Đào tạo 'phi công trưởng' thế hệ mới cho nền kinh tế Việt Nam

Tại phiên đối thoại cấp cao Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Khai phóng tiềm năng - Kiến tạo tương lai Việt" diễn ra chiều 16/9, lãnh đạo các doanh nghiệp đầu ngành, chuyên gia kinh tế và đại diện tổ chức quốc tế có những kiến nghị, hiến kế nhiều giải pháp gỡ khó và thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính; Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Nguyễn Thanh Nghị; Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam dự diễn đàn.

Gỡ khó pháp lý cho sản phẩm mới, sáng tạo

Tại phiên đối thoại, ông Hoàng Mai Chung - Chủ tịch của Meey Land, Meey Group mong muốn Thủ tướng hãy bảo trợ cho doanh nghiệp trẻ về mặt pháp lý. Vì trong môi trường làm về đổi mới sáng tạo, một số quy định và luật vẫn chưa rõ ràng nên không thể có được giấy phép để hoạt động. Trong khi, để có được giấy phép phải điều chỉnh sản phẩm.

"Thay vì phát triển sản phẩm có tính mới, có tính khác biệt thì phải thay đổi sản phẩm trở về kiểu sản phẩm truyền thống gọi là “theo quy định của pháp luật”. Điển hình như mô hình sản phẩm liên quan đến dạng hệ sinh thái sản phẩm số, nếu quy định tách rời cơ sở dữ liệu thì sản phẩm mới được cấp phép là bất khả thi", ông Chung nói.

Chủ tịch Meey Group cũng đề xuất cho phép doanh nghiệp công nghệ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tự huy động vốn xã hội dưới dạng vốn cộng đồng và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Bởi, ngày nay mô hình gọi vốn cộng đồng theo cơ chế vốn và công nghệ đã sẵn sàng, nếu bó hẹp theo các quy định khắt khe, không có doanh nghiệp khởi nghiệp nào đáp ứng được, dễ làm mất đi cơ hội của các doanh nhân trẻ với ý tưởng táo bạo, đột phá.

"Chính phủ cần ủng hộ và tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể huy động vốn trên sàn chứng khoán với những điều kiện tối thiểu. Các bộ, ban ngành chuyên môn hãy sát sao hơn, gần doanh nghiệp hơn, lắng nghe nhiều hơn với định hướng hỗ trợ doanh nghiệp", ông Chung kiến nghị.

Ông Hoàng Mai Chung - Chủ tịch của Meey Land, Meey Group phát biểu tại chương trình.

Cần trung tâm chuyên sâu cho ngành cơ khí chế tạo

Ông Trịnh Tiến Dũng - Chủ tịch Tập đoàn Đại Dũng - đơn vị thực hiện mái vòm nặng hơn 24.000 tấn của Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Quốc gia trong thời gian kỷ lục vừa qua, cho biết, ngành cơ khí chế tạo - kết cấu thép là nền tảng của nền công nghiệp hiện đại.

Nêu ý kiến tại diễn đàn, ông Dũng cho rằng, để cơ khí thực sự trở thành trụ cột trong tiến trình công nghiệp hóa, cần đưa chiến lược đó đi vào thực tiễn một cách mạnh mẽ và đồng bộ hơn, tập trung vào các giải pháp then chốt.

Ông Dũng đề nghị Chính phủ xem xét nâng tầm từ “chiến lược” thành chương trình quốc gia, với mục tiêu, lộ trình và nguồn lực cụ thể, gắn trực tiếp với các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng tái tạo, hạ tầng giao thông, đô thị thông minh, công nghiệp xanh và chuyển đổi số.

Ông Trịnh Tiến Dũng - Chủ tịch Tập đoàn Đại Dũng phát biểu tại phiên đối thoại.

Bên cạnh Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, rất cần trung tâm chuyên sâu cho ngành cơ khí chế tạo, để doanh nghiệp - viện nghiên cứu - trường đại học cùng phát triển công nghệ lõi, tự động hóa, vật liệu mới và sản phẩm xanh, nhận chuyển giao hợp tác phát triển…

Theo ông Dũng, hiện có một số khu công nghiệp cơ khí, nhưng còn phân tán và thiếu gắn kết. Cần hình thành hệ sinh thái sản xuất cơ khí đồng bộ, kết nối thép – vật liệu – chế tạo - logistics - dịch vụ hỗ trợ, nhằm nâng tỷ lệ nội địa hóa, giảm chi phí và tăng sức cạnh tranh quốc tế.

