Dấu ấn một nhiệm kỳ (bài 6)

Bài 1: Công tác tham mưu đề xuất sáng tạo, hiệu quả

Bài 2: Xây dựng tổ chức biên chế BĐBP theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả

Bài 3: Sự chuyển biến tích cực trong công tác huấn luyện và xây dựng đơn vị chính quy, vững mạnh toàn diện

Bài 4: Chung tay xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển

Bài 5: Linh hoạt, sáng tạo trong đấu tranh phòng chống tội phạm

Bài 6: Cầu nối ý Đảng, lòng dân để dân tin Đảng, Đảng ở trong dân

Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta có nhiều chủ trương, chính sách tập trung nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển đảo. Tuy nhiên, do những yếu tố tự nhiên, xã hội, nơi đây địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, nên đây vẫn là vùng kinh tế-xã hội chậm phát triển, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn.

Chính vì vậy, là lực lượng đứng chân nơi biên giới, biển đảo của Tổ quốc, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng chủ động, tích cực tham gia củng cố, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế-xã hội, triển khai các chương trình, mô hình giúp dân xóa đói giảm nghèo.

Cán bộ Đồn Biên phòng Đức Long, BĐBP Cao Bằng dạy học cho con nuôi của đơn vị. Ảnh: An nhiên

Ngay từ khi mới thành lập, để hoàn thành sứ mệnh xây dựng, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia mà Đảng, nhân dân giao phó, BĐBP đã triển khai lực lượng trên các tuyến biên giới, thực hiện 3 bám: “bám dân, bám địa bàn, bám chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các quy định của địa phương”, 4 cùng: “cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc”, vừa tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và trực tiếp tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giúp dân lao động sản xuất, ổn định đời sống.

Hàng loạt các chỉ thị, nghị quyết cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về triển khai thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế-xã hội ở khu vực biên giới đã được Đảng ủy BĐBP ban hành theo hướng lấy xây dựng cơ sở vững mạnh làm mục tiêu, xây dựng tiềm lực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, chăm lo đời sống nhân dân là biện pháp để phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, nhất là nhân dân khu vực biên giới nhằm xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện; quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Với chủ trương này, tháng 10 năm 1998, Đảng ủy BĐBP đã thống nhất với một số tỉnh, thành ủy chủ trương tăng cường mỗi xã đặc biệt khó khăn một cán bộ BĐBP để tham mưu và tham gia giúp địa phương xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh. Đến thời điểm hiện tại (nhiệm kỳ 2015-2020), BĐBP đang tăng cường 332 đồng chí, trong đó, 259 đồng chí tham gia ban chấp hành đảng bộ xã giữ các chức danh chủ chốt trong cấp ủy xã như: bí thư, phó bí thư đảng ủy xã; huyện ủy viên kiêm bí thư đảng ủy...

Đội ngũ cán bộ tăng cường xã của BĐBP đã trực tiếp giúp các xã biên giới củng cố kiện toàn hàng trăm tổ chức đảng; phát hiện, bồi dưỡng và đề xuất địa phương kiện toàn hàng nghìn cán bộ chủ chốt cấp xã và thôn, bản đảm bảo về năng lực và phẩm chất chính trị; giúp các địa phương phát triển hàng chục nghìn đảng viên mới, xóa 572 thôn, bản trắng đảng viên, góp phần củng cố 1.190 tổ chức đảng, 129 HĐND, 51 UBND; gần 6.000 chi đoàn thanh niên và chi hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, trên 7.000 tổ an ninh, tổ tự quản, tổ đoàn kết ở các xóm, bản...

Đội ngũ cán bộ tăng cường xã cũng chủ động tham mưu, tham gia cùng cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế-văn hóa-xã hội, góp phần đưa 101 xã từ yếu, kém lên trung bình, 192 xã từ trung bình lên khá về kinh tế, xã hội; 21/25 tỉnh biên giới đất liền tổ chức kết nghĩa được 206 cặp, cụm dân cư hai bên biên giới. Qua đó, củng cố, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó giữa chính quyền, nhân dân hai bên biên giới, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển với các nước láng giềng.

