Đào tạo nhân lực, giải quyết việc làm tại chỗ cho người lao động vùng dân tộc thiểu số

Cần quan tâm hơn nữa đến chính sách phát triển giáo dục, hỗ trợ giáo viên và học sinh ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi. Ảnh: TS

Phát triển nguồn nhân lực người dân tộc thiểu số còn bất cập

Nghị quyết này vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành trên cơ sở kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Theo Nghị quyết, giai đoạn 2021-2024, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản định hướng, chủ trương phát triển nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao. Trong thời gian gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành 04 nghị quyết chiến lược, trong đó đều xác định phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, là yếu tố then chốt để triển khai thành công các nghị quyết.

Trong giai đoạn 2021-2024, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 46.456 tỷ đồng đầu tư cho phát triển giáo dục, đào tạo, đồng thời, bố trí kinh phí thông qua các Chương trình mục tiêu quốc gia và nhiều chương trình, đề án khác; đầu tư cho nghiên cứu khoa học, bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục. Công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý và phát triển nguồn nhân lực có nhiều đổi mới, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng quy định, quan tâm hơn tới lao động nữ, lao động là người dân tộc thiểu số…

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt đạt được, kết quả giám sát cũng cho thấy cơ chế, chính sách đối với lĩnh vực giáo dục, đào tạo; thu hút, quản lý, sử dụng, trọng dụng nhân lực ở khu vực công lập và ngoài công lập; phát triển nguồn nhân lực người dân tộc thiểu số còn bất cập. Cơ chế tài chính cho phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa tương xứng với vai trò “đột phá chiến lược”. Đặc biệt, chính sách phát triển giáo dục, hỗ trợ giáo viên và học sinh ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn chưa được điều chỉnh, bổ sung kịp thời.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Trần Thị Hoa Ry cho rằng, hiện nay, lực lượng lao động đã qua đào tạo có tỷ lệ thấp trong nhóm dân tộc thiểu số, do đó, việc tiếp cận, cạnh tranh trong thị trường lao động còn hạn chế, chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. “Trong bối cảnh đó, các địa phương cần ưu tiên nâng cao tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đối với lao động là người dân tộc thiểu số; tiếp tục thể chế hóa đầy đủ và thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” – bà Trần Thị Hoa Ry nhấn mạnh.

Có chính sách đặc thù trong đào tạo, sử dụng lao động người dân tộc thiểu số tại chỗ

Từ kết quả giám sát, Nghị quyết Giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ một số nhóm nhiệm vụ giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Việc dạy nghề và giải quyết việc làm ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số cần tập trung vào những ngành, nghề phù hợp, gắn nhu cầu địa phương và thị trường lao động. Ảnh: TS

Trong đó, Nghị quyết yêu cầu, phát triển nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao phù hợp với định hướng phân bố dân cư; nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và nâng cao năng lực đào tạo một số trường đại học vùng Trung du và miền núi phía Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ… Có chính sách đặc thù trong đào tạo, sử dụng lao động là người dân tộc thiểu số tại chỗ. Đồng thời, tăng cường thực hiện chính sách thu hút nhân lực, đặc biệt là thu hút, luân chuyển cán bộ khoa học kỹ thuật, nhà giáo, bác sĩ, trí thức trẻ làm việc lâu dài hoặc ngắn hạn về cơ sở, các vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng biên giới.

Bên cạnh đó, cần quan tâm phát triển về chất lượng, quy mô, cơ cấu dân số, duy trì vững chắc mức sinh thay thế, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên. Nâng cao chất lượng dân số, tầm vóc và sức khỏe người dân. Chú trọng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, hướng tới thực hiện bao phủ chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế toàn dân…

Đặc biệt, về hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, Nghị quyết của Quốc hội yêu cầu: Xây dựng và triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo; Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển; khẩn trương nghiên cứu xây dựng Đề án mới, thay thế Đề án “Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số trong thời kỳ mới”.

Đánh giá cao những nội dung trong Nghị quyết về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho rằng, việc khẩn trương nghiên cứu, xây dựng đề án mới để thay thế đề án phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số trong thời kỳ mới là rất phù hợp và cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, nhất là khi chúng ta đã thực hiện kết thúc hoạt động của cấp huyện, đưa nhiệm vụ từ cấp tỉnh, cấp huyện về cho cấp xã. “Trong bối cảnh đó, ở cấp xã, cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số rất cần được quan tâm đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực” - ông Mẫn nhấn mạnh.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cũng cho biết, sắp tới Hội đồng Dân tộc sẽ phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, sẽ có những chuyên đề để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số để góp phần phát triển kinh tế - xã hội của vùng, thực hiện chủ trương gần dân, sát dân và phục vụ tốt hơn cho nhân dân.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đề xuất, cần quan tâm công tác đầu tư nguồn lực cho phát triển nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; gắn chất lượng đào tạo thực sự đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Việc dạy nghề và giải quyết việc làm ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số cần tập trung vào những ngành, nghề phù hợp, gắn nhu cầu địa phương và thị trường lao động; phát huy các cách làm tốt, sáng tạo ở địa phương, bảo đảm người dân tộc không chỉ được học, mà còn được làm, được phát triển lâu dài…

KIM AN