Đấu giá biển số xe: Cách nào để tránh tiêu cực?

Công dân Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc đều có thể tham gia đấu giá biển số xe

Lấy người dân làm trung tâm phục vụ

Theo Nghị quyết số 73/202/QH15 ngày 15/11/2022 về thí điểm đấu giá biển số ô tô của Quốc hội chính thức có hiệu lực, từ ngày 1/7/2023, người dân sẽ được quyền lựa chọn, đấu giá để sở hữu biển số ô tô theo mong muốn.

Trước thông tin sẽ được đấu giá biển số xe, nhiều người dân tỏ ra đồng tình và sẵn sàng chi tiền để sở hữu biển số mình mong muốn. Anh Trần Danh Nam chủ một gara ô tô trên đường Trần Thái Tông chia sẻ: “Nhiều người khi mua xe ô tô có nhu cầu và mong muốn sở hữu một biển số đẹp. Tuy nhiên, để sở hữu một biển số đẹp trước đây lại phụ thuộc vào may mắn khi bốc được hoặc mua lại những chiếc xe cũ đã gắn biển”.

Anh Nam cho rằng, việc Nhà nước đưa ra đấu giá biển số đẹp sẽ đáp ứng được nhu cầu của người dân cũng như tạo nguồn thu không nhỏ cho ngân sách. Bên cạnh đó, công tác đấu giá cũng cần tránh tiêu cực, qua đó sẽ thu hút được nhiều người tham gia đấu giá. Theo anh Nam, việc đấu giá biển số cần có cơ chế giám sát, quản lý chặt chẽ để tránh tình trạng tiêu cực, không minh bạch, lợi dụng việc đấu giá làm sai lệch tính nhân văn, văn minh trong đấu giá biển số xe.

Luận bàn về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục CSGT, Bộ CA, Thiếu tướng Lê Xuân Đức cho biết, mục đích của việc đấu giá biển số xe chính là lấy người dân làm trung tâm phục vụ, đáp ứng mọi nguyện vọng của người dân, cải cách thủ tục hành chính, đo lường sự hài lòng của người dân và tăng nguồn thu ngân sách cho Nhà nước. Giải thích về định danh biển số, Thiếu tướng Lê Xuân Đức cho rằng, định danh biển số là một cụm từ khá mới.
Có thể hiểu, biển số xe giống như sim điện thoại, có thể lắp trên bất kỳ chiếc máy nào. Như vậy, khi chủ phương tiện bán xe của mình, vẫn giữ lại biển số để đăng ký cho phương tiện mới do mình sở hữu. Điều này giúp công tác quản lý của Nhà nước, nhất là việc xử lý những vi phạm hành chính.

Hiện nay, việc mua bán, sang tên đổi chủ phương tiện nhiều lần, chưa được thực hiện nghiêm ngặt, khi lực lượng chức năng gửi thông báo vi phạm đến chủ phương tiện, do đã bán cho người khác sẽ rất khó để yêu cầu chủ phương tiện thực hiện các quyết định xử phạt. Hay trong trường hợp xảy ra tai nạn giao thông, việc truy được ra trách nhiệm của chủ phương tiện và trách nhiệm của người điều khiển phương tiện gây tai nạn gặp nhiều khó khăn như hiện nay.

“Do vậy, việc tiến tới định danh biển số xe là nhằm phục vụ tốt cho công tác quản lý của Nhà nước và bảo đảm quyền lợi, nghĩa vụ của người dân trong việc tham gia giao thông khi sử dụng phương tiện”, Thiếu tướng Lê Xuân Đức khẳng định.

Giải pháp hạn chế biến tướng, tiêu cực

Thiếu tướng Lê Xuân Đức cho biết, khi thực hiện đấu giá biển số trên môi trường Internet, việc tấn công mạng làm tê liệt quá trình đấu giá hoặc làm sai lệch kết quả là nguy cơ có thể xảy ra và đều được Bộ Công an tính đến. Để cuộc đấu giá diễn ra công khai minh bạch, Bộ Công an đã chỉ đạo chuẩn bị kỹ hạ tầng về công nghệ thông tin, đường truyền và dự báo những tình huống tấn công mạng làm thay đổi kết quả, ngưng trệ đấu giá để xử lý ngay.

