Dầu thô Mỹ chật vật tìm đầu ra

(Ảnh minh họa)

Tại Mỹ, nhu cầu xăng và nhiên liệu máy bay dự báo giảm, khiến dầu WTI phải tìm đầu ra qua xuất khẩu, hoặc đưa vào kho dự trữ. Tuy nhiên, do đặc tính “nhẹ, ngọt” kém phù hợp hơn so với nhu cầu thị trường hiện nay, dầu WTI phải cạnh tranh quyết liệt với các nguồn cung khác ở châu Á và châu Âu.

Theo Rystad Energy, dù Mỹ ký thêm nhiều hợp đồng thương mại, các nhà máy lọc dầu ở châu Á và châu Âu - vốn tiêu thụ nhiều dầu WTI - vẫn chịu áp lực lớn từ ba yếu tố: Nguồn cung OPEC+ tăng, bảo dưỡng nhà máy lọc dầu, và khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và đặc tính của dầu WTI.

Ông Mukesh Sahdev, Phó Chủ tịch cấp cao kiêm chuyên gia dầu mỏ tại Rystad Energy, nhận định: Thách thức sẽ lớn hơn nếu sản lượng dầu của Mỹ tăng trong nửa cuối năm. Dữ liệu hiện tại cho thấy sản lượng của Mỹ chỉ tăng nhẹ cho đến hết năm 2026.

Ngoài ra, nhu cầu trong nước của Mỹ đang dịch chuyển sang dầu nặng và dầu chua trung bình. Điều này giữ mức chênh lệch giá giữa dầu WCS của Canada và dầu WTI quanh 12-13 USD/thùng.

Ba rào cản lớn đối với xuất khẩu dầu WTI

Nỗ lực đẩy mạnh bán dầu WTI sang châu Âu và châu Á - từng được chính quyền Trump thúc đẩy - sẽ vấp phải ba trở ngại chính:

Tại châu Á: cạnh tranh gay gắt do OPEC+ tăng nguồn cung, trong khi tăng trưởng của Trung Quốc chững lại vì nhiều nhà máy lọc dầu bảo dưỡng trong quý IV.

Tại châu Âu: bị lấn át bởi nguồn sản phẩm lọc dầu từ Trung Đông và châu Á.

Về đặc tính: dầu WTI “nhẹ, ngọt” không được ưa chuộng bằng dầu “chua trung bình” mà nhiều nhà máy đang cần.

Chênh lệch giá dầu WTI so với dầu Brent có thể sẽ nới rộng hơn mức 3,5-3,6 USD/thùng mà thị trường kỳ vọng hiện nay.

Nhu cầu dầu ở Mỹ đang giảm

Rystad dự báo nhu cầu dầu của Mỹ sẽ giảm khoảng 500.000 thùng/ngày trong tháng 9, sau khi đạt đỉnh vào tháng 8, chủ yếu do tiêu thụ xăng và nhiên liệu máy bay giảm. Xu hướng này có thể kéo dài đến cuối năm.

Dù nhu cầu nhiên liệu chưng cất thường tăng vào mùa đông, tổng nhu cầu dầu thô của các nhà máy lọc dầu vẫn có thể giảm khoảng 900.000 thùng/ngày từ tháng 8 đến tháng 10, chỉ hồi phục nhẹ vào cuối năm. Điều đó đồng nghĩa dầu WTI sẽ tiếp tục chịu áp lực xuất khẩu, hoặc phải đưa vào dự trữ.

Một chút “dễ thở” cho giá dầu WTI

Theo ước tính của Rystad, sản lượng dầu thô WTI của Mỹ dự kiến tăng khoảng 400.000 thùng/ngày so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, mức tăng này sẽ bị bù trừ bởi sự sụt giảm khoảng 100.000 thùng/ngày ở nhóm dầu nặng và dầu chua trung bình.

Kết quả là, tổng sản lượng chỉ tăng ròng khoảng 300.000 thùng/ngày - năm thứ hai liên tiếp sản lượng tăng, nhưng chậm hơn mức 500.000 thùng/ngày của năm ngoái. Triển vọng tăng trưởng vừa phải này được kỳ vọng sẽ giúp giá dầu WTI bớt chịu áp lực giảm mạnh.

