Dấu ấn kinh tế thế giới tuần 24-30/8/2025: Chiến tranh thương mại âm ỉ nóng, 'cửa' hạ lãi suất Fed đã rộng hơn

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) tiếp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại Nhà Trắng ngày 25/8/2025 - Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào tháng 9 tăng lên, dù tốc độ lạm phát còn cách xa mục tiêu 2%.

Dưới đây là một số thông tin kinh tế chính trong tuần từ ngày 24-30/8/2025 do VnEconomy điểm lại:

Phần lớn các kế hoạch thuế quan của Tổng thống Trump bị tòa án phúc thẩm bác bỏ

Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ ngày 29/8 đã ra phán quyết rằng đạo luật mà ông Trump viện dẫn để áp các kế hoạch thuế quan trên diện rộng, bao gồm thuế quan đối ứng, thực ra không trao cho ông thẩm quyền áp các thuế quan đó.

Tòa phúc thẩm cho biết hiệu lực của phán quyết này sẽ được hoãn tới ngày 14/10 để cho chính quyền ông Trump có thời gian kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Phản hồi phán quyết này, ông Trump chỉ trích tòa phúc thẩm là “cực kỳ thiên vị” và khẳng định rằng Tòa án Tối cao sẽ đưa ra một phán quyết có lợi cho ông.

Canada nhượng bộ Mỹ, nhưng vẫn chưa được Mỹ hạ thuế quan

Tuần này, ông Dominic LeBlanc - Bộ trưởng phụ trách quan hệ thương mại của Canada với Mỹ - đã dẫn đầu một phái đoàn đến Washington sau khi Ottawa loại bỏ các biện pháp trả đũa thuế quan đối với nhiều tỷ USD hàng hóa Mỹ nhằm xoa dịu ông Trump và đạt một thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Nhưng cuối cùng, đoàn đã về nước mà không có thỏa thuận thương mại nào. Giới chức Canada tiết lộ với tờ báo Financial Times rằng họ không còn kỳ vọng Tổng thống Trump sẽ dỡ bỏ toàn bộ thuế quan đối với nước này.

Ông Trump dọa áp thuế quan 200% đối với Trung Quốc dù đàm phán vẫn tiếp tục

Ngày 25/8, ông Trump cảnh báo có thể áp thuế quan cao hơn đối với hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm. “Họ phải cung cấp nam châm cho chúng tôi, nếu họ không cung cấp nam châm, thì chúng tôi phải áp thuế 200% hoặc gì đó”, ông Trump nói với các nhà báo. Lời cảnh báo này của ông chủ Nhà Trắng làm lung lay thỏa thuận đình chiến thương mại mong manh giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, các cuộc thảo luận thương mại Mỹ - Trung vẫn tiếp tục. Chính phủ Mỹ cho biết Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương sẽ tới Washington và có cuộc gặp các cấp phó của Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và một số quan chức Bộ Tài chính Mỹ tại Washingon vào cuối tuần này.

Ông Trump sa thải một thống đốc Fed

Trong một động thái chưa từng có tiền lệ, ông Trump sa thải một thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed là bà Lisa Cook - người bị ông cáo buộc là vi phạm các quy định trong hồ sơ vay thế chấp nhà. Bà Cook đã kiện Tổng thống lên tòa án liên bang, cho rằng ông không có thẩm quyền sa thải bà. Vụ kiện đang chờ tòa án xử lý, và có thể sẽ được đẩy tới Tòa án Tối cao.

Việc sa thải một thống đốc Fed nằm trong chiến dịch gây sức ép của ông Trump nhằm buộc Fed hạ lãi suất. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed Jerome Powell vẫn giữ quan điểm chỉ đưa ra quyết định lãi suất dựa trên các số liệu kinh tế Mỹ.

Thỏa thuận thương mại Mỹ - Nhật vẫn chưa được thực thi

Nhà đàm phán thương mại cấp cao nhất của Nhật Bản, Bộ trưởng phụ trách phục hồi kinh tế Ryosei Akazawa, đã hủy kế hoạch công du Mỹ trong tuần này vì vẫn còn một số điểm cần giải quyết ở cấp công tác trước khi tiến hành đàm phán ở cấp bộ trưởng - hãng thông tấn Nhật Kyodo đưa tin ngày 28/8.

Mỹ và Nhật Bản đã đạt thỏa thuận thương mại vào tháng 7, nhưng tới nay thỏa thuận vẫn chưa được thực thi. Phía Mỹ đã làm rõ không cộng dồn thuế đối ứng 15% vào các mức thuế quan trước đây, nhưng vẫn chưa sửa đổi sắc lệnh điều hành về vấn đề này. Ngoài ra, Nhật Bản đặc biệt sốt ruột vì thuế quan của Mỹ đối với ô tô và linh kiện ô tô Nhật vẫn là 27,5%.

