Đặt công dân vào trung tâm của cuộc cách mạng số

100% số hóa, 0% quan liêu

Dịch vụ mới nhất được số hóa vào cuối năm 2024 là ly hôn, một quá trình phức tạp và nhạy cảm về mặt cảm xúc giờ đây cũng được hỗ trợ bằng công cụ kỹ thuật số để trở nên hiệu quả. Bằng cách đưa dịch vụ này trực tuyến, Estonia đã chứng minh khả năng đổi mới của mình ngay cả trong những lĩnh vực đòi hỏi sự tinh tế và cẩn thận. Các cặp đôi hiện có thể nộp đơn trực tuyến, truy cập các biểu mẫu đã điền sẵn và hoàn tất thủ tục ly hôn với ít căng thẳng nhất. Kể từ khi ra mắt, 53% đơn xin ly hôn đã được nộp trực tuyến, phản ánh tính hiệu quả và tiện lợi của dịch vụ. Ngoài vấn đề ly hôn, quản trị số của Estonia cũng được áp dụng đáng kể, với 85% đăng ký khai sinh và 56% đơn xin kết hôn hiện được hoàn tất bằng kỹ thuật số.

"Việc số hóa ly hôn phản ánh cam kết của Estonia trong việc làm cho ngay cả những sự kiện phức tạp nhất trong cuộc sống cũng trở nên đơn giản và dễ tiếp cận hơn. Không chỉ là về công nghệ; mà còn là về việc tạo ra các dịch vụ đáp ứng nhu cầu của mọi người trong ngay cả ở những thời điểm khó khăn trong cuộc sống", Enel Pungas, Trưởng phòng Dữ liệu Dân số tại Bộ Nội vụ Estonia cho biết.

“100% số hóa là về hiệu quả và tối đa hóa tài nguyên. Là một quốc gia nhỏ, Estonia đã tạo ra một xã hội số với lợi thế cạnh tranh rõ ràng và chuẩn mực toàn cầu. Bằng cách liên tục phát triển và cải thiện các dịch vụ, ngay cả đối với những khoảnh khắc khó khăn nhất của cuộc sống như ly hôn, Estonia chứng minh rằng một quốc gia số thực sự đẳng cấp thế giới ưu tiên sự tin tưởng, minh bạch và tiện lợi cho mọi người” – Sandra Särav, thuộc Bộ Kinh tế và Truyền thông Estonia cho biết khi phát động chiến dịch 100% số hóa, 0% quan liêu.

Nguồn: ITN

0% quan liêu nhấn mạnh cam kết của Estonia trong việc loại bỏ các rào cản không cần thiết bằng các giải pháp kỹ thuật số thông minh, liền mạch. Với tất cả các dịch vụ của Chính phủ hiện đang trực tuyến, công dân và doanh nghiệp có thể tương tác với nhà nước một cách nhanh chóng, an toàn và hiệu quả, tiết kiệm thời gian và giảm căng thẳng. Cách tiếp cận này loại bỏ thủ tục hành chính cũ để ủng hộ các hệ thống minh bạch, dễ sử dụng, tập trung vào sự tiện lợi và khả năng tiếp cận. Mô hình quản trị kỹ thuật số của Estonia cho thấy cách các dịch vụ công có thể trao quyền cho công dân thay vì kìm hãm họ bằng bộ máy quan liêu không cần thiết.

Tính hiệu quả, tính kinh tế và tăng cường sự tham gia

Những lợi ích về hiệu quả hành chính thật đáng kinh ngạc. Công dân chỉ mất không quá 15 phút cho các công việc thường nhật như nộp thuế hoặc đăng ký giấy khai sinh cho trẻ sơ sinh - các quy trình mất nhiều ngày ở các nước khác. Ngành y tế là một ví dụ điển hình: 99% đơn thuốc được kê online, và bệnh nhân có thể truy cập hồ sơ của mình trực tuyến, giảm thời gian tư vấn và sai sót. Tất cả những chi phí hành chính cắt giảm được nhờ các dịch vụ trực tuyến đã giúp Estonia tiết kiệm hơn 2% GDP hàng năm.

