Đau đầu dữ dội trong 2 ngày, người phụ nữ bất ngờ bị viêm màng não

Điển hình, trường hợp bệnh nhân nữ (59 tuổi) nhập Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng ho, sốt, đau đầu với diễn biến rất cấp tính trong vòng 2 ngày. Trước đó, người bệnh không phát hiện bệnh lý nền, làm nghề trông giữ trẻ và không đi du lịch trước thời điểm phát bệnh.

Hình ảnh song cầu Gram âm này là dấu hiệu đặc trưng của vi khuẩn não mô cầu. Ảnh: BVCC

Khi vào viện, bệnh nhân có các triệu chứng nghiêm trọng như: đau đầu dữ dội, kích thích, hội chứng màng não dương tính (cổ cứng, gáy cứng), sốt cao. Xét nghiệm dịch não tủy cho thấy nhiều bất thường với dịch đục và nhanh chóng phát hiện hình ảnh song cầu Gram âm hình hạt cà phê qua nhuộm soi.

Ngay lập tức, các bác sĩ nhận định đây rất có thể là ca viêm màng não do não mô cầu – căn bệnh có mức độ nguy hiểm cao và khả năng lây lan nhanh, đặc biệt khi bệnh nhân làm nghề trông trẻ.

Sau đó, bệnh nhân nhanh chóng được điều trị theo phác đồ đặc hiệu và cách ly. Kết quả PCR và nuôi cấy dịch não tủy sau đó cho kết quả dương tính. Những người tiếp xúc gần đã được truy vết, khoanh vùng và thông báo cho cơ quan chức năng.

Qua 4 ngày điều trị nội trú, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần tiếp tục được theo dõi sát để phát hiện kịp thời các biến chứng.

Bác sĩ thăm khám và điều trị cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bác sĩ Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, viêm màng não do não mô cầu là một trong những bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm nhất với tốc độ tiến triển rất nhanh, có thể đe dọa tính mạng chỉ trong 24 giờ.

Theo nghiên cứu, tỷ lệ tử vong của bệnh lên tới 10 – 15% dù được điều trị. Khoảng 20% người sống sót phải mang di chứng suốt đời như tổn thương não, mất thính giác, cắt cụt chi do hoại tử hoặc chậm phát triển trí tuệ.

Vi khuẩn não mô cầu lây truyền qua đường hô hấp (ho, hắt hơi, nói chuyện) và lan rộng nhanh trong môi trường đông người như trường học, ký túc xá, nhà trẻ, khu quân sự.

Bác sĩ khuyến cáo, mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh, nhưng các nhóm sau có nguy cơ cao hơn như:

- Trẻ em dưới 5 tuổi, thanh thiếu niên 15-24 tuổi

- Học sinh, sinh viên sống trong môi trường tập thể

- Người suy giảm miễn dịch hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch

- Người đi du lịch hoặc công tác đến vùng dịch lưu hành

- Nhân viên y tế thường xuyên tiếp xúc với người bệnh

Ngoài ra, vi khuẩn não mô cầu có nhiều nhóm huyết thanh, trong đó nhóm B, A, C, Y, W là nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất tại Việt Nam và trên thế giới. Hiện, có hai loại vaccine quan trọng: Bexsero (GSK – Ý): phòng nhóm B; Menactra (Sanofi – Mỹ): phòng các nhóm A, C, Y, W-135.

Đáng chú ý, người dân, đặc biệt trẻ em và thanh thiếu niên cần tiêm đầy đủ và kết hợp cả hai loại vaccine theo đúng phác đồ để tạo lớp bảo vệ toàn diện trước các nhóm vi khuẩn nguy hiểm đang lưu hành.

Xuân Quý