Dấu ấn Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2020-2025: Vực dậy và kiến tạo bản sắc mới cho du lịch

Giữa muôn vàn khó khăn, ngành du lịch – một trong những ngành kinh tế mũi nhọn – đã có bước chuyển mình ngoạn mục, đi từ điểm tê liệt do đại dịch đến sự phục hồi mạnh mẽ và kiến tạo những giá trị phát triển mới.

Từ “đóng băng” đến những chính sách nhân văn

Bước vào nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI (2020-2025), ngành du lịch Thành phố đối mặt với thử thách lịch sử mang tên COVID-19. “Cơn bão” này gần như làm tê liệt mọi hoạt động.

Năm 2020, trên mỗi góc phố của khu vực trung tâm Thành phố dường như đã vơi bớt đi những bước chân của du khách quốc tế. Tại các sân bay hay bến cảng vốn nhộn nhịp thường ngày cũng bỗng trở nên tĩnh lặng. Những con đường sầm uất giao thương như Đồng Khởi, Nguyễn Trãi hoặc “phố Tây” Bùi Viện, chợ Bến Thành cũng chìm trong yên ắng chưa từng có.

Hình ảnh chợ Bến Thành hoang vắng trong thời điểm năm 2020, khi dịch COVID-19 đang âm ỉ bùng phát tại TP.HCM.

Một quán ăn trên phố Bùi Viện vắng khách vì ảnh hưởng dịch.

Thực tiễn cho thấy, các đợt bùng phát dịch đã khiến lượng khách quốc tế và nội địa sụt giảm sâu. So với năm 2019, năm 2020 TP.HCM chỉ đón 1,3 triệu lượt khách quốc tế (giảm 84,8%) và 15 triệu lượt khách nội địa (giảm 54%). Tổng thu du lịch chỉ đạt khoảng 84.500 tỷ đồng, giảm 40%. Đỉnh điểm là đợt bùng phát kéo dài từ cuối tháng 4 đến tháng 10 năm 2021 đã khiến toàn bộ hệ sinh thái du lịch “đóng băng”, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế và an sinh xã hội.

Trong bối cảnh đó, Đảng bộ và chính quyền TP.HCM đã thể hiện vai trò lãnh đạo quyết liệt và tinh thần nhân văn sâu sắc. Với quan điểm xuyên suốt “lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm” và tinh thần “quyết không để ai bị bỏ lại phía sau”, một loạt giải pháp chiến lược đã được ban hành.

Thành phố đã triển khai quyết liệt Nghị định 41/2020/NĐ-CP, cho phép doanh nghiệp lùi thời điểm nộp thuế và tiền thuê đất, giúp họ có thêm dòng tiền duy trì hoạt động. Đồng thời, Nghị quyết 12/2021/NQ-HĐND được ban hành để miễn, giảm lệ phí cho các đối tượng bị ảnh hưởng. Đặc biệt, dựa trên Nghị quyết 68/NQ-CP của Chính phủ, TP.HCM đã mạnh dạn mở rộng các gói hỗ trợ trong Nghị quyết 09/2021/NQ-HĐND, không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp mà còn cả hướng dẫn viên du lịch và người lao động tự do. Song song đó, ngành ngân hàng triển khai Thông tư 01/2020/TT-NHNN về cơ cấu lại nợ, được xem là chiếc “phao cứu sinh” giúp hàng ngàn doanh nghiệp tránh khỏi bờ vực phá sản.

Tại kỳ họp thứ 19, Hội đồng nhân dân TP.HCM khóa IX đã có nghị quyết về một số chế độ chính sách chi cho phòng chống dịch trên địa bàn thành phố.

Các chính sách này đã nhận được sự ghi nhận từ cộng đồng doanh nghiệp. Đại diện Công ty Lữ hành Saigontourist chia sẻ, các gói hỗ trợ không chỉ có ý nghĩa vật chất mà còn là sự động viên tinh thần to lớn. Bà Nguyễn Thị Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP.HCM, cũng đánh giá cao chính sách cơ cấu lại nợ, cho rằng đây là điểm tựa quan trọng giúp doanh nghiệp có khả năng trả nợ tốt hơn. Cùng với đó, sự chủ động lắng nghe, đối thoại của Sở Du lịch đã cho thấy một chính quyền cầu thị, luôn đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp.

Chủ động kiến tạo thị trường trong “bình thường mới”

Từ quý IV/2021, TP.HCM quyết tâm chuyển sang trạng thái “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch COVID-19” để mở cửa lại nền kinh tế. Bài toán đặt ra là làm thế nào để khởi động lại thị trường một cách an toàn và hiệu quả.

Bám sát Kế hoạch số 2596/KH-UBND, UBND Thành phố đã giao Sở Du lịch chủ trì xây dựng các sản phẩm du lịch mới, độc đáo, tập trung vào thị trường nội địa. Chỉ đạo này đã tạo ra một cú hích mạnh mẽ, để ngành du lịch chuyển từ thế phòng ngự sang chủ động sáng tạo. Chiến dịch truyền thông “TP.HCM chào đón bạn – Welcome to Ho Chi Minh City” được triển khai rộng khắp từ tháng 4/2022, góp phần xây dựng lại hình ảnh một điểm đến “An toàn - Sống động - Cởi mở - Tràn đầy hứng khởi”.

Hình ảnh chiến dịch được đăng tải trên trang điện tử Visit HCMC của Trung tâm Xúc tiến Du lịch TP.HCM.

