Đạo luật An ninh Hồng Kông có nguy cơ làm gián đoạn dòng vốn đầu tư 4 nghìn tỷ USD

Hồng Kông đã được hưởng vị thế là một trung tâm kinh tế khu vực châu Á trong nhiều thập kỷ, nhưng điều này dường như đang thay đổi. AP KAZUHIRO KIDA, KAZUYA MANABE và TAKESHI KIHARA

Nếu dòng chảy này bị gián đoạn do mất ổn định, nó có thể gây ra rủi ro bất ngờ cho nền kinh tế thế giới.

Luật an ninh quốc gia mới mà Bắc Kinh đang áp đặt trên lãnh thổ dự kiến sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 6, cho phép đàn áp chặt chẽ hơn đối với các hoạt động bất đồng chính kiến. Nguyên tắc "Một quốc gia, hai hệ thống" từng bảo vệ sự thịnh vượng của Hồng Kông nay đang trên bờ vực sụp đổ, đe dọa vị thế của Hồng Kông như là một trung tâm tài chính thế giới.

Vào ngày 28 tháng 5, khi Quốc hội Nhân dân Quốc gia Trung Quốc phê duyệt kế hoạch giới thiệu luật an ninh quốc gia, nhiều sàn giao dịch tiền nước ngoài ở Hồng Kông đã hết USD. Khi suy đoán lan truyền trên internet rằng hệ thống chốt liên kết giữa Đô la Hồng Kông với USD sẽ được xem xét lại, mọi người đã vội vàng đổi Đô la Hồng Kông của họ sang tiền Mỹ.

Ngày càng nhiều cư dân Hồng Kông cũng đang chuẩn bị cho một cuộc di cư khỏi thành phố. Nhà tư vấn nhập cư Midland, giúp cho quá trình di cư sang các quốc gia khác, hiện đang nhận được khoảng 100 câu hỏi mỗi ngày. Tina Cheng, giám đốc hành chính cấp cao của công ty, cho biết: "Năm ngoái, nhiều người chỉ coi việc di cư là một lựa chọn thay thế. Tuy nhiên, trong những ngày này nhiều người quyết tâm hơn."

Nếu dòng tiền và người dân tăng động lực, sự suy giảm vị thế của Hồng Kông với tư cách là một trung tâm kinh tế là không thể tránh khỏi.

Từng là một phần của "Bốn con hổ châu Á" cùng với Đài Loan, Hàn Quốc và Singapore, sức mạnh kinh tế của Hồng Kông hiện bị lu mờ bởi Trung Quốc đại lục đang phát triển nhanh chóng. Ngày nay, Hồng Kông chiếm ít hơn 3% tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc, giảm mạnh từ mức cao nhất 24% trước khi thành phố được trả lại cho Trung Quốc từ thời cai trị của Anh năm 1997. Quy mô kinh tế hiện tại của Hồng Kông nhỏ hơn Thượng Hải , Bắc Kinh hoặc Thâm Quyến.

Tuy nhiên, Hồng Kông vẫn có sự hiện diện như một trung tâm tài chính với thị trường vốn tự do. Số dư chưa thanh toán mới nhất của đầu tư trực tiếp nước ngoài - tính đến cuối năm 2018 - và đầu tư danh mục đầu tư - tính đến tháng 6 năm 2019 - giữa Hồng Kông và phần còn lại của thế giới là 4 nghìn tỷ USD. Con số tăng khoảng 30% từ cuối năm 2015.

Con số trên cao hơn của Trung Quốc đại lục ở mức 3,3 nghìn tỷ USD, và gấp 11 lần GDP của Hồng Kông, ít hơn 400 tỷ USD một chút.

Trung Quốc đại lục hạn chế rất nhiều đầu tư xuyên biên giới dưới sự kiểm soát vốn nghiêm ngặt. Tuy nhiên, khoảng 1 nghìn tỷ USD chảy giữa đại lục và Hồng Kông. Các doanh nghiệp ở Trung Quốc và các nơi khác trên thế giới đã đẩy mạnh đầu tư thông qua Hồng Kông. Nếu chức năng của thành phố là một trung tâm tài chính xấu đi, nó sẽ cản trở dòng chảy này.

Về lâu dài, nhiều khả năng Trung Quốc đại lục sẽ cảm thấy đau đớn nếu vị thế là trung tâm tài chính của Hồng Kông suy giảm, do ngày càng nhiều công ty ở Trung Quốc đại lục đang sử dụng Hồng Kông làm bước đệm để hoạt động ở nước ngoài.

Theo chính phủ của khu vực hành chính đặc biệt Hồng Kông, số lượng các công ty Trung Quốc đại lục có trụ sở khu vực tại Hồng Kông đã tăng gần gấp đôi sau 5 năm, tổng cộng là 216 vào năm 2019.

Nhiều công ty Trung Quốc, bao gồm Tập đoàn Alibaba và Tencent, được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán của Hồng Kông.

Nhưng thị trường tài chính đang có dấu hiệu bất ổn trong tương lai, với lãi suất đồng Đô la Hồng Kông tăng trong thị trường tiền ngắn hạn.

Lãi suất được cung cấp liên ngân hàng Hồng Kông ba tháng, hay HIBOR, lãi suất chuẩn, đã tăng lên khoảng 1,35% vào cuối tháng 5. Mức chênh lệch của nó đối với Tỷ giá liên ngân hàng Luân Đôn, hay LIBOR, đã mở rộng lên khoảng 1 điểm phần trăm, lớn nhất kể từ năm 1999.

Một đại lý ngoại hối ở Hồng Kông cho biết, ngoài việc nới lỏng tiền tệ của Hoa Kỳ, những lo ngại về việc rút vốn từ Hồng Kông cũng là một lý do khiến HIBOR tăng.

Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố các lệnh trừng phạt đối với Hồng Kông nhằm đáp trả quyết định của Trung Quốc thực thi luật an ninh quốc gia Hồng Kông. Chính sách của Hoa Kỳ đã được giải thích là rủi ro cho thị trường tài chính.

Các biện pháp trừng phạt tài chính đối với Hồng Kông, như đình chỉ chuyển đổi đồng USD sang Đô la Hồng Kông, được gọi là "lựa chọn hạt nhân" trong số các chuyên gia. Nhiều người nghĩ rằng đó là những lựa chọn không thể thực hiện được, bởi vì tác động đối với nền kinh tế thế giới sẽ là quá lớn.

Mặt khác, "Hồng Kông bây giờ ở trên chiến tuyến của cuộc chiến tranh lạnh kinh tế Hoa Kỳ-Trung Quốc, "theo Toru Kurata, giáo sư tại Đại học Rikkyo của Nhật Bản.

Paul Chan, thư ký tài chính của Hồng Kông, đã đề cập đến một tình huống khẩn cấp tiềm ẩn và nói rằng lãnh thổ này sẽ bảo đảm USD bằng cách sử dụng thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, ngân hàng trung ương và tiếp tục chốt tiền tệ vào đồng USD.

Trong khi đó, một cảm giác căng thẳng và không chắc chắn lặng lẽ đang treo trên thị trường tài chính của Hồng Kông.

Vinh Trang