Thuế quan trừng phạt của Mỹ có hiệu lực, Ấn Độ vẫn cứng rắn

Ngày 27/8, Mỹ chính thức áp thuế quan 50% lên hàng hóa Ấn Độ, gồm thuế đối ứng 25% và mức thuế 25% trừng phạt việc Ấn Độ mua dầu Nga. Nhưng bất chấp sức ép của Mỹ, Ấn Độ chưa hề đưa ra tín hiệu nào cho thấy sẽ giảm hoặc dừng mua dầu Nga. Thậm chí, trong lúc đang bế tắc với Mỹ, các quan chức cấp cao của Ấn Độ đã có một loạt chuyến thăm Nga thời gian gần đây, cho thấy New Delhi và Moscow đang xích lại gần hơn.

Miễn trừ thuế quan “de minimis” của Mỹ chính thức chấm dứt

Bắt đầu từ ngày 29/8, Chính phủ Mỹ chấm dứt chế độ miễn trừ “de minimis” - quy định miễn thuế quan đối với những gói hàng nhỏ, có trị giá từ 800 USD trở xuống, nhập cảnh vào Mỹ.

Việc đánh thuế quan đối với các gói hàng nhỏ được dự báo sẽ ảnh hưởng đến các nhà bán hàng giảm giá, như Amazon Haul và TikTok Shop, cũng như các chợ trực tuyến Etsy và Shopify. Việc Mỹ áp dụng miễn trừ thuế quan cho các gói hàng nhỏ đã được các công ty thương mại điện tử bán hàng giá rẻ như Shein và Temu tận dụng triệt để trong những năm qua, đưa một lượng hàng hóa lớn vào Mỹ mà không bị đánh thuế.

Lạm phát Mỹ nóng lên, nhưng khả năng Fed hạ lãi suất đang cao

Theo báo cáo ngày 29/8 từ Bộ Thương mại Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi - thước đo không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm, đồng thời là dữ liệu lạm phát quan trọng nhất đối với Cục Dự trữ Liên bang (Fed) - tăng 2,9% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này phù hợp với dự báo, dù cao hơn mức tăng của tháng 6 và cao nhất kể từ tháng 2.

PCE toàn phần tháng 7 tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước, cùng đều phù hợp với dự báo.

Mặc dù lạm phát có chiều hướng gia tăng, thị trường vẫn đặt cược nhiều vào khả năng Fed cắt giảm lãi suất vào tháng tới. Sau khi báo cáo được công bố, thị trường lãi suất tương lai vẫn đặt cược khả năng hơn 86% Fed hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 9 - theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn giao dịch CME. Hồi cuối tháng 7, khả năng này là dưới 70%.

Hàn Quốc cam kết đầu tư thêm vào Mỹ

Trong chuyến thăm của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung vào tuần này, Hàn Quốc cam kết tổng số vốn đầu tư mới khoảng 150 tỷ của các công ty Hàn Quốc rót vào Mỹ. Cùng với đó, Korean Air công bố đơn hàng mua 103 máy bay Boeing, đánh dấu đơn hàng lớn nhất trong lịch sử của hãng hàng không Hàn Quốc này. Trước đó, trong thỏa thuận thương mại Mỹ - Hàn đạt được vào cuối tháng 7, Hàn Quốc đã cam kết sẽ đầu tư 350 tỷ USD vào Mỹ.

Tuy nhiên, sau cuộc gặp với ông Lee tại Nhà Trắng vào ngày 25/8, ông Trump tuyên bố thỏa thuận thương mại trong đó Mỹ áp thuế quan 15% lên hàng hóa Hàn Quốc sẽ không thay đổi.

Dự báo tăng trưởng kinh tế Nga 2025 bị cắt giảm

Trong một cuộc họp chính phủ tại Điện Kremlin ngày 27/8, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết tăng trưởng kinh tế của Nga năm 2025 được dự báo sẽ giảm xuống còn 1,5%. Con số này thấp hơn nhiều so với mức dự báo 2,5% trước đó do lãi suất cao kìm hãm nhu cầu vay của doanh nghiệp và người dân.

Do lạm phát tăng cao vì chi tiêu quân sự tăng trong bối cảnh chiến tranh Nga - Ukraine, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) phải tăng lãi suất lên 21% vào tháng 10 năm ngoái, mức cao nhất kể từ năm 2003. Tháng 6 năm nay, CBR hạ lãi suất xuống còn 20%, sau đó tiếp tục giảm còn 18% vào tháng 7. Tuy nhiên, nền kinh tế Nga vẫn đang chịu tác động lớn bởi lãi suất cao và thiếu lao động.

An Huy