Đào tạo nhân sự ở start-up: Khi 'trường học' nằm ngay trong văn phòng

Trong thế giới khởi nghiệp, tốc độ thay đổi nhanh hơn bất kỳ giáo trình nào. Vì vậy, đào tạo nhân sự ở start-up hiếm khi được thực hiện theo mô hình “chuẩn”, mà mang tính thực chiến, linh hoạt và gắn liền với hành trình phát triển của từng cá nhân.

Nếu ở các tập đoàn lớn, đào tạo là quy trình có sẵn, có ngân sách, có người phụ trách, thì ở start-up, việc học diễn ra ngay trên bàn làm việc, trong từng cuộc họp, từng dự án, thậm chí trong cả những thất bại nhỏ mỗi ngày. Người học là nhân viên, còn “giảng viên” đôi khi chính là nhà sáng lập.

Tại Base.vn, một start-up cung cấp nền tảng quản trị doanh nghiệp, ban lãnh đạo từng chia sẻ: 6 tháng đầu tiên của mỗi nhân viên mới gần như là “khoảng thời gian bootcamp”. Họ không chỉ được đào tạo về kỹ năng chuyên môn, mà còn phải tham gia các buổi “sharing nội bộ” do chính đội ngũ sáng lập đứng lớp. Bài học thực tế từ những dự án thất bại, những thương vụ đàm phán trượt hay những lần điều chỉnh sản phẩm sai hướng… đều trở thành “giáo trình sống” giúp nhân viên hiểu sâu về sản phẩm và tư duy start-up.

Trong khi đó, Dat Bike - start-up sản xuất xe máy điện của nhà sáng lập Nguyễn Bá Cảnh Sơn - lại chú trọng đào tạo theo hướng chuyên môn hóa. Họ có hẳn chương trình “Graduate Engineer Trainee” kéo dài 12 tháng, kết hợp giữa học lý thuyết, thực hành và luân chuyển vị trí tại nhà máy. Với cách làm này, đào tạo trở thành công cụ xây dựng văn hóa sản phẩm và duy trì chất lượng thương hiệu.

Một chiến lược khác cũng được nhiều start-up sử dụng để tiết kiệm chi phí, chính là hình thức học online thông qua các nền tảng như Coursera, Udemy hay LinkedIn Learning. Tiêu biểu như Momo, start-up đã yêu cầu nhân viên dành 5 giờ/tuần để học online về an ninh mạng và AI. Họ thậm chí tích hợp gamification - biến việc học thành trò chơi với phần thưởng khiến nhân viên hứng thú hơn. Kết quả, Momo không chỉ giữ chân được đội ngũ IT giỏi, mà còn dẫn đầu thị trường ví điện tử Việt Nam.

Nhìn rộng hơn, chiến lược đào tạo nhân sự của start-up không nằm ở quy mô, mà ở tốc độ và khả năng linh hoạt thích ứng. Việc đào tạo cần đi kèm với chỉ số đo lường kết quả cụ thể. Trong đó, start-up nên sử dụng các KPI như tỷ lệ hoàn thành khóa học, thời gian hoàn thành khóa học… đồng thời cần tiếp thu phản hồi từ nhân viên để điều chỉnh chiến lược.

Trong bức tranh khởi nghiệp, công nghệ có thể sao chép, sản phẩm có thể cải tiến, nhưng văn hóa học tập và tinh thần tự đào tạo mới là tài sản bền vững nhất.

Đức Thọ