê Kông đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong nước và quốc tế.

Với hành trình đi qua các tỉnh như An Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ hay Trà Vinh trên các du thuyền La Marguerite, Mekong Princess hay Aqua Mekong… du khách có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những cánh đồng lúa bát ngát, những vườn cây ăn trái xanh tươi và những làng chài yên bình ven sông. Những tour du thuyền này không chỉ dừng lại ở việc tham quan mà còn kết hợp với các trải nghiệm văn hóa bản địa, tham quan các ngôi chùa cổ, các làng nghề truyền thống giúp du khách hiểu thêm về cuộc sống và văn hóa của người dân miền Tây sông nước.

Các chợ nổi đặc trưng của miền Tây Nam bộ như Cái Bè, Phong Điền hay Cái Răng cũng là những điểm dừng chân không thể bỏ qua. Tại đây, du khách được trải nghiệm cuộc sống đặc trưng với những chiếc thuyền chở đầy trái cây, hàng hóa, gợi lên hình ảnh sôi động của đời sống thường ngày của cư dân vùng sông nước. Ngoài ra, việc phát triển các sản phẩm du lịch kết hợp với trải nghiệm sinh thái cũng đang được ngành du lịch nhiều địa phương đẩy mạnh.

Những vùng đất ngập nước, khu bảo tồn thiên nhiên ven sông đều trở thành điểm đến lý tưởng cho các tour du lịch sinh thái. Du khách có thể thả mình trong không gian thiên nhiên hoang sơ, ngắm nhìn các loài chim di cư quý hiếm và các hệ động thực vật phong phú. Từ sông ra biển, hành trình này không chỉ là việc ngắm cảnh mà còn mang đến cơ hội trải nghiệm những nền văn hóa phong phú hai bên bờ sông.

Du khách tham quan làng gạch, gốm thuộc huyện Mang Thít, Vĩnh Long.

Neo lại Cổ Chiên, ghé Vĩnh Long

Sông Cổ Chiên là một trong những nhánh lớn của sông Mê Kông khi chảy qua vùng đồng bằng sông Cửu Long. Cổ Chiên tách ra từ sông Tiền (một trong hai nhánh chính của sông Mê Kông tại Việt Nam) và chảy qua các tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, trước khi đổ ra biển Đông. Sau hành trình xuôi dòng Mê Kông, đi qua bao xóm làng, du thuyền La Marguerite rẽ vào Cổ Chiên, neo lại để du khách có cơ hội khám phá vùng đất Vĩnh Long màu mỡ.

Tại đây, du khách di chuyển bằng thuyền du lịch, xuôi các nhánh sông, khám phá Văn Thánh Miếu Vĩnh Long, là văn thánh duy nhất còn giữ được nét nguyên bản cho đến ngày nay. Di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia này đã hiện diện trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân Vĩnh Long, trở thành một phần linh hồn làm nên dáng hình của vùng đất ven dòng Cổ Chiên. Giữa không gian nhuốm màu xưa cũ của Văn Thánh Miếu, du khách được thưởng thức nghệ thuật hát bội bán chuyên đặc trưng Vĩnh Long.

Điểm đặc biệt trong hành trình khám phá Vĩnh Long bằng du thuyền La Marguerite là trải nghiệm làng nghề gạch, gốm tại huyện Mang Thít. Làng nghề này thu hút du khách bởi những câu chuyện biến đất thành những sản phẩm thủ công tinh xảo, bởi cái nét cổ kín, dáng dấp lạ lẫm của những lò gạch cũ phủ màu thời gian.

Làng gạch, gốm thuộc huyện Mang Thít, Vĩnh Long.