Bà Svetlana Tretyakova, Phó Chủ tịch mảng dầu mỏ của Rystad, nhận xét: “Các yếu tố cơ bản về nguồn cung hiện nay rõ ràng không còn giống khẩu hiệu “khoan, khoan nữa đi” như thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ của chính quyền Mỹ mới”.

Tồn kho dầu thô thương mại của Mỹ đang ở mức rất thấp - thấp hơn 5,7 triệu thùng so với đáy theo mùa kể từ cuối tháng 6 - do nhu cầu lọc dầu mùa hè tăng mạnh. Khoảng cách này được dự báo sẽ thu hẹp khi nhu cầu chững lại sau mùa cao điểm.

Hiện đường cong giá dầu WTI đang ở trạng thái backwardation (giá giao ngay cao hơn giá kỳ hạn), cho thấy nhu cầu xuất khẩu dầu WTI để tận dụng chênh lệch giá đang mạnh hơn nhu cầu đưa vào lưu kho.

Nguồn cung dầu nặng, chua

Theo dữ liệu của Rystad, nguồn cung dầu nặng, chua của Canada dự kiến sẽ tạm thời giảm 100.000–200.000 thùng/ngày trong tháng 9 và 10 do bảo dưỡng định kỳ các mỏ cát dầu.

Trong giai đoạn này, sản lượng dầu nặng, chua có thể giảm hơn 600.000 thùng/ngày. Nếu các nhà khai thác lớn như Suncor, CNRL, Imperial, hoặc Syncrude gặp sự cố nghiêm trọng hoặc kéo dài, nguồn cung sẽ còn giảm mạnh hơn, qua đó đẩy giá dầu WCS tăng.

Rystad cho biết, lượng dầu xuất khẩu từ Nam Mỹ cũng đang có xu hướng giảm.

Thị trường dầu toàn cầu nhiều thách thức

Ngược lại, dầu WTI của Mỹ đang gặp khó khăn trong việc tìm đầu ra. Sản lượng gia tăng từ OPEC+ khiến cạnh tranh giành thị phần tại châu Á gay gắt hơn, đặc biệt là với dầu từ Trung Đông và Nga.

Ở Trung Quốc, hoạt động lọc dầu vẫn ảm đạm, cộng thêm chiến lược tích trữ dầu thô, khiến giá dầu Brent có thể rơi xuống vùng 60 USD/thùng. Tuy nhiên, chưa rõ xu hướng này sẽ kéo dài bao lâu.

Tại châu Âu, các nhà máy lọc dầu đang chịu áp lực lớn từ làn sóng sản phẩm tinh chế đổ về từ Trung Đông và châu Á, khiến các nhà nhập khẩu EU kém mặn mà với việc mua nhiều dầu WTI.

Số liệu xuất khẩu dầu của Mỹ phản ánh rõ tình hình này: Từ mức 4,6 triệu thùng/ngày đầu năm 2024, nay giảm còn khoảng 3,6 triệu thùng/ngày, dù Mỹ đã ký thêm nhiều thỏa thuận thương mại. Đà giảm kéo dài cho thấy sức hút của dầu WTI trên thị trường thế giới đang yếu đi.

Theo Rystad, khi nguồn cung dầu từ Canada và Nam Mỹ sụt giảm, các nhà máy lọc dầu có thể sẽ tăng nhập khẩu từ Trung Đông để đáp ứng yêu cầu về chất lượng dầu. Điều này khiến lượng dầu WTI dư thừa buộc phải xuất khẩu.

Chênh lệch giá dầu WTI - dầu Brent có thể vượt 4 USD/thùng vào quý I/2026, cao hơn mức 3,6 USD/thùng mà thị trường kỳ hạn đang dự báo.

Ngoài ra, nếu khủng hoảng Ukraine - Nga được giải quyết và dòng chảy dầu Nga thay đổi, thị trường có thể chứng kiến nhiều biến động khó lường. Tuy nhiên, Rystad cho rằng khả năng dầu Nga quay lại châu Âu là rất thấp, và Mỹ sẽ không để thị trường châu Âu rơi vào tình trạng phụ thuộc vào dầu Nga.

Nh.Thạch

AFP