Phát huy những kết quả đạt được, để tiếp tục tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó mật thiết với nhân dân, hiểu được nhân dân, nắm được địa bàn, Đảng ủy BĐBP đã ban hành Chỉ thị 681-CT/ĐU ngày 8-10-2018 “Về việc phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới”. Đây là một chủ trương đúng đắn, vừa cơ bản, vừa cấp thiết của Đảng ủy BĐBP, thể hiện sự sáng tạo của BĐBP trong công tác dân vận của Quân đội nói chung và công tác vận động quần chúng của BĐBP nói riêng.

Thực hiện Chỉ thị 681 của Đảng ủy BĐBP, các đơn vị trong toàn lực lượng đã triển khai xây dựng các mô hình giúp dân phát triển kinh tế-xã hội, giao mỗi đồn Biên phòng lựa chọn ít nhất một mô hình giúp dân phát triển kinh tế; phân công 9.661 đảng viên đồn Biên phòng phụ trách 42.247 hộ gia đình ở khu vực biên giới, giới thiệu 2.069 lượt đảng viên là cán bộ các đồn Biên phòng xuống tham gia sinh hoạt đảng tạm thời tại các chi bộ thôn, bản biên giới (hiện tại có 1.560 đảng viên đang sinh hoạt).

Các đồng chí đảng viên xuống sinh hoạt tạm thời đã trực tiếp tham mưu, tham gia giúp đỡ các chi bộ thôn, bản xây dựng quy chế làm việc, kiện toàn hệ thống văn bản, phương thức hoạt động, ra nghị quyết lãnh đạo và bồi dưỡng, củng cố vai trò, trách nhiệm và năng lực của đội ngũ cấp ủy viên.

Thông qua việc sinh hoạt đảng tạm thời, các đảng viên là cán bộ đồn Biên phòng đã giúp chi bộ thôn, bản phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu cho chi bộ kết nạp đảng cho 28.422 quần chúng ưu tú (trong đó có 8.694 đảng viên là người dân tộc thiểu số), xóa được 705 thôn, bản trắng đảng viên và tổ chức đảng; góp phần xây dựng đội ngũ đảng viên, tổ chức cơ sở đảng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo ở cơ sở.

Bên cạnh đó, thực hiện phong trào “BĐBP chung tay xây dựng nông thôn mới”, các đồn Biên phòng trên các tuyến biên giới đã nhận đỡ đầu 189 xã và đến thời điểm hiện tại, đã có gần 100 xã biên giới đạt chuẩn nông thôn mới. Ngoài ra, để góp phần thúc đẩy giao lưu hợp tác kinh tế, những năm qua, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương tham mưu nâng cấp 4 cặp cửa khẩu quốc tế, 12 cặp cửa khẩu chính, 10 cửa khẩu phụ, lối mở...

Đồng thời, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, kiểm soát người, phương tiện xuất nhập cảnh; tổ chức thí điểm cấp thị thực điện tử, ưu tiên phân luồng, tạo thuận lợi cho hoạt động du lịch, các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa, góp phần thu hút và thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế ở khu vực biên giới.

Đặc biệt, trên cơ sở quy chế phối hợp với Đảng ủy BĐBP, năm 2017, Tỉnh ủy Quảng Ninh cũng đã tổ chức thí điểm chỉ định, bổ sung đồng chí đồn trưởng hoặc chính trị viên đồn Biên phòng tham gia cấp ủy các huyện, thành phố biên giới, biển đảo của tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2015-2020 nhằm tăng cường phối hợp lãnh đạo của Đảng ủy BĐBP tỉnh với cấp ủy các địa phương trong xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Sau 2 năm được bổ sung tham gia cấp ủy các huyện, thành phố biên giới, biển đảo, 5 cán bộ được chỉ định tăng cường đã giải quyết tốt các mối quan hệ công tác để thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng để các huyện, thành phố biên giới lãnh đạo, chỉ đạo triển khai hiệu quả các chủ trương, chính sách xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới. Từ kết quả của Quảng Ninh, vừa qua, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 68 ngày 2-5-2020 về việc tăng thêm cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã trên địa bàn biên giới, biển đảo cả nước.