Ông Phan Văn Giàu, Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long cho hay, Vĩnh Long có nhiều tiềm năng du lịch tuyến đường sông và hiện địa phương cũng đang được đầu tư hệ thống cơ sở vật chất phát triển du lịch mang đặc thù gắn với vùng sông nước. Những năm gần đây, tỉnh chú trọng phát triển nhiều sản phẩm du lịch mới gắn với đường sông như tuyến du lịch trên sông tham quan nhà dừa Coco home (xã Hòa Ninh, huyện Long Hồ); tham quan làng nghề gạch gốm ở kênh Thầy Cai (huyện Mang Thít), di tích lịch sử văn hóa đặc sắc trong khu vực.

Du khách trên du thuyền La Marguerite trải nghiệm các sản phẩm du lịch văn hóa của tỉnh Vĩnh Long.

“Giong buồm”

Chuyến xuôi Mê Kông trên du thuyền La Marguerite khám phá vùng đất Vĩnh Long là ý tưởng xuất phát từ cuộc thi viết “Chuyện của những dòng sông” do báo VietNamNet tổ chức. Đây cũng là sản phẩm du lịch mà Công ty TNHH Thương mại và du lịch Trọng Điểm (Focus Travel) khảo sát và sắp sửa đưa vào khai thác. Chuyến đi lần này cũng là hành trình được kỳ vọng tạo ra những đề xuất, giải pháp cho việc bảo vệ, khai thác và phát triển bền vững các dòng sông ở Việt Nam. Du khách của La Marguerite lần này đại diện cơ quan quản lý về du lịch, doanh nghiệp, chuyên gia du lịch, các nhà báo, nhà văn…

Họ là những người yêu sông, gắn bó với những con sông và mang trong mình khao khát được chung tay “đánh thức” những dòng sông quê hương. Trên du thuyền La Marguerite, các hội thảo về phát triển du lịch đường sông đã được tổ chức để cùng đưa ra những ý tưởng khai thác bền vững các giá trị du lịch trên sông.

Du khách trên du thuyền La Marguerite trải nghiệm các sản phẩm du lịch văn hóa của tỉnh Vĩnh Long.

Các chuyên gia tại hội thảo đã thẳng thắn khẳng định rằng so với tiềm năng mà hệ thống sông ngòi phong phú mang lại, việc khai thác du lịch đường sông tại Việt Nam vẫn còn đang phát triển ở mức trung bình, chưa thật sự tương xứng. Ông Đặng Bảo Hiếu, Chủ tịch Hội đồng quản trị Focus Travel, là một trong những người tiên phong trong việc khai thác du lịch đường sông tại Việt Nam, đặc biệt là trên dòng sông Mê Kông. Với tầm nhìn chiến lược và niềm đam mê đối với du lịch sinh thái, ông đã không ngừng nghiên cứu, phát triển các sản phẩm du lịch sáng tạo, mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo trên con sông huyền thoại này.

Ông Hiếu cho biết, việc khai thác các sản phẩm du lịch đường sông ở Việt Nam mới chỉ dừng lại ở “mép nước”, chưa đi vào chiều sâu. Muốn phát triển lâu dài và bền vững, khai thác hiệu quả tối đa của các dòng sông, doanh nghiệp du lịch phải “giong buồm” vươn ra biển lớn và cần có những bước đột phá về sản phẩm, phát triển hạ tầng. Đặc biệt, du lịch đường sông phải được phát triển theo hướng bền vững, bảo đảm bảo vệ môi trường và giữ gìn hệ sinh thái nước ngọt của các dòng sông, gìn giữ văn hóa bản địa.

Với hơn 2.300 con sông lớn nhỏ, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển các tour du lịch đường sông. Tuy nhiên, việc “đánh thức” các dòng sông bằng các chiến lược dài hạn về phát triển du lịch cần gắn liền với việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động tiêu cực từ con người và biến đổi khí hậu. Điều này không chỉ giúp bảo tồn dòng sông mà còn bảo đảm sinh kế bền vững cho người dân sinh sống dọc hai bên bờ sông trong tương lai.

Diệu Hương

>>> Bài 2: Du lịch đường sông Quảng Bình: Bao giờ vươn ra “biển lớn”?