Một loạt sản phẩm du lịch mới, khai thác sâu giá trị bản địa đã ra đời. Tiêu biểu là tour “Ngắm Sài Gòn từ trên cao” bằng trực thăng, các tour đường thủy trên sông Sài Gòn, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè được làm mới với nội dung kể chuyện lịch sử, hay tour “Biệt động Sài Gòn” tái hiện ký ức hào hùng tại các di tích bí mật đã gây ấn tượng mạnh mẽ.

Phóng viên báo đài di chuyển lên trực thăng trải nghiệm buổi bay thử tour "Ngắm Sài Gòn từ trên cao" do Sở Du lịch TP.HCM tổ chức.

Bên cạnh đó, mô hình du lịch cộng đồng tại đảo Thiềng Liềng cũng được nghiên cứu triển khai, giúp bà con diêm dân có thêm kế sinh nhai.

Hình ảnh một điểm tham quan tại Thiềng Liềng vào tháng 10/2024. Đây vốn là một vựa muối của diêm dân trên đảo, trong mùa mưa, do điều kiện không thuận lợi để làm muối sẽ được dùng làm điểm tham quan, hướng dẫn du khách cách làm muối truyền thống.

Song song đó, TP.HCM phát huy vai trò “đầu tàu” khi khởi xướng các chương trình liên kết vùng với Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ, và sau đó mở rộng ra cả nước. Sự quyết liệt này không chỉ giúp doanh nghiệp có thêm sản phẩm mà còn góp phần phục hồi ngành du lịch cả nước, khẳng định vị thế trung tâm của TP.HCM.

Kiến tạo bản sắc mới và động lực từ cơ chế đặc thù

Quán triệt chủ trương phát triển du lịch theo chiều sâu, giàu bản sắc, hệ thống chính trị Thành phố đã nỗ lực khoác lên ngành du lịch một chiếc áo mới. Điểm nhấn rực rỡ nhất là việc tôn vinh giá trị đô thị ven sông qua Lễ hội Sông nước TP.HCM. Ra đời từ Kế hoạch số 2797/KH-UBND ngày 05/7/2023, lễ hội nhanh chóng trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa thương hiệu, là đòn bẩy thúc đẩy kinh tế ven sông.

Sân khấu nghệ thuật ấn tượng tại Lễ hội Sông nước TP.HCM.

Chương trình “Mỗi quận, huyện một sản phẩm du lịch đặc trưng” theo Kế hoạch số 2730/KH-UBND cũng tạo ra một cuộc cách mạng trong tư duy, biến mỗi địa phương thành một điểm đến hấp dẫn với câu chuyện riêng. Cùng với đó, Đề án phát triển kinh tế ban đêm được phê duyệt qua Quyết định số 2673/QĐ-UBND đã mở ra hành lang pháp lý để xây dựng thương hiệu một “Thành phố không ngủ”.

Đặc biệt, Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội với 44 cơ chế đặc thù đã trở thành động lực phát triển mới. Thành phố đã khẩn trương biến “cơ chế” thành “cơ hội”, tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư quy mô lớn, nghiên cứu áp dụng mô hình đối tác công-tư (PPP) để hồi sinh các di sản văn hóa, kiến trúc, cũng như đẩy nhanh thủ tục cho các siêu dự án như đô thị du lịch biển Cần Giờ hay các dự án theo mô hình TOD dọc tuyến metro nhằm kiến tạo những sản phẩm du lịch tầm vóc quốc tế.

Dự án Khu đô thị lấn biển Cần Giờ không chỉ là khu đô thị đơn thuần mà được định vị là một thành phố sinh thái - thông minh - nghỉ dưỡng - dịch vụ tiêu chuẩn quốc tế.

Những nỗ lực toàn diện và tầm nhìn chiến lược đó đã mang lại “quả ngọt”, đưa ngành du lịch TP.HCM không chỉ phục hồi mà còn tăng trưởng mạnh mẽ, tiếp tục khẳng định vị thế là ngành kinh tế mũi nhọn.

Minh chứng rõ nét nhất là sự khởi sắc của các chỉ số du lịch. Trong năm 2024, ngành du lịch Thành phố đã đón gần 5 triệu lượt khách quốc tế và khoảng 35 triệu lượt khách nội địa, tổng thu du lịch ước đạt trên 160.000 tỷ đồng, gần như quay trở lại mức của năm 2019 “hoàng kim”.

Đà tăng trưởng này tiếp tục được duy trì mạnh mẽ trong những tháng đầu năm 2025. Theo thống kê, chỉ trong 7 tháng đầu năm, TP.HCM đã đón khoảng 3 triệu lượt khách quốc tế và 21 triệu lượt khách nội địa, cho thấy tín hiệu rất lạc quan về việc hoàn thành và vượt các chỉ tiêu của năm.

Đông đảo du khách và người dân đi dạo, tham quan khu phố đi bộ Nguyễn Huệ - Lê Lợi trong dịp Tết Nguyên đán 2024.

Những con số biết nói này không chỉ cho thấy sự phục hồi đơn thuần, mà còn là kết quả của một quá trình tái cơ cấu và làm mới sản phẩm du lịch một cách bài bản.

Những “quả ngọt” đó là bằng chứng thuyết phục cho một nhiệm kỳ hành động của một tập thể lãnh đạo không chỉ có tầm nhìn chiến lược mà còn đầy bản lĩnh, sáng tạo trong tổ chức thực hiện. Tất cả là sự cụ thể hóa sống động cho quyết tâm chính trị của Đảng bộ Thành phố, nhằm xây dựng một thương hiệu du lịch bền vững, xứng tầm vị thế của một đô thị năng động, sáng tạo và nghĩa tình.

Nguyễn Bảo