Và một trong những dấu ấn của BĐBP trong tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội đọng lại nhiều hình ảnh đẹp trong lòng nhân dân cả nước, chính là hình ảnh người thầy giáo quân hàm xanh, người thầy thuốc quân hàm xanh tận tình cứu người, gieo chữ trên vùng biên gian khó, hay những “kỹ sư nông nghiệp” cần mẫn bên bờ ruộng hướng dẫn bà con làm kinh tế... đã in đậm trong lòng đồng bào các dân tộc với những cái tên đầy yêu thương “người con của bản làng”.

Hiện nay, BĐBP vẫn tiếp tục duy trì một số lớp học dạy chữ cho trẻ em nghèo như ở đảo Hòn Chuối (Cà Mau), Mường Lạn (Sơn La) và Long An. Đặc biệt, từ năm 2013 đến nay, thực hiện chương trình “Nâng bước em tới trường” để đào tạo, bồi dưỡng lớp chủ nhân tương lai của biên giới với nguồn kinh phí từ vận động cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng, BĐBP đã nhận đỡ đầu gần 3.000 cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới với mức hỗ trợ 500.000 đồng/tháng (đến hết lớp 12), trong đó, có gần 200 học sinh Lào và Campuchia.

Hiện nay, BĐBP đang triển khai thực hiện mô hình “Con nuôi đồn Biên phòng” với 355 cháu, trong đó 258 cháu đã được nuôi dưỡng tại đồn Biên phòng... Cùng với đó, chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, do Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức, sau 2 năm triển khai đã thực sự trở thành phong trào lớn, có sức lan tỏa mạnh mẽ, huy động được gần 100 tỷ đồng.

Chỉ tính riêng trong năm 2019, chương trình đã trao tặng 6.900 con giống, hơn 2,4 tỷ đồng vốn vay, hỗ trợ xây dựng 637 công trình dân sinh, 186 mái ấm tình thương, trên 40.000 suất quà tặng cho phụ nữ vùng biên, 3.000 suất học bổng cho học sinh nghèo vượt khó, thành lập mới 84 mô hình sinh kế..., đem lại cơ hội thay đổi cuộc sống cho chị em phụ nữ hơn 100 xã ở khu vực biên giới.

Không chỉ giúp dân phát triển kinh tế, BĐBP còn thành lập 150 phòng khám quân dân y kết hợp (trong đó có 4 trạm quân dân y hữu nghị) với đội ngũ hơn 400 bác sĩ, y sĩ, những thầy thuốc quân hàm xanh đã góp phần chăm sóc hiệu quả sức khỏe cho quân và dân ở khu vực biên giới, khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí hàng tỷ đồng cho nhân dân các dân tộc trên biên giới, trong đó có người dân của nước bạn Lào và Campuchia; vận động nhân dân ăn, ở hợp vệ sinh, kế hoạch hóa gia đình, phòng chống tệ nạn xã hội, mô hình trường học an toàn không có tệ nạn xã hội...

Song song với công tác khám chữa bệnh, các đơn vị BĐBP còn tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai các mô hình quân dân y cai nghiện ma túy, mỗi năm cắt cơn, cai nghiện cho hàng trăm đối tượng nghiện ma túy trên địa bàn các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Nghệ An, Hà Tĩnh.

Có thể khẳng định, việc BĐBP tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội khu vực biên giới, biển đảo là một chủ trương đúng đắn, sáng tạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, góp phần tích cực cùng với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng tiềm lực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; nâng cao nhận thức, trách nhiệm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc khu vực biên giới; củng cố lòng tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước, Quân đội và BĐBP.

Qua đó, đã huy động được sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân ở khu vực biên giới, xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận lòng dân vững chắc, phục vụ sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Hương Mai