Ngoài ra, các chương trình đào tạo nghề đã có, nhưng cần mở rộng theo chuẩn quốc tế, gắn trực tiếp với nhu cầu doanh nghiệp, để chuẩn bị đội ngũ kỹ sư và công nhân lành nghề cho giai đoạn công nghiệp 4.0 và chuyển đổi xanh.

Những "nút thắt" cần gỡ để nâng tầm nông sản Việt

Tại phiên đối thoại, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Tập đoàn Nafoods, doanh nghiệp số 1 thế giới về sản phẩm chanh leo cô đặc, đã xuất khẩu hơn 70 quốc gia đã nêu những "nút thắt" cần tháo gỡ, để nâng tầm giá trị nông sản Việt.

Theo ông, ngành nông sản chế biến của Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những trụ cột xuất khẩu, với kim ngạch hàng chục tỷ USD và sản phẩm có mặt tại hơn 170 quốc gia.

Tuy nhiên, phần lớn hàng xuất khẩu vẫn ở dạng thô, gia công, giá trị gia tăng còn hạn chế, khiến sức cạnh tranh quốc tế chưa xứng tầm. Đây là thách thức lớn nếu chúng ta muốn đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế biến nông sản bền vững của thế giới.

Theo ông Hùng, ngành đang gặp bốn nút thắt lớn, đó là chi phí logistics và hạ tầng kho lạnh còn yếu, làm đội giá thành; thủ tục CO, VAT, hoàn thuế phức tạp, gây chậm tiến độ.

Bên cạnh đó, nông sản Việt thực sự thiếu thương hiệu quốc gia mạnh, liên kết doanh nghiệp - nông dân - viện trường còn lỏng lẻo; khung thể chế về nông nghiệp xanh, tín chỉ carbon và truy xuất số chưa hoàn thiện, khiến nông sản Việt khó đạt chuẩn quốc tế.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Nafoods đề xuất giải pháp tới Thủ tướng Chính phủ.

Để tháo gỡ những vướng mắc đó, Chủ tịch Nafoods kiến nghị và đề xuất đầu tư phát triển hạ tầng logistics xanh và kho lạnh thông minh tại vùng nguyên liệu; Nhà nước lo hạ tầng “cứng”, doanh nghiệp lo hạ tầng “mềm”; đồng tài trợ xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu quốc gia cho các ngành hàng chủ lực như chanh leo, xoài, cà phê, gạo…

“Đặc biệt, cần hoàn thiện thể chế về thuế, đất đai, nông nghiệp xanh, tạo cơ chế tín chỉ carbon, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Xây dựng chiến lược quốc gia về nông sản chế biến, với các khu nông nghiệp công nghệ cao, tích hợp logistics, công nghệ số và đổi mới sáng tạo”, ông Hùng nói.

Phát triển "phi công trưởng" thế hệ mới cho nền kinh tế

Phát biểu tại phiên đối thoại, ông Trần Bằng Việt - Founder & CEO Dong A Solutions cho biết, trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, hình ảnh “phi công trưởng” được ví như người doanh nhân dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua những tầng mây thử thách để chinh phục những đường bay dài của thị trường.

Nếu phi công cần bản lĩnh, kỹ năng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng để điều khiển con tàu an toàn, thì doanh nhân cũng cần tri thức, tầm nhìn và năng lực quản trị để lèo lái tổ chức phát triển bền vững.

Từ cách nhìn này, ông Việt nhấn mạnh đến yêu cầu cấp thiết trong việc đào tạo thế hệ “phi công trưởng” mới cho nền kinh tế Việt Nam, với các hoạt động xây dựng quỹ học bổng CEO Việt, chương trình đào tạo 10.000 CEO thuyền trưởng tương lai.

Cùng đó, cần nâng cấp động cơ quản trị, xây dựng bộ chỉ số tự đánh giá mạnh - yếu, áp dụng các chuẩn mực về phát triển bền vững... cho các doanh nghiệp ngay từ sớm.

Khi một người thành công, cả đất nước thành công. Đặc biệt, chúng ta có thể kéo dài đường bay bằng các liên minh nội lực số để kết nối dữ liệu, kết nối công nghệ, cùng các quỹ đầu tư mạo hiểm để trở thành nhiên liệu cất cánh, bay xa hơn.

Châu Linh - Xuân Tùng - Ảnh: Trọng Quân