Về mặt kinh tế, chính phủ điện tử đã đưa Estonia trở thành một trung tâm công nghệ. Các công ty khởi nghiệp như Skype và Bolt đã bị thu hút bởi môi trường thân thiện với kỹ thuật số của nước này. Chương trình e-Residency (cư trú trực tuyến) đã thúc đẩy hơn 20.000 doanh nghiệp mở trụ sở ở Estonia, từ đó tăng cường đầu tư nước ngoài và tạo ra việc làm. Giáo dục cũng phát triển mạnh mẽ trên nền tảng số với 95% trường học sử dụng nền tảng điện tử để chấm điểm và giao tiếp giữa phụ huynh và giáo viên. Cũng nhờ chính hệ thống e-Shool hiệu quả này, hoạt động dạy và học từ xa của Estonia không bị gián đoạn trong giai đoạn Covid-19.

Bên cạnh đó, hệ thống bỏ phiếu điện tử cùng với các cổng tương tác giữa công dân và chính quyền đã giúp tăng cường sự tham gia của công dân vào hoạt động chính trị. Trong cuộc bầu cử năm 2023, 51% số phiếu đã được bỏ trực tuyến, tăng cường khả năng tiếp cận cho cử tri từ xa và giới trẻ. Tỷ lệ cử tri đi bầu đã tăng đều đặn, phản ánh niềm tin vào sự an toàn của hệ thống bầu cử - một sự tương phản rõ rệt với những lo ngại toàn cầu về việc tấn công bầu cử.

Cuối cùng, một trong những lợi ích lớn nhất mà hệ sinh thái số mang lại cho Estonia đó là sự tin tưởng của người dân vào chính quyền ngày càng được củng cố. Khi tất cả các dịch vụ công đều trở nên thuận tiện, công khai, minh bạch, chính phủ điện tử đã trở thành cánh tay nối dài của dân chủ.

Không có hệ thống nào hoàn hảo

Không có hệ thống nào là hoàn hảo và trên thực tế, Estonia cũng đối mặt với những thách thức điển hình khác của kỷ nguyên số, nổi bật là mối đe dọa an ninh mạng, điển hình là cuộc tấn công mạng năm 2007 đã làm tê liệt cơ sở hạ tầng. Để đối phó, Estonia đã thành lập Trung tâm phòng thủ mạng, đồng thời triển khai các bản sao lưu blockchain cho dữ liệu quan trọng. Ngày nay, các hệ thống của Estonia được trải qua các “kiểm tra sức khỏe kỹ thuật số” định kỳ để ngăn chặn mọi nguy cơ.

Một thách thức khác là khoảng cách số vẫn tồn tại trong các nhóm dân số cao tuổi. Mặc dù các sáng kiến như điểm truy cập internet công cộng và các chương trình nâng cao kỹ năng số nhằm thu hẹp khoảng cách, nhưng có khoảng 5% dân số thuộc nhóm người cao tuổi vẫn ngại ngần tiếp cận với dịch vụ số và công nghệ mới.

Ngoài ra, quyền riêng tư dữ liệu cũng vẫn là mối quan tâm hàng đầu. Để xóa bỏ mối lo ngại của người dân, Chính phủ đã thúc đẩy thông qua các đạo luật bảo vệ quyền bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt, trong đó yêu cầu tính minh bạch trong quản lý thông tin: công dân có thể theo dõi ai đã truy cập dữ liệu của họ.

Hành trình chính phủ điện tử của Estonia chứng minh rằng với tầm nhìn kỹ thuật số và hạ tầng vững chắc, bộ máy hành chính có thể được chuyển đổi thành một lực lượng hiệu quả. Bằng cách đặt công dân vào trung tâm của cuộc cách mạng số, Estonia không chỉ đơn giản hóa dịch vụ mà còn định nghĩa lại nền dân chủ cho kỷ nguyên số. Khi các quốc gia trên toàn thế giới đối mặt với việc phục hồi sau đại dịch, kế hoạch của Estonia mang đến một tầm nhìn hấp dẫn: một Chính phủ an toàn, minh bạch và luôn trong tầm tay bạn.

Linh Anh