Đồng thời, Bộ cũng đào tạo nguồn nhân lực để vận hành làm sao cho quá trình đấu giá diễn ra công khai, minh bạch, người dân có thể tham gia thuận lợi và giám sát. “Bộ Công an đã chỉ đạo chuẩn bị kỹ hạ tầng về công nghệ thông tin, đường truyền và dự báo những tình huống tấn công mạng làm thay đổi kết quả, ngưng trệ đấu giá để xử lý ngay”, thiếu tướng Lê Xuân Đức.

Lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ đưa ra giải pháp để giải quyết tình trạng đầu cơ tích trữ, biển số đẹp. Trước hết, phải ngăn chặn ngay từ công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Ngay trong Nghị quyết 73 và Nghị định 39 đã quy định rất rõ quyền lợi của người trúng biển số xe được sử dụng biển số, khi bán xe giữ lại biển số, trong thời hạn 12 tháng phải đăng ký biển số xe đó, trường hợp bất khả kháng được kéo dài 6 tháng. Bằng văn bản quy phạm pháp luật đã ngăn chặn được việc đầu cơ tích trữ biển số xe.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, Nghị quyết mới đã quy định về thời hạn được giữ lại biển số khi chưa đăng ký và các hạn chế về mặt chuyển nhượng biển số xe. Đây chính là các rào cản để ngăn chặn việc đầu cơ, trục lợi biển số xe.

Tuy nhiên, trong thực tế những đối tượng đầu cơ với mục đích bất chính sẽ khó mà từ bỏ. Họ có thể đưa ra những đối sách để đối phó với quy định pháp luật. Do đó, cơ quan quản lý cần theo dõi sát sao tình hình thực tế, sẵn sàng phản ứng với những biến động trong việc đấu giá biển số để ứng phó kịp thời, tránh gây ra tình trạng “lách luật”, móc ngoặc hay thực hiện hành vi trái pháp luật gây ảnh hưởng đến mục đích đích tốt đẹp của chính sách cho đấu giá biển số xe.

Liên quan đến quy định về đấu giá biển số xe chỉ cho phép chuyển nhượng biển số xe trúng đấu giá, gắn liền chuyển nhượng xe, luật sư Nguyên cho biết, hiện nay quy định về đấu giá biển số xe chỉ cho phép chuyển nhượng biển số xe trúng đấu giá trong trường hợp việc chuyển nhượng này gắn liền với việc chuyển nhượng xe.

Những trường hợp còn lại sẽ không cho phép chuyển nhượng biển số trúng đấu giá. Như vậy, hiện nay pháp luật chỉ cho phép công dân được thực hiện việc dùng biển số xe cho mục đích để gắn vào xe ô tô nhằm phục vụ công tác quản lý, chứ chưa cho phép thực hiện chuyển nhượng hay thừa kế. Tạm thời quy định này là hợp lý, nhằm mục đích hạn chế việc đầu cơ, mua đi bán lại biển số xe, gây khó khăn cho công tác quản lý, tạo tác động tiêu cực đến chính sách đấu giá biển số xe.

Tuy nhiên, trong tương lai, sau khi chính sách được thực thi và có thời gian đánh giá, rút kinh nghiệm, chúng ta nên có các cơ chế mở để người dân có thể thực thi tối đa các quyền đối với tài sản của mình.

Trúng đấu giá biển số đẹp một cách hợp pháp đồng nghĩa với việc công dân đã trở thành chủ sử dụng hợp pháp đối với biển số xe, và công dân nên được phép tự do định đoạt đối với quyền của mình, kể cả là chuyển nhượng hay tặng cho quyền này. Điều là nhà quản lý cần thực hiện đó là tạo ra một cơ chế rõ ràng, minh bạch và chặt chẽ để những hành động tiêu cực không được phép xảy ra, nhưng vẫn đảm bảo thông thoáng để công dân được tự do tối đa thực hiện quyền của mình.

Theo dự kiến của Cục CSGT, lực lượng chức năng sẽ cấp khoảng 100 nghìn biển số để đưa ra đấu giá. Mức giá khởi điểm đấu giá sẽ là 40 triệu đồng, tương đương giá trị 5% của những phương tiện ô tô phổ thông người dân đang lưu thông. Toàn bộ số tiền đấu giá sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước. Khi phân bổ ngân sách, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ và Chính phủ trình Quốc hội để giải ngân nguồn ngân sách này.

Thái An